Η διοίκηση των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων στην Ελλάδα ασκείται από μονοπρόσωπα και συλλογικά όργανα καθώς και διοικητικές υπηρεσιακές μονάδες, σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4485/2017, όπως τροποποιήθηκε από το νόμο 4692/2020.

Τα όργανα διοίκησης εκλέγονται και ενεργούν σύμφωνα με τον οργανισμό και τον εσωτερικό κανονισμό του ιδρύματος. Τα όργανα διοίκησης υφίστανται σε επίπεδο ιδρύματος, σχολής, τμήματος και τομέα.

Γενικές πληροφορίες όσον αφορά τη διοίκηση των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων παρέχονται στο Κεφάλαιο 2 «Διοίκηση και Διακυβέρνηση σε Τοπικό και / ή Θεσμικό Επίπεδο - Διοίκηση των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης».

Προϋποθέσεις διορισμού διοικητικής αρχής σε ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης

Ο εσωτερικός κανονισμός κάθε Ανώτατου Εκπαιδευτικού Ιδρύματος ρυθμίζει, μεταξύ άλλων:

1. Τη διαδικασία εκλογής και ορισμού των εκπροσώπων των:

• Μελών του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ)
• Μελών Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ)
• Εργαστηριακού Διδακτικού Προσωπικού (ΕΔΙΠ)
• Ειδικού Τεχνικού Εργαστηριακού Προσωπικού (ΕΤΕΠ)
• Φοιτητών
• Διοικητικών υπαλλήλων στα συλλογικά όργανα του Ιδρύματος.

1. Τις ειδικότερες λεπτομέρειες και κάθε άλλο θέμα σχετικό με την εκλογική διαδικασία και ανάδειξη των μονοπρόσωπων οργάνων του ιδρύματος.

Ειδικότερα:

• Οι εκπρόσωποι των μελών ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ στα συλλογικά όργανα είναι ένας (1) ανά κατηγορία και εκλέγονται με τους αναπληρωτές τους, με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία των μελών ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ του ιδρύματος, της σχολής, του τμήματος και του τομέα, αντίστοιχα.  Εκλέγονται για ετήσια ή διετή θητεία, με δυνατότητα επανεκλογής
• Οι εκπρόσωποι των φοιτητών στα συλλογικά όργανα είναι: τουλάχιστον ένας (1) εκπρόσωπος από τους προπτυχιακούς και ένας (1) συνολικά από τους μεταπτυχιακούς και τους υποψήφιους διδάκτορες, όπου υπάρχουν.  Οι εκπρόσωποι των φοιτητών εκλέγονται με τους αναπληρωτές τους, για ετήσια θητεία με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία από το σύνολο των φοιτητών της οικείας κατηγορίας του ιδρύματος, της σχολής, του τμήματος και του τομέα, αντίστοιχα
• Οι εκπρόσωποι των διοικητικών υπαλλήλων εκλέγονται, με τους αναπληρωτές τους, με άμεση, μυστική και καθολική ψηφοφορία των μελών της οικείας κατηγορίας προσωπικού του Ιδρύματος.  Εκλέγονται για διετή θητεία με δυνατότητα επανεκλογής για μία ακόμη θητεία.

Σε επίπεδο ιδρύματος

Τα όργανα διοίκησης ενός ιδρύματος είναι:

1. Η σύγκλητος
2. Το πρυτανικό συμβούλιο
3. Ο πρύτανης
4. Οι αντιπρυτάνεις.

Σύγκλητος

Η σύγκλητος αποτελείται από:

1. Τον πρύτανη
2. Τους αντιπρυτάνεις
3. Τους κοσμήτορες των σχολών
4. Τους προέδρους των τμημάτων
5. Τους εκπροσώπους των φοιτητών, σε ποσοστό 10% του συνόλου των μελών της συγκλήτου των περιπτώσεων (1) έως (4)  ανωτέρω
6. 3 εκπροσώπους, έναν (1) ανά κατηγορία από τα μέλη ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ του ιδρύματος
7. Έναν (1) εκπρόσωπο των διοικητικών υπαλλήλων του ιδρύματος.

Οι εκπρόσωποι των περιπτώσεων (6) και (7) εκλέγονται με τους αναπληρωτές τους για διετή θητεία, και με δυνατότητα επανεκλογής για μία ακόμη θητεία.

Στις συνεδριάσεις της συγκλήτου μπορεί να καλούνται και παρίστανται, χωρίς δικαίωμα ψήφου, εκπρόσωποι των μελών ΔΕΠ, ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ του ιδρύματος καθώς και άλλα πρόσωπα ή φορείς που κρίνονται απαραίτητα για την ενημέρωσή της.

Αρμοδιότητες

Η σύγκλητος έχει τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Χαράσσει τη στρατηγική για την ανάπτυξη του Ιδρύματος σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο
2. Έχει τη γενική εποπτεία της λειτουργίας του ιδρύματος
3. Εγκρίνει τον εσωτερικό κανονισμό του ιδρύματος
4. Εγκρίνει τον ετήσιο τακτικό οικονομικό προϋπολογισμό του ιδρύματος, το πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων και τον τελικό οικονομικό απολογισμό
5. Χαράσσει την εκπαιδευτική και ερευνητική πολιτική του ιδρύματος μεριμνώντας για τη διασφάλιση και τη διαρκή αναβάθμιση της ποιότητας
6. Εγκρίνει τους κανονισμούς σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου
7. Εγκρίνει το περιεχόμενο όλων των προγραμμάτων σπουδών του ιδρύματος
8. Αποφασίζει για την ίδρυση τομέων
9. Αποφασίζει για την ίδρυση προγραμμάτων μεταπτυχιακών σπουδών
10. Αποφασίζει για την ίδρυση και οργάνωση προγραμμάτων δεύτερου και τρίτου κύκλου σπουδών σε συνεργασία με άλλα ΑΕΙ και ερευνητικά κέντρα της ημεδαπής
11. Αποφασίζει για την οργάνωση προγραμμάτων δεύτερου και τρίτου κύκλου σπουδών σε συνεργασία με αναγνωρισμένα ως ομοταγή ιδρύματα και ερευνητικά κέντρα της αλλοδαπής
12. Αποφασίζει για το ακαδημαϊκό ημερολόγιο συμπεριλαμβανομένων και των εξεταστικών περιόδων
13. Γνωμοδοτεί για συγχώνευση, κατάτμηση, μετονομασία κατάργηση και μεταβολή έδρας του ιδρύματος
14. Γνωμοδοτεί για ίδρυση, κατάργηση, συγχώνευση, κατάτμηση, μετονομασία και μεταβολή έδρας σχολής ή τμήματος του ιδρύματος
15. Ασκεί όσες αρμοδιότητες δεν ανατίθενται από το νόμο ειδικώς σε άλλα όργανα του ιδρύματος.

Το πρυτανικό συμβούλιο

Το πρυτανικό συμβούλιο αποτελείται από:

1. Τον πρύτανη
2. Τους αντιπρυτάνεις
3. Έναν εκπρόσωπο από τους εκλεγμένους φοιτητές που μετέχουν στη σύγκλητο
4. Τον εκπρόσωπο των διοικητικών υπαλλήλων που μετέχει στη σύγκλητο.

Αρμοδιότητες

Το πρυτανικό συμβούλιο του ιδρύματος έχει κυρίως τις ακόλουθες αρμοδιότητες: 

1. Εισηγείται στη σύγκλητο τη στρατηγική για την ανάπτυξη του Ιδρύματος σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο
2. Εισηγείται στον πρύτανη τα σχέδια οργανισμού και εσωτερικού κανονισμού του ιδρύματος
3. Έχει την ευθύνη της τήρησης των νόμων, του οργανισμού και του εσωτερικού κανονισμού
4. Καταρτίζει τον ετήσιο τακτικό οικονομικό προϋπολογισμό, τον τελικό οικονομικό απολογισμό και τους αντίστοιχους του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων του ιδρύματος
5. Μεριμνά για την οργάνωση των διοικητικών υπηρεσιών του ιδρύματος και τοποθετεί το διοικητικό προσωπικό.

Πρύτανης - αντιπρυτάνεις

Σύμφωνα με τον ν. 4692/2020, σε κάθε ΑΕΙ ως Πρύτανης εκλέγεται μέλος του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ), πρώτης βαθμίδας του οικείου Ιδρύματος για θητεία τριών (3) ετών. Αντιπρύτανης εκλέγεται μέλος του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ), πρώτης βαθμίδας ή της βαθμίδας του αναπληρωτή του οικείου Ιδρύματος για ίδια θητεία.

Στα Α.Ε.Ι. που έχουν περισσότερα από είκοσι (20) Τμήματα ή έχουν λιγότερα από είκοσι (20) Τμήματα, αλλά λειτουργούν σε τρεις ή περισσότερες γεωγραφικές έδρες εκλέγονται τέσσερις (4) Αντιπρυτάνεις με τους εξής τομείς ευθύνης:

• ο Αντιπρύτανης Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας,
• ο Αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης,
• ο Αντιπρύτανης Διοικητικών Υποθέσεων, ο οποίος προΐσταται και του διοικητικού προσωπικού του Ιδρύματος,
• ο Αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης.

Στα Α.Ε.Ι. που έχουν μέχρι και είκοσι (20) Τμήματα και δεν υπάγονται στην προηγούμενη περίπτωση εκλέγονται τρεις (3) Αντιπρυτάνεις με τους εξής τομείς ευθύνης:

• ο Αντιπρύτανης Έρευνας και Διά Βίου Εκπαίδευσης,
• ο Αντιπρύτανης Οικονομικών, Προγραμματισμού και Ανάπτυξης
• ο Αντιπρύτανης Διοικητικών Υποθέσεων, Ακαδημαϊκών Υποθέσεων και Φοιτητικής Μέριμνας, ο οποίος προΐσταται και του διοικητικού προσωπικού του Ιδρύματος.

Δεν επιτρέπεται το ίδιο πρόσωπο να θέσει ταυτόχρονα υποψηφιότητα και για τα δύο αξιώματα.

Το ίδιο πρόσωπο δεν επιτρέπεται να είναι υποψήφιο και να εκλεγεί στα αξιώματα του Πρύτανη και του Αντιπρύτανη για περισσότερες από δύο (2) θητείες, συνολικά.

Ο πρύτανης και οι αντιπρυτάνεις εκλέγονται με άμεση και μυστική ψηφοφορία από ειδικό σώμα εκλεκτόρων, το οποίο απαρτίζεται από το σύνολο των καθηγητών πρώτης βαθμίδας, των αναπληρωτών καθηγητών, των επίκουρων καθηγητών, μόνιμων και επί θητεία, καθώς και των υπηρετούντων λεκτόρων του ΑΕΙ.

Η προκήρυξη των εκλογών για την ανάδειξη Πρύτανη και Αντιπρυτάνεων πραγματοποιείται από τη Σύγκλητο τουλάχιστον 3 μήνες πριν από τη λήξη της θητείας του υπηρετούντος Πρύτανη και των υπηρετούντων Αντιπρυτάνεων.

Η εκλογική διαδικασία διεξάγεται από πενταμελή Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή, με ισάριθμα αναπληρωματικά μέλη. Τα τακτικά και τα αναπληρωματικά μέλη της Κεντρικής Εφορευτικής Επιτροπής είναι καθηγητές πρώτης βαθμίδας ή αναπληρωτές καθηγητές του Ιδρύματος και ορίζονται με απόφαση της Συγκλήτου, τουλάχιστον 10 εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας.

Η εκλογική διαδικασία διεξάγεται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικής ψηφοφορίας. Η Κεντρική Εφορευτική Επιτροπή εξάγει τα αποτελέσματα της εκλογής και ανακηρύσσει τους επιτυχόντες. Διαπιστωτική πράξη του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων για την εκλογή του Πρύτανη και των 4 Αντιπρυτάνεων δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 

Οι τομείς ευθύνης και οι αρμοδιότητες κάθε Αντιπρύτανη ορίζονται με απόφαση του Πρύτανη ύστερα από έγκριση της Συγκλήτου, και πρέπει κατ' ελάχιστον να αφορούν σε θέματα: ακαδημαϊκά, οικονομικά, διοικητικά, φοιτητικής μέριμνας, έρευνας, δια βίου εκπαίδευσης, προγραμματισμού, ανάπτυξης, διεθνών σχέσεων και εξωστρέφειας.

Με το νόμο 4692/2020 ορίστηκε ότι η θητεία των υπηρετούντων Πρυτάνεων και Αντιπρυτάνεων των ΑΕΙ, οι οποίοι εξελέγησαν για 3 ακαδημαϊκά έτη, παρατείνεται έως τη συμπλήρωση 4 ακαδημαϊκών ετών.

Αρμοδιότητες

Ο πρύτανης έχει, κυρίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Προΐσταται του ιδρύματος, έχει την ευθύνη για την εύρυθμη λειτουργία των υπηρεσιών του και μεριμνά για τη συνεργασία των οργάνων του Ιδρύματος, των διδασκόντων και των φοιτητών
2. Εκπροσωπεί το ίδρυμα δικαστικώς και εξωδίκως
3. Συγκαλεί την σύγκλητο και το πρυτανικό συμβούλιο, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, προεδρεύει των εργασιών τους και μεριμνά για την εκτέλεση των αποφάσεών τους
4. Μπορεί να μετέχει στις συνεδριάσεις όλων των συλλογικών οργάνων του ιδρύματος, χωρίς δικαίωμα ψήφου
5. Προκηρύσσει τις θέσεις μελών ΔΕΠ διενεργώντας και το σχετικό έλεγχο νομιμότητας
6. Καθορίζει τη σειρά με την οποία τον αναπληρώνουν οι αντιπρυτάνεις αν απουσιάζει ή κωλύεται προσωρινά να ασκήσει τα καθήκοντά του και ορίζει τον τομέα ευθύνης κάθε αντιπρύτανη
7. Εκδίδει τις πράξεις διορισμού, υπηρεσιακών μεταβολών και αδειών του προσωπικού του ιδρύματος
8. Είναι υπεύθυνος για την προστασία και ασφάλεια του προσωπικού και της περιουσίας του.

Σε επίπεδο σχολής

Τα όργανα διοίκησης σε επίπεδο σχολής είναι: 

1. Η γενική συνέλευση
2. Η κοσμητεία
3. Ο κοσμήτορας.

Γενική συνέλευση

Η γενική συνέλευση της σχολής απαρτίζεται από:

1. Τον κοσμήτορα της σχολής
2. Τα μέλη ΔΕΠ της σχολής
3. Τους εκπροσώπους των φοιτητών της σχολής σε ποσοστό 10% του συνόλου των μελών της γενικής συνέλευσης των περιπτώσεων (1) και (2)
4. 3 εκπροσώπους, έναν (1) ανά κατηγορία, από τα μέλη ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ της σχολής, οι οποίοι εκλέγονται για διετή θητεία.

Αρμοδιότητες

Η Γενική Συνέλευση της Σχολής έχει όσες αρμοδιότητες της αναθέτει ο νόμος, ο οργανισμός και ο εσωτερικός κανονισμός, καθώς και εκείνες που δεν ανατίθενται σε άλλα όργανα της σχολής.

Κοσμητεία

Η κοσμητεία αποτελείται από:

1. Τον κοσμήτορα της σχολής
2. Τους προέδρους των τμημάτων
3. Τους εκπρόσωπους των φοιτητών της σχολής σε ποσοστό 10% του συνόλου των μελών της κοσμητείας των περιπτώσεων (1) και (2) ανωτέρω
4. 3 εκπροσώπους έναν (1) ανά κατηγορία, από τα μέλη ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ της σχολής, οι οποίοι εκλέγονται για διετή θητεία.

Όταν η σχολή έχει ένα μόνο τμήμα, η κοσμητεία αποτελείται από:

1. Τον κοσμήτορα, ο οποίος εκτελεί και χρέη προέδρου τμήματος
2. Τους διευθυντές τομέων
3. 5 εκλεγμένα από τη γενική συνέλευση της σχολής  μέλη ΔΕΠ
4. Δύο (2) εκπροσώπους των φοιτητών
5. 3 εκπροσώπους 1 ανά κατηγορία, από τα μέλη ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ της σχολής, οι οποίοι εκλέγονται για διετή θητεία.

Όταν η σχολή έχει δύο (2) μόνο Τμήματα, η κοσμητεία αποτελείται από:

1. Τον κοσμήτορα
2. Τους προέδρους των τμημάτων
3. Τους διευθυντές τομέων
   • Αν οι διευθυντές τομέων είναι λιγότεροι από 3, συμπληρώνονται ως τον αριθμό 3 από εκλεγμένα μέλη ΔΕΠ από τη συνέλευση του τμήματος του οικείου τμήματος
   • Αν στο τμήμα δεν λειτουργούν τομείς μετέχουν 3 εκλεγμένα από τη συνέλευση του τμήματος μέλη ΔΕΠ του οικείου τμήματος.
4. Δύο (2) εκπροσώπους των φοιτητών
5. 3 εκπροσώπους έναν (1) ανά κατηγορία, από τα μέλη ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ της Σχολής.

Αρμοδιότητες

Η κοσμητεία έχει, κυρίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Έχει τη γενική εποπτεία της λειτουργίας της σχολής και των τμημάτων της
2. Χαράσσει τη γενική εκπαιδευτική και ερευνητική πολιτική της σχολής και την πορεία ανάπτυξής της στο πλαίσιο της πολιτικής του ιδρύματος
3. Επεξεργάζεται τις εισηγήσεις των συνελεύσεων των τμημάτων για τη δημιουργία νέων θέσεων μελών ΔΕΠ, ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ και υποβάλλει τις σχετικές προτάσεις στη σύγκλητο
4. Οργανώνει και καθορίζει τον τρόπο λειτουργίας και τη στελέχωση των υπηρεσιών της κοσμητείας.

Κοσμήτορας

Υποψήφιοι για το αξίωμα του κοσμήτορα είναι πλήρους απασχόλησης μέλη ΔΕΠ πρώτης βαθμίδας ή της βαθμίδας του αναπληρωτή της οικείας σχολής.  Οι εκλογές προκηρύσσονται από τον υπηρετούντα κοσμήτορα 3 μήνες πριν από τη λήξη της θητείας του.

Ο κοσμήτορας εκλέγεται με άμεση και μυστική ψηφοφορία από το σύνολο των καθηγητών πρώτης βαθμίδας, των αναπληρωτών καθηγητών, των επίκουρων καθηγητών, μόνιμων και επί θητεία, καθώς και των υπηρετούντων λεκτόρων της οικείας Σχολής.

Την ευθύνη διεξαγωγής της ψηφοφορίας έχει πενταμελής κεντρική εφορευτική επιτροπή, με ισάριθμα αναπληρωματικά μέλη, η οποία συγκροτείται με απόφαση του κοσμήτορα τουλάχιστον 5 εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας και αποτελείται από μέλη ΔΕΠ της οικείας σχολής.

 

Η εκλογική διαδικασία διεξάγεται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικής ψηφοφορίας σε εργάσιμη ημέρα, έτσι ώστε να είναι δυνατή η διεξαγωγή επαναληπτικής ψηφοφορίας την ακριβώς επομένη εργάσιμη ημέρα.

Ο κοσμήτορας διορίζεται από τον πρύτανη για τριετή θητεία, με δυνατότητα επανεκλογής για δεύτερη συνεχή θητεία και έως δύο θητείες συνολικά.

Αρμοδιότητες

Ο κοσμήτορας της σχολής έχει, κυρίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Συγκαλεί τη γενική συνέλευση της σχολής και την κοσμητεία, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, ορίζει ως εισηγητή των θεμάτων μέλος της γενικής συνέλευσης ή της κοσμητείας, αντίστοιχα, προεδρεύει των εργασιών τους και μεριμνά για την εκτέλεση των αποφάσεών τους
2. Επιβλέπει την εφαρμογή των κανονισμών σπουδών των τμημάτων και την τήρηση του ισχύοντος νόμου, του οργανισμού και του εσωτερικού κανονισμού
3. Προΐσταται των υπηρεσιών της κοσμητείας.

Σε επίπεδο τμήματος

Τα όργανα διοίκησης σε επίπεδο τμήματος πανεπιστημιακού ή τεχνολογικού ιδρύματος είναι:

1. Η συνέλευση του τμήματος
2. Το διοικητικό συμβούλιο
3. Ο πρόεδρος του τμήματος.

Συνέλευση τμήματος

Η συνέλευση του τμήματος αποτελείται από:

1. Τα μέλη ΔΕΠ του τμήματος, εφόσον είναι λιγότεροι ή ίσοι με 30.  Αν τα μέλη ΔΕΠ υπερβαίνουν τα 30, στη συνέλευση μετέχουν 30 εκπρόσωποι, οι οποίοι κατανέμονται στους τομείς ανάλογα με το συνολικό αριθμό των μελών ΔΕΠ κάθε τομέα.  Οι ανωτέρω εκπρόσωποι εκλέγονται για ετήσια θητεία με άμεση και μυστική ψηφοφορία όλων των μελών ΔΕΠ του τομέα.  Τη διαδικασία για την ανάδειξη των εκπροσώπων του τομέα στο τμήμα κινεί ο διευθυντής του τομέα, 3 μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των εκπροσώπων του προηγούμενου έτους
2. Τον πρόεδρο και τον αναπληρωτή πρόεδρο του τμήματος και, εφόσον υπάρχουν τομείς, από τους διευθυντές των τομέων
3. Τους εκπροσώπους των φοιτητών σε ποσοστό 15% του συνόλου των μελών της συνέλευσης του τμήματος των περιπτώσεων (1) και (2) και σε κάθε περίπτωση όχι περισσότερους των 10
4. 3 εκπροσώπους, έναν (1) ανά κατηγορία από τα μέλη ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ του τμήματος, οι οποίοι εκλέγονται, για ετήσια θητεία. 

Αρμοδιότητες

Η συνέλευση έχει κυρίως τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Χαράσσει τη γενική εκπαιδευτική και ερευνητική πολιτική του τμήματος και την πορεία ανάπτυξής του, στο πλαίσιο της πολιτικής της σχολής και του ιδρύματος
2. Συντάσσει τον εσωτερικό κανονισμό και το πρόγραμμα σπουδών του τμήματος
3. Απονέμει τους τίτλους σπουδών των προγραμμάτων σπουδών που οργανώνει το τμήμα
4. Κατανέμει το διδακτικό έργο στους διδάσκοντες των προπτυχιακών και μεταπτυχιακών μαθημάτων
5. Συγκροτεί ομάδες για την εσωτερική αξιολόγηση του τμήματος
6. Εισηγείται στον πρύτανη την προκήρυξη θέσεων μελών ΔΕΠ.

Διοικητικό συμβούλιο

Το διοικητικό συμβούλιο λειτουργεί σε τμήματα με δύο (2) ή περισσότερους τομείς.  Στα τμήματα που δεν λειτουργεί διοικητικό συμβούλιο, τις αρμοδιότητες ασκεί η συνέλευση του τμήματος.

Το διοικητικό συμβούλιο απαρτίζεται από:

1. Tον πρόεδρο και τον αναπληρωτή πρόεδρο του τμήματος
2. Tους διευθυντές των τομέων
3. ‘Εναν (1) από τους τρεις εκλεγμένους εκπροσώπους από τα μέλη ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ στη γενική συνέλευση του τμήματος.

Αρμοδιότητες

Το διοικητικό συμβούλιο εισηγείται στη συνέλευση του τμήματος ζητήματα αρμοδιότητάς της και επεξεργάζεται ζητήματα που παραπέμπονται σε αυτό από τη συνέλευση του τμήματος.

Ο πρόεδρος τμήματος

Υποψήφιοι για τη θέση του προέδρου ή αναπληρωτή προέδρου μπορούν να είναι μέλη ΔΕΠ πρώτης βαθμίδας ή της βαθμίδας του αναπληρωτή του οικείου τμήματος, πλήρους απασχόλησης.

Αν δεν υπάρχουν μέλη ΔΕΠ των δύο πρώτων βαθμίδων μπορεί να θέσει υποψηφιότητα και επίκουρος.

Οι εκλογές προκηρύσσονται από τον κοσμήτορα 3 μήνες πριν από τη λήξη της θητείας των υπηρετούντων προέδρου και αναπληρωτή προέδρου.

Την ευθύνη διεξαγωγής της εκλογικής διαδικασίας έχει τριμελής κεντρική εφορευτική επιτροπή, με ισάριθμα αναπληρωματικά μέλη η οποία συγκροτείται με απόφαση του κοσμήτορα τουλάχιστον 5 εργάσιμες ημέρες πριν από την ημέρα της ψηφοφορίας και αποτελείται από μέλη ΔΕΠ του οικείου τμήματος.

Ο πρόεδρος ή αναπληρωτής πρόεδρος εκλέγεται με άμεση και μυστική ψηφοφορία από το σύνολο των καθηγητών πρώτης βαθμίδας, των αναπληρωτών καθηγητών, των επίκουρων καθηγητών, μόνιμων και επί θητεία, καθώς και των υπηρετούντων λεκτόρων του οικείου Τμήματος.

Η εκλογική διαδικασία διεξάγεται αποκλειστικά μέσω ηλεκτρονικής ψηφοφορίας σε εργάσιμη ημέρα, έτσι ώστε να είναι δυνατή η διεξαγωγή επαναληπτικής ψηφοφορίας την ακριβώς επομένη εργάσιμη ημέρα.

Ο πρόεδρος ή αναπληρωτής πρόεδρος διορίζεται από τον πρύτανη για διετή θητεία, με δυνατότητα επανεκλογής για δεύτερη συνεχή θητεία και έως 4 θητείες συνολικά.

Αρμοδιότητες

Ο πρόεδρος του τμήματος έχει κυρίως τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Προΐσταται των υπηρεσιών του τμήματος και εποπτεύει την εύρυθμη λειτουργία του
2. Τηρεί τους νόμους, τον οργανισμό και τον εσωτερικό κανονισμό
3. Συγκαλεί τη συνέλευση του τμήματος, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη, ορίζει ως εισηγητή των θεμάτων μέλος της συνέλευσης, προεδρεύει των εργασιών της, εισηγείται τα θέματα για τα οποία δεν έχει οριστεί ως εισηγητής άλλο μέλος της συνέλευσης και μεριμνά για την εκτέλεση των αποφάσεών της
4. Μεριμνά για την εφαρμογή του προγράμματος σπουδών, συμπεριλαμβανομένων των εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων
5. Συντάσσει ετήσια έκθεση δραστηριοτήτων του τμήματος και τη διαβιβάζει στην κοσμητεία
6. Εκπροσωπεί το τμήμα στη Σύγκλητο.

Όργανα μη αυτοδύναμων τμημάτων

Τα τμήματα αποκτούν αυτοδυναμία εφόσον:

• Υπηρετούν σε αυτά τουλάχιστον 8 μέλη ΔΕΠ, από τα οποία τουλάχιστον δύο (2) πρώτης βαθμίδας ή της βαθμίδας του αναπληρωτή
• Έχουν εγγραφεί σε αυτά φοιτητές.

Στα τμήματα ΑΕΙ που δεν πληρούνται οι παραπάνω προϋποθέσεις λειτουργεί προσωρινή συνέλευση τμήματος την οποία αποτελούν:

1. Υποχρεωτικά όλα τα μέλη ΔΕΠ του τμήματος
2. Εκπρόσωποι των φοιτητών σε ποσοστό 15% του συνόλου των μελών της προσωρινής συνέλευσης του τμήματος της περίπτωσης (1)
3. 3 εκπρόσωποι, ένας (1) ανά κατηγορία από τα μέλη ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ του τμήματος, οι οποίοι εκλέγονται για ετήσια θητεία.

Η προσωρινή συνέλευση ορίζεται με πράξη του πρύτανη ύστερα από απόφαση της συγκλήτου.  Με την ίδια πράξη ορίζονται ο πρόεδρος και ο αναπληρωτής πρόεδρος, οι οποίοι πρέπει να είναι μέλη ΔΕΠ πρώτης βαθμίδας ή της βαθμίδας του αναπληρωτή του οικείου τμήματος και ελλείψει τούτων, μέλη ΔΕΠ των δύο πρώτων βαθμίδων άλλου τμήματος του ιδρύματος.  Ο πρόεδρος και ο αναπληρωτής πρόεδρος ορίζονται για διετή θητεία, με δυνατότητα ορισμού για μία ακόμη συνεχόμενη θητεία και έως 4 θητείες συνολικά.

Αρμοδιότητες

Η προσωρινή συνέλευση ασκεί τις ίδιες αρμοδιότητες με τη συνέλευση τμήματος.      

Σε επίπεδο τομέα

Τα όργανα διοίκησης σε επίπεδο τομέα είναι:

1. Η γενική συνέλευση
2. Ο διευθυντής.

Γενική συνέλευση τομέα

Η γενική συνέλευση απαρτίζεται από:

1. Τον διευθυντή του τομέα
2. Τα μέλη ΔΕΠ του τομέα
3. Τους εκπροσώπους των φοιτητών σε ποσοστό 15% του συνόλου των μελών της γενικής συνέλευσης τομέα των περιπτώσεων (1) και (2) και σε κάθε περίπτωση όχι περισσότερους από 10
4. 3 εκπροσώπους, έναν (1) ανά κατηγορία από τα μέλη ΕΕΠ, ΕΔΙΠ και ΕΤΕΠ του τομέα, οι οποίοι εκλέγονται για ετήσια θητεία.

Αρμοδιότητες

Η γενική συνέλευση έχει κυρίως τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Συντονίζει το έργο του τομέα στο πλαίσιο των αποφάσεων της συνέλευσης του τμήματος
2. Εισηγείται στη συνέλευση του τμήματος σχετικά με το πρόγραμμα σπουδών
3. Κατανέμει τα κονδύλια του τομέα στις διάφορες διδακτικές και ερευνητικές του δραστηριότητες
4. Εισηγείται στη συνέλευση του τμήματος την κατανομή του διδακτικού έργου στους διδάσκοντες
5. Εισηγείται στη συνέλευση του τμήματος τα διανεμητέα συγγράμματα για κάθε μάθημα του προγράμματος σπουδών.

Διευθυντής τομέα

Υποψήφιοι για τη θέση του διευθυντή τομέα μπορούν να είναι πλήρους απασχόλησης μέλη ΔΕΠ μέχρι και τη βαθμίδα του επίκουρου του οικείου τομέα.

Αν δεν υπάρχουν υποψηφιότητες, ο διευθυντής του τομέα ορίζεται από τη συνέλευση του τμήματος μεταξύ των μελών ΔΕΠ του τομέα.

Οι εκλογές προκηρύσσονται από τον πρόεδρο του οικείου τμήματος 3 μήνες πριν από τη λήξη της θητείας του υπηρετούντος διευθυντή.

Ο διευθυντής τομέα εκλέγεται από το σύνολο των καθηγητών πρώτης βαθμίδας, των αναπληρωτών καθηγητών, των επίκουρων καθηγητών, μόνιμων και επί θητεία, καθώς και των υπηρετούντων λεκτόρων του οικείου Τομέα με άμεση και μυστική ψηφοφορία. Η ψηφοφορία διεξάγεται με κάλπη.

Ο διευθυντής τομέα διορίζεται από τον πρύτανη για θητεία ενός έτους, με δυνατότητα επανεκλογής για δεύτερη συνεχή θητεία και έως 4 θητείες συνολικά.

Αρμοδιότητες

Ο διευθυντής τομέα έχει κυρίως τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Συγκαλεί τη γενική συνέλευση, καταρτίζει την ημερήσια διάταξη και προεδρεύει των εργασιών της
2. Μεριμνά για την εφαρμογή των αποφάσεων της γενικής συνέλευσης του τομέα
3. Συγκροτεί επιτροπές για τη μελέτη ή διεκπεραίωση συγκεκριμένων θεμάτων της αρμοδιότητας του τομέα.

Υπηρεσιακή κατάσταση

Τα μονοπρόσωπα και συλλογικά όργανα που αποτελούν τα όργανα διοίκησης των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων απαρτίζονται κυρίως, όπως έχει ήδη προαναφερθεί από μέλη ΔΕΠ – διδάσκοντες του οικείου ιδρύματος, σχολής, τμήματος ή τομέα αντίστοιχα.

Όσον αφορά την υπηρεσιακή τους κατάσταση (μισθοί, ώρες απασχόλησης, αποχώρηση/συνταξιοδότηση, κλπ), εκτενής περιγραφή γίνεται στο Κεφάλαιο 9.5 «Υπηρεσιακή Κατάσταση του Ακαδημαϊκού Προσωπικού της Ανώτατης Εκπαίδευσης».  Επίσης, υπάρχει αναφορά σχετικά με τη «Διαρκή Επιμόρφωση του Ακαδημαϊκού Προσωπικού της Ανώτατης Εκπαίδευσης» στο αντίστοιχο Κεφάλαιο 9.6.

Ο πρύτανης, οι αντιπρυτάνεις, ο κοσμήτορας, ο πρόεδρος τμήματος και ο διευθυντής τομέα δεν επιτρέπεται να κατέχουν συγχρόνως το αξίωμα άλλου μονοπρόσωπου οργάνου του οικείου ή άλλου ΑΕΙ με εξαίρεση τις θέσεις διευθυντή:

• ΠΜΣ
• Εργαστηρίου
• Πανεπιστημιακής κλινικής
• Μουσείου.

Η ιδιότητα του πρύτανη, αντιπρύτανη και κοσμήτορα είναι ασυμβίβαστη με κάθε επαγγελματική ενασχόληση εκτός του ιδρύματος, καθώς και με την κατοχή έμμισθης θέσης στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα.  Η παραβίαση του ασυμβιβάστου συνεπάγεται την υποχρεωτική παραπομπή στο πειθαρχικό συμβούλιο και επισύρει την ποινή της οριστικής παύσης.

Σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 4485/2017, όπως τροποποιήθηκε από τον ν. 4692/2020, σε περίπτωση αποχώρησης μονομελών οργάνων διοίκησης για οποιονδήποτε λόγο, συμπεριλαμβανομένων της παραίτησης ή της συνταξιοδότησης, ορίζεται αντικαταστάτης.  Ειδικότερα:

1. Σε περίπτωση αποχώρησης του πρύτανη:

• Κατά τα τρία (3) πρώτα χρόνια της θητείας του, η διαδικασία εκλογής Πρύτανη επαναλαμβάνεται για το υπολειπόμενο χρονικό διάστημα έως τη λήξη της θητείας.
• Έως ότου διεξαχθούν οι εκλογές και αναλάβει καθήκοντα ο νέος Πρύτανης, καθώς και σε περίπτωση αποχώρησης του Πρύτανη κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου της θητείας του, καθήκοντα Πρύτανη ασκεί ένας από τους υπηρετούντες Αντιπρυτάνεις, ο οποίος ορίζεται με απόφαση της Συγκλήτου

1. Σε περίπτωση αποχώρησης αντιπρύτανη:

• Εάν ένας ή περισσότεροι Αντιπρυτάνεις παραιτηθούν ή εκλείψουν, η Σύγκλητος ορίζει αντικαταστάτη τους έως τη λήξη της θητείας τους, κατόπιν σχετικής εισήγησης του Πρύτανη.

1. Σε περίπτωση αποχώρησης του κοσμήτορα:

• Κατά τα δύο (2) πρώτα χρόνια της θητείας του, ο πρύτανης διενεργεί εκλογές για την ανάδειξη νέου κοσμήτορα για το υπόλοιπο διάστημα της αρχικής τριετούς θητείας
• Σε περίπτωση αποχώρησης του κοσμήτορα κατά τη διάρκεια του τελευταίου χρόνου της θητείας του, καθήκοντα κοσμήτορα ασκεί το αρχαιότερο μέλος ΔΕΠ πρώτης βαθμίδας της σχολής.

1. Σε περίπτωση απουσίας ή προσωρινού κωλύματος, καθώς και αν παραιτηθεί ή εκλείψει μέχρι τη συμπλήρωση του υπόλοιπου της θητείας ο αναπληρωτής πρόεδρος αναπληρώνει τον πρόεδρο του τμήματος.
2. Σε περίπτωση απουσίας ή κωλύματος, ο διευθυντής τομέα αναπληρώνεται από το αρχαιότερο μέλος ΔΕΠ του τομέα.