Η δια βίου μάθηση στην Ελλάδα, διαμορφώθηκε μέσα από μια σειρά νόμων οι οποίοι καθόρισαν το περιεχόμενό της, τους εμπλεκόμενους φορείς καθώς και τον τρόπο υλοποίησής της. 

Στο πλαίσιο του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, η εκπαίδευση ενηλίκων παρέχεται από τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) τα οποία ιδρύθηκαν με τον νόμο 2525/1997, όπως τροποποιήθηκε με το νόμο 4763/2020..

Με τον νόμο 4186/2013, όπως τροποποιήθηκε με το νόμο 4763/2020,.ορίζονται οι φορείς μη τυπικής εκπαίδευσης, δηλαδή της εκπαίδευσης που παρέχεται σε οργανωμένο εκπαιδευτικό πλαίσιο εκτός του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος και μπορεί να οδηγήσει στην απόκτηση πιστοποιητικών αναγνωρισμένων σε εθνικό επίπεδο.

Σε αυτούς εντάσσονται τα:

• Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ)
• Κέντρα Δια Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ)
• Κολλέγια.

Επίσης, καθορίζεται η διοίκηση, η στελέχωση και το προσωπικό των ΣΔΕ, των ΙΕΚ και των ΚΔΒΜ.

Στο πλαίσιο αυτό, η διοίκηση των ΣΔΕ, των ΙΕΚ και των ΚΔΒΜ, ασκείται από:

1. Τον διευθυντή
2. Τον υποδιευθυντή
3. Τη συνέλευση των διδασκόντων.

Ο διευθυντής και ο υποδιευθυντής είναι αποσπασμένοι μόνιμοι εκπαιδευτικοί της πρωτοβάθμιας ή της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή μόνιμοι εκπαιδευτικοί που ανήκουν στη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης (ΓΓΕΕΚΔΒΜ) και έχουν θητεία 3 ετών.

Η επιλογή του διευθυντή και του υποδιευθυντή των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ γίνεται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Δια Βίου Μάθησης.  Η διαδικασία και τα κριτήρια επιλογής καθορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Ο διευθυντής

Ο διευθυντής προΐσταται του προσωπικού των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ.  Είναι επιστημονικός, παιδαγωγικός και οικονομικός υπεύθυνος των φορέων αυτών και αρμόδιος για τα θέματα που αφορούν στην εύρυθμη και αποτελεσματική λειτουργία τους.

Διευθυντής ορίζεται:

• Εκπαιδευτικός της δημόσιας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή
• Εκπαιδευτικός που ανήκει στη ΓΓΕΕΚΔΒΜ

Πρέπει να έχει πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή ισότιμο τίτλο σπουδών της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.  Πρέπει να έχει οκταετή, τουλάχιστον, εκπαιδευτική υπηρεσία και σημαντικά διοικητικά και επιστημονικά προσόντα στη μη τυπική εκπαίδευση.

Πρέπει απαραιτήτως να γνωρίζει πολύ καλά τις αναπτυξιακές δυνατότητες αλλά και τις ανάγκες εργασίας της περιοχής του.  Επίσης, πρέπει να διαθέτει σχετική τεχνογνωσία από τη συμμετοχή στην παιδαγωγική – παραγωγική – επιχειρηματική δραστηριότητα του τόπου του.

Αρμοδιότητες

Ο διευθυντής των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ ασκεί ιδίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Ευθύνεται για τη διοικητική λειτουργία και οικονομική διαχείριση των φορέων αυτών
2. Ευθύνεται για την τήρηση των νόμων, των εγκυκλίων και των αποφάσεων, που εκδίδουν τα αρμόδια όργανα της διοίκησης
3. Ενημερώνει και ευθύνεται για την έγκαιρη και αξιόπιστη ενημέρωση της ΓΓΕΕΚΔΒΜ, εντύπως ή και ηλεκτρονικά, και συνεργάζεται με την Κεντρική και τις αρμόδιες Περιφερειακές Διευθύνσεις του Υπουργείου Παιδείας για τη ρύθμιση κάθε λειτουργικού θέματος αρμοδιότητάς του
4. Ευθύνεται για την έγκαιρη και αξιόπιστη τήρηση ηλεκτρονικού αρχείου με τα στοιχεία της οικονομικής λειτουργίας των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ, καθώς και για την ηλεκτρονική ενημέρωση των υπηρεσιακών φακέλων του προσωπικού τους
5. Ευθύνεται για την εφαρμογή των ειδικών εκπαιδευτικών προγραμμάτων που αφορούν σπουδαστές με αναπηρίες ή ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες
6. Αναθέτει στους εκπαιδευτικούς των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ συγκεκριμένες αρμοδιότητες που συνδέονται με το γενικότερο εκπαιδευτικό έργο, όπως:
   • Tον επαγγελματικό προσανατολισμό
   • Tην υλοποίηση των καινοτόμων εκπαιδευτικών προγραμμάτων και δράσεων
   • Την εργαστηριακή εκπαίδευση, την πρακτική άσκηση και τη μαθητεία των σπουδαστών/εκπαιδευομένων
   • Την εφαρμογή προγραμμάτων εισαγωγής και διδακτικής αξιοποίησης των νέων τεχνολογιών και της πληροφορικής
   • Τη λειτουργία των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ.

Επίσης, ο διευθυντής είναι πειθαρχικός προϊστάμενος των φορέων μη τυπικής εκπαίδευσης.  Ο διευθυντής των ΙΕΚ δεν ασκεί διδακτικά καθήκοντα.

Επιπλέον, ο διευθυντής των ΣΔΕ:

1. Είναι υπεύθυνος για την υλοποίηση της εκπαιδευτικής πολιτικής της ΓΓΕΕΚΔΒΜ, για την εφαρμογή του προγράμματος σπουδών και του ωρολογίου προγράμματος του σχολείου
2. Έχει την ευθύνη για τις σχέσεις και τη συνεργασία με τους τοπικούς και άλλους φορείς για την προώθηση των στόχων του σχολείου
3. Είναι υπεύθυνος για ζητήματα διοίκησης προσωπικού του ΣΔΕ
4. Προεδρεύει στις συνεδριάσεις του Συλλόγου Διδασκόντων
5. Φροντίζει για την καλή εκπροσώπηση του σχολείου σε δημόσιες συναντήσεις
6. Aποστέλλει στη ΓΓΕΕΚΔΒΜ όλα τα στοιχεία που αφορούν στην λειτουργία του σχολείου (εγγραφές, φοίτηση, δραστηριότητες του σχολείου, ενημερωτικές εκθέσεις, στατιστικά στοιχεία κ.λπ.)
7. Aσκεί διδακτικό έργο 3 ώρες εβδομαδιαίως.

Ο υποδιευθυντής

Υποδιευθυντής ορίζεται εκπαιδευτικός της δημόσιας πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ή εκπαιδευτικός που ανήκει στη ΓΓΕΕΚΔΒΜ με πτυχίο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ή ισότιμο τίτλο σπουδών της ημεδαπής ή της αλλοδαπής, με τετραετή, τουλάχιστον, εκπαιδευτική υπηρεσία.

Υποδιευθυντής τοποθετείται σε κάθε ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ.  Σε ΙΕΚ και ΚΔΒΜ με περισσότερους από 180 σπουδαστές τοποθετείται και δεύτερος υποδιευθυντής.  Ο υποδιευθυντής πρέπει:

• Να έχει γνώση και εμπειρία σε διδακτικές μεθόδους της αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης, στην επιμόρφωση εκπαιδευτικών
• Να μπορεί να παρακολουθήσει και να εποπτεύσει την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και να συντονίσει τη διαδικασία αξιολόγησής της.

Αρμοδιότητες

Ο υποδιευθυντής των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ, συνεπικουρεί τον διευθυντή στην άσκηση των καθηκόντων του και τον αναπληρώνει.  Ο υποδιευθυντής δεν ασκεί διδακτικά καθήκοντα παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Ειδικότερα, ο υποδιευθυντής ασκεί, ιδίως τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Μεριμνά για την υλοποίηση του διοικητικού έργου
2. Εκτελεί τις αποφάσεις του διευθυντή και της συνέλευσης των διδασκόντων που αφορούν σε θέματα φοίτησης των σπουδαστών/εκπαιδευομένων
3. Εκτελεί όσες άλλες αρμοδιότητες του αναθέτει ο διευθυντής.

Η συνέλευση διδασκόντων

Σε κάθε ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ λειτουργεί συνέλευση διδασκόντων, στην οποία συμμετέχουν οι εκπαιδευτικοί που υπηρετούν στη μονάδα με οποιανδήποτε σχέση εργασίας.

Στον σύλλογο των διδασκόντων προεδρεύει ο διευθυντής των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ.  Η συνέλευση των διδασκόντων συνεδριάζει, τακτικά ή έκτακτα, ύστερα από πρόσκληση του προέδρου της.

Τακτικές συνελεύσεις πραγματοποιούνται υποχρεωτικά πριν από την έναρξη του διδακτικού έτους και στο τέλος κάθε εξαμήνου ή τριμήνου.

Η συνέλευση των διδασκόντων συγκαλείται έκτακτα, όταν το κρίνει αναγκαίο ο πρόεδρος ή το ζητήσει τουλάχιστον το ένα τρίτο των μελών της με έγγραφη αίτησή του, στην οποία προσδιορίζει τα θέματα προς συζήτηση.

Αρμοδιότητες

Η συνέλευση των διδασκόντων ασκεί, ιδίως, τις ακόλουθες αρμοδιότητες:

1. Συμβάλλει
   • στη χάραξη κατευθύνσεων για την εφαρμογή της εκπαιδευτικής πολιτικής στο επίπεδο των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ
   • στην ομαλή λειτουργία των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ
   • στην παιδαγωγική διευθέτηση των σπουδαστικών ζητημάτων
2. Διαπιστώνει και αξιολογεί τις εκπαιδευτικές ανάγκες και αξιοποιεί τις δυνατότητες συνεργασίας ανάμεσα στο προσωπικό, τα στελέχη της εκπαίδευσης και τους φορείς της τοπικής κοινωνίας
3. Αποφασίζει για θέματα φοίτησης, επίδοσης και διαγωγής των σπουδαστών/εκπαιδευομένων
4. Εισηγείται στον διευθυντή των ΣΔΕ, ΙΕΚ και ΚΔΒΜ το είδος και τη μορφή της εκπαιδευτικής κατάρτισης και επιμόρφωσης και συμβάλλει στην υλοποίησή της.

Γενικές πληροφορίες όσον αφορά τη διοίκηση και διαχείριση των φορέων παροχής εκπαίδευσης ενηλίκων παρέχονται στο Κεφάλαιο 2.7 Διοίκηση και Διακυβέρνηση σε Τοπικό και/ή Θεσμικό Επίπεδο – Δια Βίου Μάθηση.