Uczniowie realizują obowiązek szkolny:

• w szkole obwodowej,
• w innej szkole (np. niepublicznej albo publicznej, którą wybrał uczeń i jego rodzice),
• poza szkołą za zgodą dyrektora szkoły obwodowej udzieloną w formie decyzji (tzw. edukacja domowa),
• przez udział w zajęciach rewalidacjo-wychowawczych w szkole (uczniowie z umiarkowanym i znacznym upośledzeniem umysłowym),
• przez udział w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych poza szkołą (uczniowie z umiarkowanym i znacznym upośledzeniem umysłowym),
• przez realizację indywidualnego programu w ośrodku rewalidacyjno-wychowawczym (uczniowie z upośledzeniem umysłowym z dodatkowymi niepełnosprawnościami),
• przez uczęszczanie do szkoły przy polskim przedstawicielstwie dyplomatycznym za granicą,
• przez uczęszczanie do szkoły za granicą na podstawie dwustronnych umów zawieranych przez właściwe jednostki samorządu terytorialnego,
• przez uczęszczanie do szkoły przy przedstawicielstwie dyplomatycznym innego kraju w Polsce,
• przez uczęszczanie do szkoły w innym kraju (zależnie od państwa, w którym uczeń pobierał naukę, uzyskane efekty kształcenia podlegają określonym prawnie procedurom uznawania w Polsce).

Uczniowie niepełnosprawni i chorzy, którym trudno byłoby uczęszczać do szkoły, bądź którzy w ogóle nie mogą uczyć się w szkole, mogą otrzymać orzeczenie o potrzebie nauczania indywidualnego. Orzeczenie takie upoważnia do prowadzenia nauki w domu ucznia lub indywidualnych zajęć w szkole lub placówce. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie indywidualnego obowiązkowego rocznego przygotowania przedszkolnego dzieci i indywidualnego nauczania dzieci i młodzieży, tygodniowa liczba godzin indywidualnej nauki wynosi w szkole podstawowej:

• dla klas I-III – 6 do 8 godzin;
• dla klas IV-VI – 8 do 10 godzin;
• dla klas VII-VIII – od 10 do 12 godzin.

Uczniowie wybitnie zdolni mogą otrzymać zgodę na indywidualny program lub tok nauczania. Uczniowie tacy uczą się wybranego przedmiotu lub grupy przedmiotów pod kierunkiem wyznaczonego nauczyciela lub pracownika uczelni. System oceniania uczniów przewiduje odpowiednie ocenianie pracy ucznia i podanie jej wyników na świadectwie szkolnym.

Na wniosek rodziców uczniowie mogą realizować obowiązek szkolny poza szkołą podstawową, np. uczeni w domu przez rodziców. Musi być to jednak sformalizowane poprzez uzyskanie stosownego zezwolenia (udziela go dyrektor szkoły, w której obwodzie uczeń ma miejsce zamieszkania), wydawanego po zaopiniowaniu przez publiczną poradnię psychologiczno-pedagogiczną. W celu weryfikacji efektów kształcenia o charakterze pozaformalnym, uczniowie korzystający z tzw. edukacji domowej muszą zdawać w szkole obwodowej odpowiednie egzaminy klasyfikacyjne, co umożliwia im zaliczanie poszczególnych etapów edukacyjnych i ostatecznie ukończenie szkoły.

System szkolnictwa artystycznego — poziom podstawowy

Szkolnictwo artystyczne w Polsce umożliwia szczególnie uzdolnionym artystycznie dzieciom i młodzieży zindywidualizowane kształcenie w poszczególnych dziedzinach sztuki. Tworzy odrębny w stosunku do kształcenia ogólnokształcącego system, za który odpowiada minister właściwy ds. kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Zadania ministra wynikające z pełnienia funkcji organu prowadzącego dla części szkół i organu nadzoru dla wszystkich szkół artystycznych realizowane są w Departamencie Szkolnictwa Artystycznego Ministerstwa Kultury, i Dziedzictwa Narodowego oraz w Centrum Edukacji Artystycznej. Obowiązujące prawo umożliwia prowadzenie tych szkół i placówek również przez jednostki samorządu terytorialnego oraz inne podmioty, jednak nadal dominującym podmiotem w tym sektorze oświaty jest państwo, reprezentowane przez ministra kultury.

System kształcenia artystycznego w Polsce obejmuje — oprócz wyższych szkół artystycznych — szkoły kształcące na poziomie podstawowym oraz średnim (ponadpodstawowym). Generalnie tworzą go następujące publiczne i niepubliczne szkoły oraz placówki:

• szkoły artystyczne realizujące wyłącznie kształcenie w zakresie przedmiotów artystycznych
• szkoły artystyczne realizujące równolegle przedmioty artystyczne i przedmioty ogólnokształcące (wg tej samej podstawy programowej i zasad, jak w szkołach ogólnokształcących)
• placówki artystyczne - ogniska artystyczne umożliwiające rozwijanie zainteresowań i uzdolnień artystycznych
• bursy - placówki zapewniające opiekę i wychowanie uczniom szkół artystycznych w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego zamieszkania

Jeśli chodzi o szkoły artystyczne prowadzące równoległe kształcenie ogólne i artystyczne na poziomie podstawowym, zapewniają je następujące typy szkół artystycznych:

• ogólnokształcące szkoły muzyczne I stopnia (ośmioletnie) – w zakresie przedmiotów ogólnokształcących realizujące podstawę programową szkoły podstawowej;
• ogólnokształcące szkoły muzyczne II stopnia (sześcioletnie) – pod względem kształcenia ogólnego podzielone na etap niższy –– odpowiadający klasom VII-VIII szkoły podstawowej (kl. I-II) (po klasie II przeprowadza się egzamin ósmoklasisty ) i wyższy – programowo odpowiadający klasom I-IV (kl. III-VI) liceum ogólnokształcącego, które umożliwiają zarówno uzyskanie dyplomu zawodowego muzyka, jak i świadectwa dojrzałości po zdaniu egzaminu maturalnego;
• ogólnokształcące szkoły baletowe (dziewięcioletnie) – obejmują kształcenie ogólne na poziomie od klasy IV szkoły podstawowej aż do klasy IV liceum ogólnokształcącego, przy czym w klasie V przeprowadza się egzamin ósmoklasisty (na dalszym etapie kształcenia, odpowiadającym ogólnokształcącym szkołom ponadpodstawowym, zapewniają one możliwość uzyskania dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie tancerz oraz świadectwa dojrzałości).

W Polsce działają również typy szkół artystycznych nie zapewniających kształcenia ogólnego. Dzieci i młodzież uczęszczające do szkół podstawowych mogą zdobywać wiedzę i umiejętności w zakresie sztuki w szkołach muzycznych I stopnia (obejmujących 4- lub 6-letni cykl kształcenia – nie zapewniają one kwalifikacji zawodowych) oraz w szkołach sztuki tańca (9-letnich – ukończenie pełnego cyklu kształcenia zapewnia możliwość zdobycia zawodu tancerza).

Szkolnictwo artystyczne na poziomie średnim bliżej opisano w rozdziale 6, sekcji pt. „System szkolnictwa artystycznego – poziom ponadpodstawowy”.

Ramy prawne funkcjonowania szkolnictwa artystycznego stopnia podstawowego i średniego wyznaczają dwie ustawy - Prawo oświatowe i Karta Nauczyciela. Z nich wynikają delegacje do szczegółowych uregulowań w rozporządzeniach, zarówno dla ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, jak i ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. 

Szkoły artystyczne w liczbach, rok szkolny 2021/2022 

1. Szkoły artystyczne I stopnia:

• ogólnokształcące – 53 szkoły, do których uczęszczało 9,5 tys. uczniów;
• realizujące wyłącznie kształcenie artystyczne – 405 szkół publicznych i niepublicznych, do których uczęszczało ok. 52,6 tys. uczniów.

2. Szkoły artystyczne II stopnia: 

• ogólnokształcące – 126 szkół, do których uczęszczało 14,7 tys. uczniów;
• realizujące wyłącznie kształcenie artystyczne – 123 szkoły, do których uczęszczało 10,3 tys. uczniów.

Źródło w języku polskim i angielskim: „Oświata i wychowanie w roku szkolnym 2021-2022”.