Programy nauczania

Podobnie jak szkoły dla dzieci i młodzieży szkoły podstawowe i licea ogólnokształcące dla dorosłych oraz branżowe szkoły II stopnia i szkoły policealne (które nie są klasyfikowane w przepisach jako szkoły dla dorosłych, ale w których kształcą się osoby dorosłe) opracowują programy nauczania zgodnie z podstawą programową ustaloną w odpowiednim rozporządzeniu Ministra Edukacji i Nauki (do stycznia 2021 r. – Ministra Edukacji Narodowej). Podstawy programowe przedstawiają treści kształcenia oraz wiedzę i umiejętności, jakie należy uwzględnić w szkolnym programie nauczania.

W szkołach podstawowych i liceach ogólnokształcących dla dorosłych obowiązują podstawy programowe określone dla szkół dla dzieci i młodzieży. Podobnie jak w przypadku liceów dla młodzieży, dotychczasowa podstawa programowa obowiązuje w latach 2022/2023 – 2025/2026 w odniesieniu do słuchaczy, którzy rozpoczęli kształcenie w semestrze I klasy I liceum dla dorosłych przed 1 września 2022 r. Nieco zmieniona podstawa dla kilku przedmiotów obejmujących treści o wymiarze międzynarodowym obowiązuje od roku szkolnego 2022/2023 w semestrze I klasy I liceum dla dorosłych, który rozpoczyna się 1 września 2022 r. lub 1 lutego 2023 r., a w latach następnych również w kolejnych klasach i semestrach tej szkoły. Zob. treści o wymiarze europejskim, globalnym lub międzykulturowym określone w obydwu podstawach programowych w rozdziale 13.4.1.

Podstawę programową kształcenia ogólnego w szkole branżowej II stopnia (dla absolwentów szkoły branżowej I stopnia – zob. programy nauczania w edukacji szkolnej) określa rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 stycznia 2018 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia (z późn. zm.). Podstawa programowa obejmuje nowożytny język obcy, a w ramach przedmiotu Język polski uczniowie poznają kilka pozycji wybranych z klasyki literatury światowej.

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla szkoły policealnej nie zawiera treści o wymiarze międzynarodowym (podstawa obejmuje jedynie wychowanie fizyczne dla wszystkich słuchaczy i przedmiot Podstawy przedsiębiorczości dla słuchaczy, którzy nie realizowali tego przedmiotu na wcześniejszym etapie edukacji i rozpoczęli kształcenie w szkole policealnej przed 1 września 2023 r.)

Kształcenie dorosłych w formach pozaszkolnych prowadzą różne organizacje w ramach działalności szkoleniowej związanej z rynkiem pracy lub działalności gospodarczej (zob. rozdział 8 – Kształcenie dorosłych). Szczegółowe informacje dotyczące wymiaru międzynarodowego w kształceniu dorosłych w formach pozaszkolnych nie są dostępne. Wiele organizacji umieściło w swojej ofercie kursy dotyczące integracji europejskiej. Bardzo popularne wśród dorosłych słuchaczy są różne formy kursów językowych. Coraz więcej instytucji oferuje też kursy języka polskiego jako języka obcego.

Partnerstwa i sieci

Nie istnieją krajowe programy ani inicjatywy wspierające szerszą współpracę w obszarze kształcenia dorosłych. Instytucje i organizacje zajmujące się edukacją dorosłych prowadzą współpracę międzynarodową w projektach programu UE Erasmus+ (2014-2020; 2021-2027) i programu Edukacja Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego (MF EOG).

W ramach programu Erasmus+ szkoły dla dorosłych, szkoły branżowe II stopnia i szkoły policealne oraz inne placówki prowadzące kształcenie zawodowe dla dorosłych mogą uczestniczyć w projektach Partnerstw współpracy, Partnerstw na małą skalę, Partnerstw na rzecz Doskonałości (Centra Doskonałości Zawodowej) i Sojuszach na rzecz innowacji oraz projektach Sieci szkół Jean Monnet. Placówki prowadzące doskonalenie zawodowe nauczycieli mogą także współpracować z partnerami zagranicznymi w projektach Akademie Nauczycielskie Erasmus+. Informacje o projektach finansowanych w programie Erasmus+ przedstawiono w podrozdziale 13.4.2 „Wymiar międzynarodowy: programy nauczania, partnerstwa, sieci we wczesnej edukacji i opiece (ECEC) oraz edukacji szkolnej / Partnerstwa i sieci”.

Program Edukacja MF EOG (2014-2021; ostatni nabór wniosków w 2021 r., projekty trwające maksymalnie 2 lata) jest finansowany przez Islandię, Lichtenstein i Norwegię, a jego operatorem w Polsce jest Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji. W ramach komponentu „Współpraca instytucjonalna na rzecz poprawy jakości i dopasowania oferty edukacyjnej” szkoły dla dorosłych i inne placówki kształcenia dorosłych, podobnie jak placówki innych sektorów edukacji, mogą otrzymać fundusze na opracowanie lub uaktualnienie oferty kształcenia, włącznie z programami nauczania, oraz działania służące wymianie doświadczeń i dobrych praktyk i wspólne inicjatywy (np. konferencje, seminaria, spotkania edukacyjne i szkolenia) z partnerami w państwach-darczyńcach.