Skip to main content
European Commission logo

Eurydice

EACEA National Policies Platform:Eurydice
Reformy w dziedzinie kształcenia zawodowego i edukacji dorosłych

Poland

14.Bieżące reformy

14.3Reformy w dziedzinie kształcenia zawodowego i edukacji dorosłych

Last update: 25 April 2024

2024

Nowe wzory świadectw czeladniczych i dyplomów mistrzowskich

23.04.2024

Minister Edukacji podpisała nowelizację rozporządzenia w sprawie egzaminu czeladniczego, egzaminu mistrzowskiego oraz egzaminu sprawdzającego przeprowadzanych przez komisje egzaminacyjne izb rzemieślniczych. Zmiany w nim zawarte wynikają przede wszystkim z konieczności dostosowania do przepisów ustawy o dokumentach publicznych.

Najważniejsze zmiany dotyczą:

  • określenia nowych wzorów świadectwa czeladniczego, dyplomu mistrzowskiego, zaświadczenia o zdaniu egzaminu sprawdzającego,
  • określenia wzoru blankietu duplikatu dla ww. dokumentów publicznych,
  • określenia zabezpieczeń przed fałszerstwem ww. dokumentów publicznych,
  • rezygnacji ze zdjęcia we wzorach świadectwa czeladniczego i dyplomu mistrzowskiego,
  • umożliwienia izbom rzemieślniczym wydawania w okresie przejściowym świadectw czeladniczych, dyplomów mistrzowskich i zaświadczeń o zdaniu egzaminu sprawdzającego według wzorów określonych w przepisach dotychczasowych.

Technik elektromobilności – nowy zawód w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego

26.01.2024

Od 1 września 2024 r. szkoły prowadzące kształcenie zawodowe mogą rozpocząć kształcenie w zawodzie technik elektromobilności. Rozporządzenie w tej sprawie zostało podpisane 27 grudnia 2023 r. Wprowadzenie tego zawodu do klasyfikacji, na wniosek ministra właściwego do spraw energii, to odpowiedź na potrzeby rynku pracy w branży motoryzacyjnej.

Wniosek ministra właściwego do spraw energii wynika z rosnącej popularności pojazdów elektrycznych oraz hybrydowych spowodowanej wzrostem świadomości społecznej w zakresie konieczności ograniczenia szkodliwych emisji pochodzących z transportu oraz z działań  podejmowanych na szczeblu Unii Europejskiej w tym obszarze.

Kształcenie w zawodzie technik elektromobilności w zakresie kwalifikacji: „MOT.02. Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa mechatronicznych systemów pojazdów samochodowych” i „MOT.07. Organizacja i prowadzenie procesu obsługi i naprawy pojazdów zeroemisyjnych i niskoemisyjnych”, będzie realizowane w technikum i w branżowej szkole II stopnia.

W zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w tym zawodzie możliwe będzie prowadzenie także kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz kursów umiejętności zawodowych.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2024 r.

2023

Konkurs na utworzenie 120 Branżowych Centrów Umiejętności – drugi nabór

21.06.2023 r.

26 wniosków uzyskało pozytywną ocenę w ramach II naboru w konkursie na „Utworzenie i wsparcie funkcjonowania 120 branżowych centrów umiejętności (BCU), realizujących koncepcję centrów doskonałości zawodowej (CoVEs)”. Łączna wartość wniosków, którym przyznano dofinansowanie, to ponad 314 mln zł.

Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, działająca na zlecenie resortu edukacji i nauki, przeprowadziła II nabór w konkursie w ramach KPO na utworzenie 120 nowoczesnych branżowych centrów umiejętności, do którego zgłoszono 42 wnioski. Po ocenie formalnej i merytorycznej dofinansowanie na łączną kwotę ponad 314 mln zł przyznano 26 z nich.

Instytucje, które nie uzyskały dofinansowania w II naborze, będą mogły ubiegać się ponownie o przyznanie dofinansowania w kolejnych naborach, o ile zostaną udostępnione adekwatne dziedziny.

W pierwszym naborze zgłoszono 90 wniosków, dofinansowanie uzyskało 63 wnioskodawców na łączną kwotę ponad 700 mln zł.

W sumie w dwóch naborach wpłynęły 132 wnioski. Dofinansowanie otrzymało 89 instytucji, na łączną kwotę ponad 1 mld zł .

W ramach przyznanego dofinansowania ponad 25 tys. uczniów, nauczycieli i osób dorosłych będzie miało szansę skorzystać z różnorodnych szkoleń.

Najpopularniejsze dziedziny to elektryka, informatyka i programowanie, energetyka, logistyka, spedycja w każdej z nich powstanie po 3 BCU.

https://www.gov.pl/web/edukacja/wyniki-ii-naboru-w-konkursie-na-utworzenie-120-branzowych-centrow-umiejetnosci

Podpisanie porozumienia między Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej a instytucjami realizującymi program FERS 2021-2027

09.01.2023

Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej zawarło porozumienie z dziewięcioma instytucjami realizującymi program Fundusze Europejskie dla Rozwoju Społecznego 2021-2027, w tym z Ministerstwem Edukacji i Nauki.

FERS jest kontynuacją Programu Wiedza Edukacja rozwój (POWER). Jego wdrażanie będzie odbywało się na poziomie regionalnym – w ramach 16 programów regionalnych wdrażanych przez samorządy województw oraz krajowym – poprzez krajowy program FERS.

W obszarze edukacji w planach jest przeznaczenie 347 mln euro na rozwój szkolnictwa zawodowego, które będzie odpowiadało na potrzeby rynku pracy oraz na wsparcie poradni psychologiczno-pedagogicznych w zakresie doposażenia i szkoleń.

Planowane jest utworzenie zawodowych szkół ćwiczeń, czyli szkół zawodowych, które będą podnosiły kwalifikacje poszczególnych nauczycieli zawodu i będą również prowadziły szkolenia dla przyszłych nauczycieli zawodu, absolwentów szkół wyższych.

Środki z zostaną również przeznaczone na rozwój doradztwa zawodowego i zintegrowanego systemu kwalifikacji, a także wsparcie organizacji konkursów i zawodów dla uczniów w poszczególnych szkół zawodowych w ramach EuroSkills oraz WordSkills.  

Planowane jest również wsparcie powiatowych poradni psychologiczno-pedagogicznych w ramach FERS.

Środki zaplanowane na realizację FERS to ok. 347 mln. euro.

Program w Priorytecie I „Umiejętności” zakłada wsparcie działań z zakresu edukacji, w ramach trzech celów szczegółowych. Należą do nich: Działanie 01.04 Rozwój systemu edukacji (932,8 mln. zł), Działanie 01.06 Edukacja włączająca (ok. 421,8 mln zł), oraz – Działanie 01.08 Rozwój systemu edukacji i uczenia się dorosłych (ok. 189  mln zł).

https://www.gov.pl/web/edukacja/podpisanie-porozumienia-miedzy-ministerstwem-funduszy-i-polityki-regionalnej-a-instytucjami-realizujacymi-program-fers-2021-2027-z-udzialem-ministra-przemyslawa-czarnka

2022

Branżowe Centra Umiejętności (BCU)

16.09.2022, zaktualizowano w marcu 2023 r.

15 września 2022 na zlecenie Ministerstwa Edukacji i Nauki Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji ogłosiła w ramach KPO konkurs na utworzenie 120 nowoczesnych branżowych centrów umiejętności.

Inwestycja za ponad 1,4 mld zł polega na utworzeniu 120 ośrodków w partnerstwie podmiotów branżowych oraz organów prowadzących szkoły kształcące w zawodach i centra kształcenia zawodowego.

Do udziału w konkursie zaproszono m.in. organizacje branżowe, izby gospodarcze, stowarzyszenia zawodowe i samorządy zawodowe zrzeszające osoby wykonujące dany zawód.

Centra będą zaawansowanymi technologicznie ośrodkami kształcenia, szkolenia i egzaminowania w danej branży. Z ich oferty będą mogli korzystać uczniowie, studenci, nauczyciele, wykładowcy oraz pracownicy branż.

W każdej ze 120 dziedzin określonych na potrzeby konkursu powstanie 1 centrum w kraju – o jego lokalizacji zdecyduje dana branża, przy czym BCU będą tworzone przy szkołach kształcących w zawodach lub centrach kształcenia zawodowego.

Centra będą się specjalizowały w danej dziedzinie gospodarki. Wśród 120 dziedzin, w których powstaną centra znajdą się także branże kluczowe dla rozwoju przemysłu, w tym m.in. automatyka, robotyka, mechatronika, przemysł motoryzacyjny, przemysł lotniczy, energetyka odnawialna, transport, spedycja i logistyka, czy przetwórstwo spożywcze.

Dzięki zaangażowaniu branż projekty te połączą w jeszcze większym stopniu biznes z edukacją zawodową i zapewnią trwałą współpracę pomiędzy branżami, szkołami zawodowymi i uczelniami.

BCU pełnić będą cztery funkcje: edukacyjno-szkoleniową, integrująco-wspierającą, innowacyjno-rozwojową i doradczo-promocyjną.

Przewiduje się utworzenie co najmniej 20 BCU do końca 2023 r. a kolejnych 100 do końca 2024 r.

BCU wzmocnią tym samym reformę kształcenia zawodowego wdrażaną przez resort edukacji od 2019 r.

W marcu 2023 roku MEiN pracuje nad ustawą, która umiejscowi Branżowe Centra Umiejętności w systemie edukacji. Do uzgodnień międzyresortowych zostanie przekazany projekt, w którym Ministerstwo określa sposób finansowania i funkcjonowania Branżowych Centrów Umiejętności w systemie oświaty, jako jednostki, gdzie branża może być organem prowadzącym.

Więcej informacji

https://www.gov.pl/web/edukacja/ogloszenie-konkursu-na-utworzenie-i-wsparcie-funkcjonowania-branzowych-centrow-umiejetnosci-bcu

Plan działań w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego na lata 2022-2025

05.08.2022

Rada Ministrów przyjęła opracowany przez MEiN, we współpracy z innymi resortami, Plan działań w zakresie kształcenia i szkolenia zawodowego na lata 2022-2025. Celem działań ujętych w dokumencie jest przygotowanie pracowników na potrzeby nowoczesnej gospodarki. To kontynuacja reformy kształcenia zawodowego, która rozpoczęła się w 2019 r. Plan działań uwzględnia wyzwania stojące przed kształceniem zawodowym wynikające z przemian gospodarczych, rozwoju nowych technologii i postępującej cyfryzacji.

Najważniejsze działania ujęte w Planie obejmują m.in.:

  • wzmocnienie współpracy z przedstawicielami pracodawców w dalszym rozwoju kształcenia zawodowego w poszczególnych branżach,
  • bieżące dostosowywanie oferty i treści kształcenia zawodowego, we współpracy z pracodawcami, wynikające ze zmian technologicznych i wyzwań związanych z cyfryzacją,  
  • zwiększanie dostępu do nowych zawodów dla uczniów z różnymi rodzajami niepełnosprawności,
  • poszerzenie oferty kwalifikacji rynkowych,
  • utworzenie  branżowych centrów umiejętności – ośrodków kształcenia, szkolenia i egzaminowania w poszczególnych branżach,
  • przygotowanie kolejnych materiałów multimedialnych do kształcenia zawodowego wykorzystujących nowe technologie,
  • zwiększenie wykorzystania nowych technologii podczas egzaminów zawodowych,
  • przyjęcie dodatkowych rozwiązań dotyczących możliwości elastycznego zatrudniania w szkołach specjalistów z rynku,
  • zwiększenie dostępu do szkoleń branżowych realizowanych u pracodawców dla obecnych nauczycieli zawodu,
  • promocję najlepszych nauczycieli kształcenia zawodowego oraz ich włączenie w działania upowszechniające innowacje w kształceniu zawodowym,
  • uruchomienie portalu internetowego prezentującego dostępne zawody oraz ułatwiającego współpracę szkół z pracodawcami,
  • organizację europejskiego konkursu umiejętności – Euroskills w 2023 r.
  • zwiększenie udziału samorządów województw w działaniach służących rozwojowi kształcenia zawodowego i wdrażaniu Zintegrowanej Strategii Umiejętności na poziomie regionalnym.

Materiały:

Szczegółowe rozwiązania

https://www.gov.pl/web/edukacja/plan-dzialan-w-zakresie-ksztalcenia-i-szkolenia-zawodowego-na-lata-2022-2025

6 nowych zawodów w klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego

01.02.2022

Monter konstrukcji targowo-wystawienniczych, Technik obsługi przemysłu targowo-wystawienniczego, Technik montażu i automatyki stolarki budowlanej, Technik izolacji przemysłowych, Technik elektroautomatyk okrętowy i Technik przemysłu jachtowego to 6 nowych zawodów wprowadzonych do klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego. Minister Edukacji i Nauki podpisał rozporządzenie w tej sprawie. Wprowadzenie nowych zawodów to odpowiedź na potrzeby rynku pracy.

Z propozycją wprowadzenia nowych zawodów Monter konstrukcji targowo-wystawienniczych oraz Technik obsługi przemysłu targowo-wystawienniczego do ministra właściwego do spraw do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa wystąpiła Polska Izba Przemysłu Targowego, wskazując na niedobór pracowników w branży targowo-wystawienniczej. Kształcenie przyszłych fachowców i specjalistów w zakresie budowy konstrukcji stoisk targowo-wystawienniczych oraz scen widowiskowych będzie prowadzone na potrzeby firm zajmujących się techniczną obsługą targów, konferencji, a także koncertów oraz innych wydarzeń o charakterze artystycznym. W zawodzie montera kształcenie będzie odbywało się w branżowej szkole I stopnia, a w zawodzie technika – w technikum, a w przyszłości również w branżowej szkole II stopnia.

Wprowadzenie zawodu Technik montażu i automatyki stolarki budowlanej wynika z zapotrzebowania na średnią kadrę techniczną w branży stolarki budowlanej. Z inicjatywą utworzenia nowego zawodu wystąpił Związek Producentów, Dostawców i Dystrybutorów „Polskie Okna i Drzwi”. Dynamicznie rozwijający się sektor stolarki budowlanej, który ma  wysoki udział w krajowym eksporcie, potrzebuje wykształconej kadry na poziomie technicznym, posiadającej umiejętności z zakresu elektroniki i automatyki. Dotychczas kształcenie na potrzeby tego sektora było możliwe jedynie w zawodzie Monter stolarki budowlanej na poziomie branżowej szkoły I stopnia. W nowym zawodzie Technik montażu i automatyki stolarki budowlanej będzie można kształcić się w technikum oraz branżowej szkole II stopnia na „podbudowie” zawodu Monter stolarki budowlanej.

Wprowadzenie zawodu Technik izolacji przemysłowych nastąpiło na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki, w wyniku zgłoszenia takiego postulatu przez Polskie Stowarzyszenie Wykonawców Izolacji Przemysłowych. Umożliwienie kształcenia w nowym zawodzie wynika z zapotrzebowania na średnią kadrę zarządzającą w sektorze izolacji przemysłowych. Dotychczas kształcenie na potrzeby tego sektora było możliwe jedynie w zawodzie Monter izolacji przemysłowych na poziomie branżowej szkoły I stopnia. Nowoczesne technologie i materiały izolacyjne, a także nowe zadania polegające na przeprowadzaniu oceny efektywności energetycznej instalacji przemysłowych, wymuszają kształcenie specjalistów na poziomie technicznym. W zawodzie Technik izolacji przemysłowych kształcenie będzie prowadzone w technikum oraz branżowej szkole II stopnia na „podbudowie” zawodu Monter izolacji przemysłowych. 

Nowy zawód Technik elektroautomatyk okrętowy został wprowadzony na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej, z inicjatywy organizacji pracodawców „Konfederacja Lewiatan”. Zawód jest odpowiedzią na niedobór specjalistów w dziedzinie instalacji elektrycznych i automatyki w branży okrętowej. Analiza bazy ogłoszeń dla marynarzy na krajowych branżowych portalach internetowych oraz portalach agencji rekrutujących członków załóg statków morskich wskazuje, że na rynku pracy istnieje znaczne zapotrzebowanie na kadry wykształcone na poziomie technicznym w zakresie elektroautomatyki w tym sektorze. Nauka w zawodzie Technik elektroautomatyk okrętowy będzie możliwa w technikum oraz w dwuletniej szkole policealnej.

Natomiast wprowadzenie do systemu oświaty zawodu Technik przemysłu jachtowego nastąpiło na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej, z inicjatywy organizacji pracodawców „Pracodawcy Pomorza”. Potrzeba wprowadzenia tego zawodu wiąże się z brakiem średniego personelu technicznego w przemyśle produkcji jachtów i łodzi motorowych oraz zapotrzebowaniem na tego rodzaju specjalistów. Branża jachtowa w Polsce liczy ok. 900 przedsiębiorstw i zatrudnia ponad 35 tys. osób, co sytuuje ją na czołowym miejscu w Europie i na świecie. Produkcja jachtów i łodzi z trudem nadąża z realizacją zamówień, m.in. z powodu braku wyspecjalizowanych pracowników szczebla technicznego. Kształcenie w nowym zawodzie Technik przemysłu jachtowego uzupełni dotychczasową ofertę kształcenia w zawodzie Monter jachtów i łodzi i będzie realizowane w technikum oraz branżowej szkole II stopnia na podbudowie zawodu Monter jachtów i łodzi.

W kwalifikacjach wyodrębnionych w nowo wprowadzonych zawodach, z wyjątkiem zawodu Technik automatyki okrętowej, możliwe będzie prowadzenie kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz kursów umiejętności zawodowych.

Rozporządzenie wchodzi w życie 1 września 2022 r.

Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 26 stycznia 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U. poz. 204).

https://www.gov.pl/web/edukacja/6-nowych-zawodow-w-klasyfikacji-zawodow-szkolnictwa-branzowego