Poradnictwo ogólne

W Polsce nie istnieje sformalizowany, wynikający z ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, system poradnictwa ogólnego na uczelniach.

(ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. ‒ Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2022 r. poz. 724, z późn. zm.)

Usługi z zakresu poradnictwa edukacyjnego, rozumianego jako doradztwo dla studentów lub kandydatów na studia w zakresie możliwości dalszego kształcenia, wyboru studiów lub kolejnego stopnia czy specjalności, w kontekście wymagań rynku pracy, realizuje wiele akademickich biur karier.

Zadania w tym zakresie realizuje często także samorząd studencki poprzez przekazywanie informacji dla nowych studentów np. zamieszczanych na stronach internetowych uczelni. Samorząd studencki i przedstawiciele organizacji studenckich działających na terenie uczelni organizują spotkania i wyznaczają terminy konsultacji w sprawach interesujących studentów.

Poradnictwo dla studentów i doktorantów będących osobami niepełnosprawnymi prowadzą działający na wielu uczelniach pełnomocnicy lub odpowiednie komórki ds. osób niepełnosprawnych.

Poradnictwo psychologiczne

W Polsce nie istnieje sformalizowany, wynikający z ustawy − Prawo o szkolnictwie wyższym, system poradnictwa psychologicznego skierowanego do studentów.

Wiele uczelni jednak organizuje dla swoich studentów tego typu wsparcie. Porady psychologa udzielane są studentom i doktorantom w ramach indywidualnych konsultacji psychologicznych w gabinecie lub drogą elektroniczną.

Usługi z zakresu poradnictwa psychologicznego, w tym w kontekście zawodowym, prowadzi także część z funkcjonujących na uczelniach akademickich biur karier.

Studenci i doktoranci mogą także korzystać z pomocy psychologicznej w podmiotach leczniczych w ramach powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego.

Doradztwo zawodowe

Na wielu uczelniach powoływane są akademickie biura karier (ABK), które służą pomocą studentom i absolwentom uczelni wyższej w skutecznym wejściu i funkcjonowaniu na rynku pracy.

(ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy; Dz. U. z 2023 r. poz.735, z późn. zm.)

Do zadań ABK należy:

• dostarczanie studentom i absolwentom szkoły wyższej informacji o rynku pracy i możliwościach podnoszenia kwalifikacji zawodowych
• zbieranie, klasyfikowanie i udostępnianie ofert pracy, staży i praktyk zawodowych
• prowadzenie bazy danych studentów i absolwentów uczelni zainteresowanych znalezieniem pracy
• pomoc pracodawcom w pozyskiwaniu odpowiednich kandydatów na wolne miejsca pracy oraz staże zawodowe
• pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy
• współpraca z centrum informacji i planowania kariery zawodowej funkcjonującym w ramach wojewódzkiego urzędu pracy w aktualizowaniu i upowszechnianiu informacji zawodowych.

Biura te realizują zadania poprzez:

• informowanie o ofertach pracy, staży i praktyk oraz wolontariatu
• poradnictwo zawodowe w formie indywidualnej lub grupowej
• badania losów absolwentów
• warsztaty lub szkolenia z zakresu metod poszukiwania pracy i przygotowania do procesu rekrutacji
• warsztaty i szkolenia z umiejętności miękkich
• konsultacje i poradnictwo w zakresie przedsiębiorczości i samozatrudnienia.

Kontakty z pracodawcami realizowane są m.in. poprzez:

• pomoc w naborze i selekcji kandydatów na wolne miejsca pracy, praktyk czy staży
• organizację spotkań pracodawców ze studentami i absolwentami oraz władzami uczelni lub wydziałów
• organizację targów pracy
• organizację praktyk studenckich, zarówno obowiązkowych, jak i nieobowiązkowych
• prowadzenie badań dotyczących zapotrzebowania pracodawców na kompetencje.

Metody najczęściej wykorzystywane poradnictwie zawodowym ABK to:

• konsultacje dokumentów aplikacyjnych
• wywiad indywidualny lub grupowy
• symulacja rozmowy kwalifikacyjnej
• testy kompetencyjne
• coaching
• testy psychologiczne
• mentoring.

Komisja ds. Akademickich Biur Karier przy Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP) opracowała rekomendacje dotyczące działalności ABK.

(źródło: strona internetowa Komisji ds. ABK przy KRASP)

Na terenie Polski funkcjonują zrzeszenia wspierające działalność ABK:

• Stowarzyszenie na rzecz Akademickich Biur Karier
• miejskie i regionalne sieci współpracy
• Ogólnopolska Sieć Biur Karier.

W celu wspierania działalności gospodarczej pracowników uczelni, doktorantów i studentów uczelnie mogą prowadzić akademickie inkubatory przedsiębiorczości. Akademicki inkubator przedsiębiorczości może być utworzony w formie jednostki ogólnouczelnianej albo spółki kapitałowej. Inkubator w formie jednostki ogólnouczelnianej działa na podstawie regulaminu zatwierdzonego przez senat uczelni.

Studenci i doktoranci będą mogli także korzystać z doradztwa zawodowego w branżowych centrach umiejętności.