Kolegia pracowników służb społecznych
Kierunki kształcenia
Kolegia pracowników służb społecznych kształcą w dziedzinie opieki społecznej. Kształcenie w kolegiach trwa trzy lata (6 semestrów).
Warunki przyjęć
Podstawowym warunkiem przyjęć w kolegiach jest posiadanie świadectwa maturalnego. Wymagany jest również pozytywny wynik w postępowaniu rekrutacyjnym. Warunki przyjęć są określane przez Radę Programową, organ kolegialny ustanowiony w każdym kolegium.
Programy kształcenia
Programy kształcenia w kolegiach pracowników służb społecznych zostały opracowane na podstawie wymagań określonych w Rozporządzeniu Ministra Polityki Społecznej z 7 kwietnia 2005 r. w sprawie standardów kształcenia w kolegiach pracowników służb społecznych (Dz.U. 2005 nr 62 poz. 555). Wymagania te określają krajowe standardy, definiują grupy przedmiotów nauczania, minimalną liczbę godzin przewidzianą na każdy przedmiot, podstawy programowe dla przedmiotów oraz minimalny czas trwania i treści praktyk, a także umiejętności wymagane od absolwenta. Kolegia przygotowują własne szczegółowe programy nauczania na podstawie wymagań określonych w rozporządzeniu.
Czas trwania roku akademickiego w kolegiach pracowników służb społecznych jest określony w odpowiednich rozporządzeniach. Rok akademicki trwa od 1 października do 30 września następnego roku i obejmuje 2 semestry, zimową i letnią sesję egzaminacyjną, święta państwowe, ferie zimowe oraz wakacje letnie.
Metody nauczania
Jedynym zagadnieniem uregulowanym w legislacji krajowej jest wielkość grup słuchaczy uczestniczących w zajęciach (z wyjątkiem wykładów) w kolegiach. Maksymalna wielkość grupy to 20 słuchaczy w kolegiach pracowników służb społecznych.
Przechodzenie studentów na rok programowo wyższy
Szczegółowe zasady dotyczące przystępowania do egzaminów, przechodzenia na następny semestr i rok, powtarzania roku i dopuszczania do egzaminu końcowego (dyplomowego) są określone w regulaminach kształcenia poszczególnych kolegiów. Jednakże wszyscy słuchacze kolegiów mają prawo przystąpić do egzaminu poprawkowego, także w przypadku egzaminu końcowego, oraz egzaminu komisyjnego (w przypadku niezdanego egzaminu poprawkowego) organizowanego przez komisję egzaminacyjną na podstawie odwołania złożonego do tej komisji przez słuchacza. W celu przystąpienia do egzaminu końcowego słuchacze są zobowiązani do zaliczenia wszystkich zajęć i praktyk przewidzianych w programie kształcenia oraz złożenia pracy dyplomowej, która musi zostać pozytywnie oceniona.
Dyrektor danego kolegium może usunąć słuchacza z listy słuchaczy w przypadkach określonych w statutach poszczególnych kolegiów.
Zatrudnialność
Praktyki stanowią integralną część programu kształcenia w kolegiach. Kolegia pracowników służb społecznych organizują praktyki w urzędach opieki społecznej, organizacjach pozarządowych, stowarzyszeniach oraz innych instytucjach i organizacjach zaangażowanych w opiekę społeczną. Praktyki są organizowane na podstawie umów pomiędzy danym kolegium a instytucją/organizacją, w której odbędą się praktyki.
Nie ma szczególnych procedur odnoszących się do orientacji zawodowej w kolegiach. Jednakże słuchacze i absolwenci kolegiów mogą otrzymać informacje i wsparcie ze strony doradców zawodowych pracujących w publicznych biurach pracy i prywatnych agencjach pośrednictwa pracy.
Ocena studenta
Każdy przedmiot jest zaliczany na podstawie ustnego lub pisemnego egzaminu albo oceny pracy słuchacza podczas zajęć; praca podczas zajęć jest oceniana różnymi metodami, np. poprzez przygotowanie referatu/eseju lub projektu. Skala ocen przewiduje: stopień celujący – 6, bardzo dobry – 5, dobry – 4, dostateczny – 3, niedostateczny – 2. Oceny te, z wyjątkiem oceny „celujący”, mogą być podwyższone o 0,5 (+) punktu. Ocena słuchacza jest dokonywana przez nauczyciela wykładającego dany przedmiot. Ocena słuchacza podczas praktyk jest przeprowadzana przez nauczyciela odpowiedzialnego za praktyki w danym kolegium lub przez opiekuna w instytucji, w której praktyki się odbywają. Osiągnięcia słuchacza są wpisywane do indeksu. Szczegółowe zasady oceny słuchacza, włącznie z kryteriami oceny oraz wymaganiami, które należy spełnić w celu zaliczenia zajęć lub praktyk i uzyskania dopuszczenia do egzaminu, są określone w statucie i regulaminie kształcenia danego kolegium.
Świadectwa i dyplomy
Nauka w kolegium kończy się egzaminem zawodowym zdawanym przed komisją egzaminacyjną ustanowioną przez dyrektora danego kolegium. Absolwent kolegium otrzymuje dyplom ukończenia kolegium. Dyplom jest wydawany według wzoru określonego w rozporządzeniu ministra właściwego ds. oświaty i jest oficjalnie uznawanym dokumentem.
Słuchacze kolegium mogą uzupełnić kształcenie w kolegium przystępując do egzaminu, który umożliwia uzyskanie tytułu zawodowego licencjata. Egzamin ten organizuje komisja egzaminacyjna powołana przez rektora uczelni, która odpowiada za nadzór akademicki nad daną specjalnością w kolegium. Po zdaniu tego egzaminu słuchacze otrzymują tytuł licencjata od uczelni nadzorującej kolegium.
Warianty organizacyjne
Nie istnieją krajowe przepisy regulujące kształcenie na odległość (przez Internet) w kolegiach.
Kształcenie specjalistyczne
Kierunki kształcenia
Kształcenia specjalistycznego nie stosuje się do kształcenia w zawodach, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 46 ust. 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, w zakresie których ministrem właściwym jest minister właściwy do spraw zdrowia.
Warunki przyjęć
Dla uczestniczenia w kształceniu specjalistycznym nie jest wymagane świadectwo maturalne. Wystarcza świadectwo ukończenia szkoły średniej.
Programy kształcenia
Program kształcenia specjalistycznego określa efekty uczenia się z uwzględnieniem uniwersalnych charakterystyk pierwszego stopnia określonych w ustawie z dnia 22 grudnia 2015 r. o Zintegrowanym Systemie Kwalifikacji oraz charakterystyk drugiego stopnia określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 7 ust. 2 tej ustawy. Program przewiduje zajęcia kształtujące umiejętności praktyczne.
W celu prowadzenia studiów wyższych zarówno uczelnie akademickie, jak i uczelnie zawodowe są zobowiązane spełnić te same warunki, zawarte w Rozporządzeniu Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 27 września 2018 r. w sprawie studiów.
Rozporządzenie określa m.in.:
- warunki, jakie musi spełniać program studiów;
- zakres informacji zawartych we wniosku o pozwolenie na utworzenie studiów na określonym kierunku, poziomie i profilu;
- kierunki studiów, które są prowadzone jako jednolite studia magisterskie;
- wymagania dotyczące prowadzenia zajęć z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość oraz maksymalną liczbę punktów ECTS, jaka może być uzyskana w ramach tego kształcenia;
- wymogi dotyczące dokumentacji przebiegu studiów, legitymacji i dyplomów.
W programie studiów określa się m.in. formę studiów, liczbę semestrów i liczbę punktów ECTS konieczną do ich ukończenia oraz tytuł zawodowy nadawany absolwentom. Dodatkowo, program zawiera wskazanie zajęć (lub grupy zajęć), niezależnie od formy ich prowadzenia, wraz z przypisaniem do nich efektów uczenia się i treści programowych zapewniających uzyskanie tych efektów; łączną liczbę godzin zajęć; sposoby weryfikacji i oceny efektów uczenia się osiągniętych przez studenta w trakcie całego cyklu kształcenia oraz łączną liczbę punktów ECTS, jaką student musi uzyskać w ramach zajęć prowadzonych z bezpośrednim udziałem wykładowców. Należy również wskazać wymiar, zasady i formę odbywania praktyk zawodowych oraz liczbę punktów ECTS, jaką student musi uzyskać w ramach tych praktyk. Co do zasady, program studiów umożliwia studentowi wybór zajęć, którym przypisano punkty ECTS w wymiarze nie mniejszym niż 30% łącznej liczby punktów ECTS.
Program kształcenia nie może by zmieniany w trakcie cyklu kształcenia.
Program kształcenia może przewidywać kształcenie w ramach wybranych/wszystkich przedmiotów w językach innych niż Polski.
Metody nauczania
Nie istnieją ogólne krajowe regulacje lub wskazówki dotyczące metod nauczania. Proces dydaktyczny jest zorganizowany w formie wykładów, ćwiczeń, warsztatów, seminariów, projektów oraz i/lub praktyk, w zależności od treści programu studiów na danym kierunku studiów. Nauczyciele używają różnorodnych metod, materiałów i pomocy dydaktycznych – od tradycyjnych po multimedialne.
Przechodzenie studentów na rok programowo wyższy
Kształcenie specjalistyczne nie jest podzielone na etapy, w ramach których dokonywana jest weryfikacja osiągnięć warunkująca przejście do kolejnego etapu.
Warunkiem ukończenia kształcenia specjalistycznego jest uzyskanie efektów uczenia się określonych w programie kształcenia specjalistycznego.
Absolwenci kształcenia specjalistycznego z tytułem dyplomowanego specjalisty mogą zostać przyjęci na studia pierwszego stopnia lub jednolite magisterskie w wyniku potwierdzenia efektów uczenia się. Absolwentowi można zaliczyć maksymalnie 50% pkt ECTS. Rozwiązanie to umożliwia osobom posiadającym świadectwo dyplomowanego specjalisty na poziomie 5 PRK skrócenie okresu studiów.
Zatrudnialność
Kształcenie specjalistyczne jest nastawione na przekazywanie kompetencji praktycznych, gwarantujących możliwość szybkiego przekwalifikowania lub zdobycia dodatkowych kompetencji poszukiwanych na rynku pracy. Uczestnicy kształcenia specjalistycznego mogą korzystać z pełnego spektrum wsparcia wejścia na rynek pracy przez uczelnie.
W przypadkach i na warunkach określonych w regulaminie studiów uczelnia, na wniosek studenta, może zaliczyć na poczet praktyki zawodowej czynności wykonywane przez niego w szczególności w ramach zatrudnienia, stażu lub wolontariatu, jeżeli umożliwiły one uzyskanie efektów uczenia się określonych w programie studiów dla praktyk zawodowych.
Studenci, którzy w trakcie roku akademickiego 2021/2022 wykonywali czynności w ramach zadań realizowanych przez podmioty zapewniające pomoc obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, mogą ubiegać się o zaliczenie zajęć lub części zajęć kształtujących umiejętności praktyczne, w tym zajęć praktycznych i praktyk zawodowych, do których w programie studiów zostały przypisane efekty uczenia się obejmujące umiejętności praktyczne, które nabyli w czasie wykonywania tych czynności.
Duża liczba uczelni uruchomiła biura karier, zajmujące się m.in. doradztwem zawodowym. Biura te udzielają informacji o wolnych miejscach pracy, pomagają studentom i absolwentom jako potencjalnym osobom poszukującym pracy w wyborze ścieżki kariery zawodowej i dalszego kształcenia.
Ponadto studenci i absolwenci mogą uzyskać informacje i porady od doradców zawodowych pracujących w publicznych urzędach pracy oraz prywatnych agencjach pośrednictwa pracy w zakresie przygotowywania CV i listów motywacyjnych, zachowania w trakcie rozmowy rekrutacyjnej itp. (często spotkania takie mają charakter grupowych szkoleń organizowanych przez biura).
Współpracę pomiędzy sektorem szkolnictwa wyższego i rynkiem pracy wspierają również targi pracy organizowane w wielu uczelniach, podczas których pracodawcy prezentują swoje oferty pracy.
Ocena studenta
Weryfikacja osiągania przez studenta założonych efektów kształcenia w polskim systemie szkolnictwa wyższego najczęściej odbywa się w ramach danej uczelni i realizowana jest przez prowadzącego dane zajęcia. Na poziomie uczelni opracowywane są, jako element wewnętrznego systemu zapewniania jakości kształcenia, wytyczne dotyczące metod tej weryfikacji i sposobu jej przeprowadzania.
Świadectwa i dyplomy
Osoba, która ukończyła kształcenie specjalistyczne, otrzymuje świadectwo dyplomowanego specjalisty albo świadectwo dyplomowanego specjalisty technologa. Wzory świadectw określa uczelnia.
Warianty organizacyjne
Kształcenie specjalistyczne (ISCED 5) trwające nie krócej niż trzy semestry jest prowadzone przez uczelnie publiczne i niepubliczne..
Za kształcenie specjalistyczne można pobierać opłaty.