W Polsce udało się wypracować model edukacji, w ramach której występuje relatywnie wysoki – na tle państw UE – poziom uczestnictwa w edukacji osób młodych na wszystkich poziomach ISCED 3-7 (od wykształcenia licealnego aż do studiów drugiego stopnia) oraz wysoki poziom upowszechniania wykształcenia na poziomie co najmniej średnim II stopnia (upper secondary). W latach 2000-2014 odnotowano w Polsce jeden z największych w UE postępów w upowszechnianiu wykształcenia wyższego osób w grupie wiekowej 30-34 lata. 

Większość zadań edukacyjnych – od poziomu przedszkola do szkół ponadgimnazjalnych –przekazano na poziom lokalny: gminy lub powiatu. Rozwinął się sektor oświaty niepublicznej o bardzo dużej autonomii, dofinansowany ze środków publicznych. Opracowano i wdrożono Polską Ramę Kwalifikacji opartą na założeniach Europejskiej Ramy Kwalifikacji, co ułatwia porównanie efektów uczenia się między szkołami i ich transfer za granicę.

Prawo do edukacji, a zarazem obowiązek nauki do 18. roku życia, są uregulowane w Konstytucji (art. 70). System szkolny opiera się na 8-letnich szkołach podstawowych oraz szkołach średnich II stopnia o cyklu kształcenia 4-5 lat. Polska edukacja (przede wszystkim zawodowa) otwiera się na edukację pozaformalną i kształcenie ustawiczne.

W Polsce systemy szkolnictwa wyższego i nauki są traktowane wspólnie i co do zasady zarządzane przez ministerstwo właściwe ds. szkolnictwa wyższego i ds. nauki. Obecnie jest to Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Dodatkowo, w przypadku tzw. uczelni resortowych, są to ministerstwa właściwe dla danego obszaru. 

Zasady funkcjonowania szkolnictwa wyższego oraz prowadzenia działalności naukowej zdefiniowane zostały w oparciu o następujące pryncypia:

• obowiązkiem władzy publicznej jest tworzenie optymalnych warunków dla wolności badań naukowych i twórczości artystycznej, wolności nauczania oraz autonomii społeczności akademickiej,
• każdy uczony ponosi odpowiedzialność za jakość i rzetelność prowadzonych badań oraz za wychowanie młodego pokolenia,
• uczelnie oraz inne instytucje badawcze realizują misję o szczególnym znaczeniu dla państwa i narodu: wnoszą kluczowy wkład w innowacyjność gospodarki, przyczyniają się do rozwoju kultury, współkształtują standardy moralne obowiązujące w życiu publicznym.

System szkolnictwa wyższego i nauki tworzą: uczelnie, federacje podmiotów szkolnictwa wyższego i nauki, Polska Akademia Nauk, instytuty naukowe PAN, instytuty badawcze, międzynarodowe instytuty naukowe działające na terytorium Polski, Centrum Łukasiewicz, instytuty Sieci Łukasiewicz, Polska Akademia Umiejętności oraz inne podmioty prowadzące głównie działalność naukową w sposób samodzielny i ciągły.

Na rzecz systemu szkolnictwa wyższego i nauki działają: Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju, Narodowe Centrum Nauki, Agencja Badań Medycznych oraz Akademia Kopernikańska.