Την τελευταία δεκαετία το ενδιαφέρον για τη διασφάλιση της ποιότητας στην εκπαίδευση βρίσκεται στο επίκεντρο της εκπαιδευτικής πολιτικής.
Στο πλαίσιο αυτό εμπίπτει η προσπάθεια για ένταξη στη θεσμοθετημένη δομή του εκπαιδευτικού συστήματος, διαδικασιών εσωτερικής εξωτερικής αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας.
Η αυτo-αξιολόγηση και η εξωτερική αξιολόγηση συνεργούν και λειτουργούν συμπληρωματικά προκειμένου να υποστηρίζονται δράσεις ανατροφοδότησης και βελτίωσης στα διαφορετικά επίπεδα του εκπαιδευτικού συστήματος.
Προσχολική και σχολική εκπαίδευση
Η διασφάλιση της ποιότητας στην Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια εκπαίδευση διενεργείται με τη θεσμοθέτηση ενός δομημένου και ολιστικού πλαισίου που βασίζεται στη διαδικασία εσωτερικής και εξωτερικής αξιολόγησης των σχολικών μονάδων, των στελεχών εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών.
Ειδικότερα, ο ν. 4692/2020 θεσπίζει την εσωτερική (αυτό-αξιολόγηση) των σχολικών μονάδων, που στόχο έχει να βελτιώσει το εκπαιδευτικό έργο, μέσα από την εξέλιξη της σχολικής μονάδας και τη διαρκή εξέλιξη των εκπαιδευτικών.
Με το ν. 4823/21, θεσμοθετείται η αξιολόγηση των στελεχών της εκπαίδευσης και των εκπαιδευτικών η οποία αποσκοπεί στη βελτίωση της ατομικής απόδοσής τους και της ποιότητας της δημόσιας εκπαίδευσης και γενικά του παιδαγωγικού, διδακτικού και υποστηρικτικού έργου που προσφέρεται από τις εκπαιδευτικές και υποστηρικτικές δομές.
Ανώτατη εκπαίδευση
Στην ανώτατη εκπαίδευση, η διασφάλισης της ποιότητας ρυθμίζεται με τον ν. 4653/2020. H εξωτερική αξιολόγηση διενεργείται από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑ.Ε.) που είναι ανεξάρτητη διοικητική αρχή και λειτουργεί από το 2006 ως συνέχεια της Αρχής Διασφάλισης της Ποιότητας.
Αποστολή της είναι η επίτευξη υψηλής ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση. Το Ανώτατο Συμβούλιο της Αρχής είναι υπεύθυνο για:
- τη διαμόρφωση και υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση και την κατανομή των επιχορηγήσεων στα ΑΕΙ,
- την αξιολόγηση και την πιστοποίηση των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης ποιότητας των Α.Ε.Ι.
Η ΕΘΑΑΕ εγγυάται τη διαφάνεια των ενεργειών της και αναρτά στην ιστοσελίδα της το πλαίσιο ανάπτυξης και βελτίωσης καθώς και τις αποφάσεις που εκδίδει. Είναι μέλος της ευρωπαϊκής Ένωσης Διασφάλισης Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση και θέτει σε εφαρμογή τα κριτήρια για την πιστοποίηση της ποιότητας των ΑΕΙ και των προγραμμάτων σπουδών τους τα οποία ευθυγραμμίζονται με τις κατευθυντήριες αρχές και οδηγίες της Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης (ESG 2015).
Με τον ν. 4957/2022 το εθνικό πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας των ΑΕΙ εμπλουτίζεται με αναβάθμιση των «Μονάδων Διασφάλισης της Ποιότητας» (ΜΟΔΙΠ) που είναι υπεύθυνες για την ανάπτυξη και βελτίωση του εσωτερικού συστήματος ποιότητας, σε κάθε ΑΕΙ. Με το νέο θεσμικό πλαίσιο, οι ΜΟΔΙΠ αποκτούν σαφή και ξεκάθαρο θεσμικό ρόλο στο εσωτερικό πλαίσιο λειτουργίας των ΑΕΙ και επεκτείνεται η αρμοδιότητά τους για τη διασφάλιση ποιότητας των ακαδημαϊκών και διοικητικών μονάδων και των προγραμμάτων σπουδών όλων των ΑΕΙ.
Δια βίου μάθηση
Οι δραστηριότητες της δια βίου μάθησης σε όλα τα επίπεδα (εθνικό, περιφερειακό, τοπικό) διέπονται από την αρχή της παρακολούθησης και αξιολόγησής τους από τη από τη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας.
Στόχος είναι η αποτίμηση του συνολικού εκπαιδευτικού έργου και η συνεχή βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών.
Σημαντικός επίσης είναι και ο ρόλος του Εθνικού Οργανισμού Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ), ο οποίος μεταξύ των άλλων αρμοδιοτήτων του ανέπτυξε το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων και εφαρμόζει το σύστημα πιστοποίησης εκπαιδευτικής επάρκειας εκπαιδευτών ενηλίκων της μη τυπικής εκπαίδευσης.
Ο ΕΟΠΠΕΠ αποτελεί το εθνικό σημείο αναφοράς (National Reference Point – NRP) για τη διασφάλιση ποιότητας και εκπροσωπεί την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο για τη Διασφάλιση της Ποιότητας στην Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση (EQAVET).
Ο νέος Κανοnσμός λειτουργίας των Ι.Ε.Κ. προβλέπει τη δημιουργία νέου πλαισίου ποιότητας για τα Δημόσια Ι.Ε.Κ. με στοχοθεσία, σαφή κριτήρια και δείκτες ποιότητας. Παρακάτω ακολουθεί μια σύντομη επισκόπηση της νομοθεσίας που διέπει τη μαθητεία και την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ):
- Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης (Ν.4763/2020).
- Πλαίσιο υλοποίησης της μαθητείας: Κοινή Υπουργική Απόφαση 26381/20-02-2017.
- Πλαίσιο ποιότητας της μαθητείας: Κοινή Υπουργική Απόφαση 26385/20-02-2017.
- Πλαίσιο ποιότητας προγραμμάτων σπουδών στην ΕΕΚ: Υπουργική Απόφαση 26412/20-2-2017.
- Πλαίσιο αξιολόγησης των μαθητών των επαγγελματικών λυκείων και των μαθητευόμενων του Μεταλυκειακού Έτους – Τάξης Μαθητείας: νόμος 4610/2019.