Διμερείς συμφωνίες
Κατά τη σύναψη διμερών σχέσεων με άλλες χώρες, το Υπουργείο Εξωτερικών σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, καθώς και με άλλους κρατικούς φορείς υπογράφει μορφωτικές-πολιτιστικές συμφωνίες και εκτελεστικά προγράμματα που παρέχουν το θεσμικό πλαίσιο, εντός του οποίου αναπτύσσονται οι μορφωτικές και πολιτιστικές σχέσεις με τις χώρες αυτές.
Σε ό,τι αφορά τα εκπαιδευτικά θέματα, έμφαση δίνεται στην ανάπτυξη της κινητικότητας των μαθητών, σπουδαστών, εκπαιδευτικών, ερευνητών και ακαδημαϊκών, εκπαιδευτών ενηλίκων, στην ανταλλαγή εμπειριών, πληροφοριών, μορφωτικών και πολιτιστικών στοιχείων.
Οι διμερείς μορφωτικές συμφωνίες που έχει υπογράψει η χώρα μας με τρίτες χώρες είναι οι ακόλουθες (η χρονολογία στις παρενθέσεις αναφέρεται στο έτος κατά το οποίο οι διμερείς μορφωτικές συμφωνίες κυρώθηκαν με νόμο στο πλαίσιο του Ελληνικού δικαίου):
- Αζερμπαϊτζάν (1999),
- Αίγυπτος (1957),
- Αιθιοπία (1955),
- Αλβανία (2000),
- Αλγερία (1991),
- Αργεντινή (1977),
- Αρμενία (1997),
- Αυστραλία (1981),
- Βενεζουέλα (1995),
- Βιετνάμ (2011),
- Βραζιλία (2004),
- Γεωργία (1997),
- Γουινέα (1981),
- Βοσνία (2004),
- Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (1977),
- Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής (1991),
- Ιαπωνία (1982),
- Ινδία (1962),
- Ινδονησία (2005),
- Ιορδανία (1979),
- Ιράκ (1980),
- Ιράν (1968),
- Ισραήλ (1994),
- Καζακστάν (2007),
- Καναδάς (2000),
- Κίνα (1979),
- Κολομβία (1993),
- Ν. Κορέα (1970),
- Κούβα (1986),
- Κουβέιτ (1985),
- Λίβανος (2003),
- Λιβύη (2007),
- Μαρόκο (1996),
- Μαυριτανία (1979),
- Μεξικό (1984),
- Μογγολία (1993),
- Μολδαβία (2011),
- Μπαχρέιν (1977),
- Μπουρούντι (1985),
- Νορβηγία (1980),
- Ν. Αφρική (2009),
- Ομάν (1979),
- Ουζμπεκιστάν (1998),
- Ουκρανία (1999),
- Ουρουγουάη (1963),
- Πακιστάν (1979), Παλαιστίνη (2001),
- Παναμά (1998),
- Παραγουάη (2004),
- Περού (1993),
- Ρωσία (1995),
- Σενεγάλη (1984),
- Σερβία (1959),
- Σεϋχέλλες (1986),
- Σουδάν (1985),
- Συρία (1979),
- Ταϊλάνδη (2005),
- Τουρκία (2001),
- Τυνησία (1991),
- Υεμένη (1993),
- Φιλιππίνες (1998),
- Χιλή (1967),
- Άγιος Μαρίνος (2018).
Τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης, η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος και τα Γενικά Αρχεία του Κράτους συνάπτουν επίσης διμερείς συμφωνίες/μνημόνια με αντίστοιχα ξένα ιδρύματα/φορείς.
Η Ελλάδα συμμετέχει στη διεθνή πρακτική για την απάλειψη των αρνητικών στερεοτύπων και ανακριβειών από τα σχολικά εγχειρίδια ιστορίας, γεωγραφίας, πολιτισμού, γλώσσας και οικονομίας μεταξύ γειτονικών χωρών, τόσο στο πλαίσιο περιφερειακών οργανισμών και πρωτοβουλιών, όσο και στο πλαίσιο των διμερών μορφωτικών συμφωνιών. Σχετικές πρόνοιες έχουν περιληφθεί στα διμερή προγράμματα με την Αλβανία, τη Βόρεια Μακεδονία και την Τουρκία.
Ως κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χώρα μας συμμετέχει σε δράσεις που απορρέουν από τη διμερή συμφωνία Ευρωπαϊκής Ένωσης – Κίνας, όπως είναι τα διμερή πρωτόκολλα που έχουν υπογραφεί ανάμεσα στα Ελληνικά Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης και σε αντίστοιχα Ιδρύματα της Κίνας.
Συνεργασία και συμμετοχή σε διεθνή προγράμματα και οργανισμούς
Η παγκόσμια συνεργασία επιτυγχάνεται μέσα από τη συμμετοχή της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και στους διεθνείς οργανισμούς που ασχολούνται με την εκπαίδευση και την κατάρτιση.
ΟΟΣΑ
Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων συμμετέχει στην Επιτροπή Εκπαιδευτικής Πολιτικής (Education Policy Committee/EDPC) του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (Ο.Ο.Σ.Α.).
Επίσης, συνεργάζεται με τον Οργανισμό στο Πρόγραμμα Δεικτών της Εκπαίδευσης (INES), το οποίο αναπτύσσει δείκτες για την εκπαίδευση βάσει σχετικών στατιστικών στοιχείων και μελετών.
Τα αποτελέσματα των εργασιών του εν λόγω προγράμματος δημοσιεύονται κατά κύριο λόγο στην ετήσια έκδοση «Education at a Glance».
Για την υλοποίηση των στόχων του προγράμματος INES εργάζονται:
- Η Ομάδα Εργασίας «INES/INES Working Party», η οποία παρακολουθεί, επιβλέπει και συντονίζει τις στατιστικές εργασίες, την ανάπτυξη των δεικτών και τις ποσοτικές αναλύσεις, σύμφωνα με τις προδιαγραφές και τις προτεραιότητες που θέτει η Επιτροπή Εκπαιδευτικής Πολιτικής.
- Το Δίκτυο «INES NESLI», το οποίο αναπτύσσει και συλλέγει όλα τα απαιτούμενα στοιχεία και πληροφορίες σε επίπεδο συστήματος που αφορούν τη λειτουργία των εκπαιδευτικών συστημάτων.
- Το Δίκτυο «INES LSO», το οποίο αναπτύσσει και παρέχει την πληροφόρηση που απαιτείται από την Επιτροπή Εκπαιδευτικής Πολιτικής σχετικά με τα εργασιακά, οικονομικά και κοινωνικά αποτελέσματα της εκπαίδευσης.
Επιπλέον, το ΥΠΑΙΘ συμμετέχει στο Δίκτυο για την Προσχολική Εκπαίδευση και Φροντίδα (ECEC), στο πλαίσιο του προγράμματος «Quality beyond regulations», και στο πρόγραμμα «Strength through Diversity: Education for Inclusive Societies».
Συμμετέχει επίσης στο πρόγραμμα διεθνούς αξιολόγησης των μαθητών PISA (Programme for International Student Assessment /PISA), το οποίο έχει σκοπό την παρακολούθηση της αποτελεσματικότητας των εκπαιδευτικών συστημάτων των χωρών που συμμετέχουν σε αυτό, με όρους επίδοσης μαθητών. Στη βάση ενός από κοινού διαμορφωμένου και διεθνώς αποδεκτού πλαισίου εργασίας, οι συμμετέχουσες χώρες μπορούν να συγκρίνουν τις επιδόσεις των μαθητών τους με τις επιδόσεις των μαθητών άλλων χωρών στην κατανόηση κειμένου, τα μαθηματικά και τις θετικές επιστήμες. Η έρευνα PISA και η ανάλυση των αποτελεσμάτων της διεξάγονται από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ).
Τέλος, το Υ.ΠΑΙ.Θ. συμμετέχει σε μια σειρά μελετών του Ο.Ο.Σ.Α., όπως το «Education Policy Outlook», το «Skills Outlook» και το «Education at a Glance».
Συμβούλιο της Ευρώπης
Στο πλαίσιο του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Ελλάδα συμμετέχει στην Επιτροπή Εκπαιδευτικής Πολιτικής και Πρακτικής.
Επίσης, το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων συμμετέχει στα ακόλουθα προγράμματα του Συμβουλίου της Ευρώπης:
- ETINED (Ethics, Transparency, Integrity in Education)
Στο πρόγραμμα του Συμβουλίου της Ευρώπης ETINED (Ethics, Transparency and Integrity in Education) για την «Ηθική, τη Διαφάνεια και την Ακεραιότητα στην Εκπαίδευση», που ξεκίνησε το 2015, συμμετέχουν ειδικοί από τα κράτη-μέλη του ΣτΕ, με σκοπό την ανταλλαγή εμπειρογνωμοσύνης και καλών πρακτικών σε θέματα καταπολέμησης της διαφθοράς και της απάτης σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και της έρευνας, με σκοπό την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης για όλους.
Στόχος του προγράμματος είναι η καλλιέργεια και η εμπέδωση της δημοκρατικής και συμμετοχικής κουλτούρας σε όλους τους εκπαιδευτικούς φορείς των κρατών-μελών του ΣτΕ, με βάση τις αρχές της διαφάνειας, της ακεραιότητας, της δικαιοσύνης και της ισότητας, μέσω της δημιουργίας ενός πλαισίου αρχών με τις οποίες όλοι οι συμμετέχοντες δεσμεύονται να συμμορφώνονται.
Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες μέσω του ακόλουθου συνδέσμου:
- ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΑΒΑΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΤΩΝ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ - EUROPEAN QUALIFICATIONS PASSPORT FOR REFUGEES
Η Ελλάδα συμμετέχει στο πιλοτικό πρόγραμμα για την καταγραφή των προσόντων των προσφύγων. Βασικός σκοπός του προγράμματος είναι η καταγραφή των ακαδημαϊκών προσόντων των προσφύγων, ακόμα και όταν αυτά δεν είναι δυνατόν να αποδειχθούν επαρκώς, βάσει εγγράφων, μέσα από μία διαδικασία αξιολόγησης στην οποία συμπεριλαμβάνεται η συμπλήρωση ερωτηματολογίου και συνέντευξη από εξουσιοδοτημένους αξιολογητές.
Η διαδικασία αυτή δεν αποτελεί επίσημη πράξη αναγνώρισης και δεν παρέχει πρόσβαση σε προγράμματα σπουδών ή επαγγέλματα με συγκεκριμένες απαιτήσεις, όπως είναι τα κατ’ εξοχήν ρυθμισμένα επαγγέλματα (ιατρός, οδοντίατρος, δικηγόρος, μηχανικός).
Η Ελλάδα συμμετέχει στο πρόγραμμα από το 2017 έως σήμερα. Στο χρονικό αυτό διάστημα έχουν πραγματοποιηθεί στην Ελλάδα περίπου 360 συνεντεύξεις και έχουν δοθεί 291 διαβατήρια.
- ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΓΛΩΣΣΩΝ (ECML/CELV)
Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Σύγχρονων Γλωσσών είναι Οργανισμός του Συμβουλίου της Ευρώπης ο οποίος μελετά, σχεδιάζει και προτείνει μέτρα στα τριάντα πέντε κράτη-μέλη του για την περαιτέρω ενίσχυση της γλωσσικής εκπαίδευσης, σε συνεργασία με αυτά, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και άλλους Οργανισμούς (Ο.Ο.Σ.Α., UNESCO, κ.λπ.). Το Ε.Κ.Σ.Γ., ανταποκρινόμενο στις απαιτήσεις της εποχής, στοχεύει στην προώθηση ποιοτικής γλωσσικής εκπαίδευσης για όλους, με βάση τις αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η Ελλάδα (Υ.ΠΑΙ.Θ.) συγκαταλέγεται μεταξύ των οκτώ ιδρυτικών μελών του Οργανισμού, ο οποίος δημιουργήθηκε το 1994. Συμμετέχει με εκπροσώπους της από το Υ.ΠΑΙ.Θ. στην εφαρμογή των τετραετών προγραμμάτων του Κέντρου, στο πλαίσιο των οποίων διοργανώνονται στη χώρα επιμορφωτικές και άλλες δράσεις για θέματα γλωσσικής εκπαίδευσης, οι οποίες απευθύνονται σε εκπαιδευτικούς και στελέχη όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Επίσης, το Κέντρο παρέχει επιμόρφωση σε μεμονωμένους εκπαιδευτικούς ή/και στελέχη της εκπαίδευσης, στην έδρα του Κέντρου, το Γκρατς της Αυστρίας.
Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες μέσω του ακόλουθου συνδέσμου:
- ΠΑΡΑΤΗΡΗΤΗΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ (OBSERVATORY ON HISTORY TEACHING IN EUROPE)
Το «Παρατηρητήριο για τη διδασκαλία της Ιστορίας στην Ευρώπη» συστάθηκε τον Οκτώβριο του έτους 2020, επί της Ελληνικής Προεδρίας στο Συμβούλιο Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης. Αποτελείται από δέκα έξι κράτη-μέλη, ενώ ακόμα μία χώρα συμμετέχει ως παρατηρητής.
Το Υ.ΠΑΙ.Θ. συμμετέχει στο «Παρατηρητήριο» με εκπροσώπους του και συμβάλλει στο έργο του, για την προώθηση της ποιοτικής εκπαίδευσης και της δημοκρατικής κουλτούρας και κατανόησης. Σκοπός του είναι η προώθηση πρακτικών με τις οποίες ενθαρρύνεται η διδασκαλία της Ιστορίας σύμφωνα με τις αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης, όπως περιγράφονται στις σχετικές Συμβάσεις (Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και Ευρωπαϊκή Πολιτιστική Σύμβαση).
Επιπλέον, μέσω σχετικών Εκθέσεων, συγκεντρώνονται στοιχεία για τις εξελίξεις σε θέματα διδασκαλίας της Ιστορίας στην Ευρώπη, κ.λπ.
Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες μέσω του ακόλουθου συνδέσμου:
https://www.coe.int/en/web/observatory-history-teaching/home
ΤΑ ΗΝΩΜΕΝΑ ΕΘΝΗ
Στο πλαίσιο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ), το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων συμμετέχει στη σύνταξη διυπουργικών εκθέσεων επί των συμβάσεων και των συμφώνων του ΟΗΕ που έχει υπογράψει η Ελλάδα, καθώς και στις εξετάσεις της χώρας στον ΟΗΕ σε θέματα που άπτονται αρμοδιοτήτων του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Επίσης, συνεργάζεται με συναρμόδια υπουργεία και ενδιαφερόμενα μέρη στο πλαίσιο υλοποίησης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών και την Αναπτυξιακή Ατζέντα 2030. Επιπροσθέτως, το Υπουργείο Παιδείας συμμετέχει στην ομάδα εργασίας για τη σύνταξη και παρακολούθηση εφαρμογής του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.
UNECE
Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων συμμετέχει στη διοικούσα επιτροπή (steering committee) για την παρακολούθηση της υλοποίησής της της στρατηγικής για την εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη της UNECE. Σε αυτό το πλαίσιο, υποβάλει εκθέσεις προόδου και καλές πρακτικές για την υλοποίηση της στρατηγικής.
ΟΑΣΕ
Η Ελλάδα συμμετέχει στον Οργανισμό για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ) και παρακολουθεί την Εφαρμογή της Ανθρώπινης Διάστασης και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων – ODHIR.
UNESCO
Η Ελλάδα συμμετέχει στις εργασίες της Γενικής Διάσκεψης της UNESCO που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια. Το 2015 εξελέγη μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου της UNESCO έως το 2019.
Επίσης, στο πλαίσιο της UNESCO, η Ελλάδα συμμετέχει στο «Δίκτυο Συνεργαζόμενων Σχολείων με την UNESCO (ASPnet – Associated Schools Project Network)», του οποίου τα μέλη (Νηπιαγωγεία, Δημοτικά, Γυμνάσια, Λύκεια) εργάζονται για την προώθηση των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης, ειδικότερα του Στόχου 4 που αφορά την εκπαίδευση και την «Εκπαίδευση 2030». Πιο συγκεκριμένα εκπονούν προγράμματα για την εκπαίδευση για την αειφόρο ανάπτυξη, την εκπαίδευση για την παγκόσμια ιδιότητα του πολίτη, την ειρήνη και τα ανθρώπινα δικαιώματα, τον διαπολιτισμικό διάλογο, την πολιτιστική κληρονομιά και την άυλη πολιτισμική κληρονομιά. Σχολεία του δικτύου συμμετείχαν στο διετές (2016-2018) πιλοτικό πρόγραμμα της UNESCO για το δίκτυο «Ολιστική Σχολική Προσέγγιση στην Κλιματική Αλλαγή», καθώς και και στα έργα «Αξίες Αθλητισμού» και «Ωκεανός Γραμματισμός», ενώ τη διετία 2019-2021 σχολείο του Δικτύου συμμετείχε στο κοινό πρόγραμμα Ευρωπαϊκής Ένωσης και UNESCO για την ένταξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς στη σχολική εκπαίδευση, από το οποίο προέκυψε Οδηγός για Εκπαιδευτικούς.
Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην ενότητα 13.4 Άλλες Διαστάσεις της Διεθνοποίησης στην Προσχολική και τη Σχολική Εκπαίδευση.
Επιπλέον, στα Ελληνικά Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα έχουν ιδρυθεί και λειτουργούν έδρες UNESCO. Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην ενότητα 13.5 Άλλες Διαστάσεις της Διεθνοποίησης στην Ανώτατη Εκπαίδευση.
Περιφερειακές πρωτοβουλίες και οργανισμοί της ευρύτερης περιοχής της Βαλκανικής και Μεσογείου
Η Ελλάδα συμμετέχει σε περιφερειακές πρωτοβουλίες και Οργανισμούς της ευρύτερης περιοχής των Βαλκανίων και της Μεσογείου.
Ειδικότερα, συμμετέχει στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας των χωρών του Ευξείνου Πόντου (BSEC), μέσω διαφόρων Ομάδων Εργασίας, με διαφορετικό αντικείμενο καθεμία. Το Υ.ΠΑΙ.Θ. συμμετέχει στην Ομάδα Εργασίας για την Εκπαίδευση και συμμετέχει στην προώθηση πρωτοβουλιών, συνεργασιών και ανταλλαγών σε θέματα εκπαίδευσης, με σκοπό την προώθηση της αλληλογνωριμίας και της συνεργασίας των νέων από την περιοχή του Ευξείνου Πόντου.
Από το 2007 έως το 2022 το Υ.ΠΑΙ.Θ έχει αναλάβει κατ’ επανάληψη την Προεδρία και τον συντονισμό της εν λόγω Ομάδας Εργασίας.
Περισσότερες πληροφορίες είναι διαθέσιμες μέσω του ακόλουθου συνδέσμου: