2024

Ανάπτυξη μηχανισμού αποτύπωσης της συμμετοχής των ενηλίκων σε προγράμματα Διά Βίου Μάθησης

Οργανώνεται στο Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων & Αθλητισμού (ΥΠΑΙΘΑ) σύστημα συλλογής των απαιτούμενων στοιχείων από όλους τους παρόχους Δια Βίου Μάθησης (Υπουργεία, Οργανισμοί, Ιδιωτικοί φορείς) και σε συνεργασία με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΛΣΤΑΤ).

2023

Οριζόντιες/εγκάρσιες δεξιότητες στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας

Τα μαθήματα Πληροφορικής πλαισιώνονται από νέα Προγράμματα Σπουδών, τα οποία έχουν εφαρμοστεί πιλοτικά και αναμένεται η καθολική τους εφαρμογή (Αριθμ. 49728/Δ1/3-5-2023 Απόφαση: «Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα Πληροφορική και Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στο Δημοτικό Σχολείο», Αριθμ. 48599/Δ2/28-04-2023 Απόφαση: «Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Πληροφορικής των Α’, Β’ και Γ’ τάξεων Γυμνασίου» και Αριθμ. 48564/Δ2/28-4-2023 Απόφαση: «Πρόγραμμα Σπουδών του μαθήματος της Πληροφορικής των Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων Γενικού Λυκείου»). Τα νέα αυτά Προγράμματα Σπουδών στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην ανάπτυξη οριζόντιων/εγκάρσιων δεξιοτήτων των μαθητών/-τριών στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας. Συγκεκριμένα:

• Ο σχεδιασμός και η οργάνωση του περιεχομένου του Προγράμματος Σπουδών για το μάθημα «Πληροφορική και Τεχνολογίες της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στο Δημοτικό Σχολείο» διαρθρώνεται σε δύο άξονες:
  • τα κύρια Θεματικά Πεδία, τα οποία έχουν προσδιοριστεί με ενιαίο και συνεκτικό τρόπο, από το Δημοτικό Σχολείο μέχρι το Λύκειο και
  • τις πρακτικές που αναμένεται να ακολουθήσουν οι μαθητές/-τριες, προκειμένου να επιτύχουν τα προσδοκώμενα αποτελέσματα, αλλά και να είναι σε θέση να συνεχίσουν να αναπτύσσουν τις ικανότητές τους στην Πληροφορική.

Το θεματικό πεδίο «Ψηφιακές τεχνολογίες και κοινωνία» αφορά, μεταξύ άλλων, σε Εγκάρσιες πρακτικές. Οι πρακτικές αυτές εξελίσσονται σε πλαίσια αυθεντικής μάθησης και βασίζονται στην επίλυση προβλήματος, στη διερευνητική προσέγγιση και στη δημιουργικότητα των μαθητών/-τριών με χρήση υπολογιστικών εργαλείων. Καθώς εξελίσσεται η εκπαίδευσή τους, οι μαθητές/-τριες αναπτύσσουν συνεχώς πιο εξελιγμένες και εγκάρσιες πρακτικές στους παρακάτω τουλάχιστον τομείς:

Διερεύνηση,

Επίλυση προβλήματος,

Σχέδια εργασίας/έρευνας,

Διαθεματικότητα,

Συνεργασία και

Δημιουργικότητα και καινοτομία.

• Στο Πρόγραμμα Σπουδών «Πληροφορικής των Α’, Β’ και Γ’ τάξεων Γυμνασίου», εκτός από την ιεραρχική οργάνωση του περιεχομένου του, έχουν οριστεί και 6 Βασικές Πρακτικές – Οριζόντιες ικανότητες της Πληροφορικής, οι οποίες θεωρούνται σημαντικές οριζόντιες ικανότητες και επιδιώκονται σε κάθε ευκαιρία σε συνδυασμό με Προσδοκώμενα Μαθησιακά Αποτελέσματα από διάφορες ενότητες. Αυτές είναι οι εξής:
  • ΒΠ1. Υπολογιστική σκέψη
  • ΒΠ2. Προώθηση συμπεριληπτικής κουλτούρας στην Πληροφορική
  • ΒΠ3. Συνεργασία γύρω από την Πληροφορική
  • ΒΠ4. Επικοινωνία σχετικά με την Πληροφορική
  • ΒΠ5. Κατασκευή υπολογιστικών τεχνουργημάτων
  • ΒΠ6. Ανάπτυξη και χρήση υπολογιστικών αφαιρέσεων
• Γενικός σκοπός του νέου Προγράμματος Σπουδών «Πληροφορικής των Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων Γενικού Λυκείου» είναι όλοι/-ες οι μαθητές/-τριες να έχουν αυξημένες ευκαιρίες και δυνατότητες να αναπτύξουν τις ψηφιακές και υπολογιστικές ικανότητες (δηλαδή γνώσεις, δεξιότητες, στάσεις και συμπεριφορές) που είναι απαραίτητες προκειμένου να συμμετέχουν στην κοινωνία ως ενεργοί και υπεύθυνοι πολίτες. Δεν περιορίζεται στην απόκτηση τεχνολογικών γνώσεων και ψηφιακών δεξιοτήτων, αλλά επικεντρώνεται στην ολόπλευρη ανάπτυξη υπολογιστικών ικανοτήτων, οι οποίες ενισχύουν τους/τις μαθητές/-τριες ώστε αυτόνομα να σχεδιάζουν, να αναπτύσσουν και να βελτιώνουν λύσεις αυθεντικών προβλημάτων με χρήση κατάλληλων υπολογιστικών εργαλείων. Βασικός πυλώνας-προτεραιότητα είναι η Διαθεματικότητα: Δίνεται έμφαση στην οριζόντια διασύνδεση της Πληροφορικής με τα μαθηματικά, τις φυσικές επιστήμες, τη μηχανική, τις ανθρωπιστικές και τις κοινωνικές επιστήμες (προσέγγιση STEM/STEAM). Οι εκπαιδευτικοί ενθαρρύνονται να υιοθετήσουν διαθεματικές προσεγγίσεις ενσωματώνοντας εργαλεία της Πληροφορικής σε κατάλληλα σχεδιασμένες μαθησιακές δραστηριότητες των μαθητών/-τριών.

2022

Εργαστήρια Δεξιοτήτων του 21ου αιώνα

Τα Εργαστήρια Δεξιοτήτων είναι μια καινοτόμος σχολική ενότητα, η οποία ενισχύει κοινωνικές και ψηφιακές δεξιότητες, όσο και δεξιότητες της καθημερινής ζωής (που σχετίζονται με την υγεία, την ασφάλεια και τις κοινωνικές αλληλεπιδράσεις). Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην επικοινωνία, τη συνεργασία, την κριτική σκέψη και τη δημιουργικότητα.

Αυτή η πρωτοβουλία φιλοδοξεί να επιφέρει μια αλλαγή παραδείγματος στην εκπαίδευση: από το γνωσιακό μοντέλο σε μια προσέγγιση που βασίζεται στις δεξιότητες. Τα εργαστήρια συνδυάζονται με Ευέλικτα Προγράμματα Σπουδών. Οι μαθητές αξιοποιούν καλύτερα τη γνώση και ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα στις σύγχρονες προκλήσεις.

Η ενότητα αποτελεί μέρος του υποχρεωτικού εθνικού προγράμματος σπουδών στην υποχρεωτική εκπαίδευση. Το εκπαιδευτικό υλικό αναπτύσσεται από την κοινωνία των πολιτών, ενώ επιλέγεται και παρακολουθείται από το Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής. Από τον Σεπτέμβριο του 2021, έχει επιτευχθεί η παρουσίασή τους σε όλες τις τάξεις στη χώρα.

Τα εργαστήρια δεξιοτήτων χωρίζονται σε τέσσερις θεματικές ενότητες, οι οποίες προκύπτουν από τους Παγκόσμιους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης:

• Ευεξία
• Περιβάλλον
• Κοινωνική ενσυναίσθηση και υπευθυνότητα
• Δημιουργική σκέψη και καινοτομία

Ειδικότερα, οι θεματικές είναι οι εξής:

Οι δεξιότητες ομαδοποιούνται σε τέσσερις κύκλους: 

Α) Δεξιότητες 21 ου αιώνα (4cs)

1. Δεξιότητες μάθησης 21 ου αιώνα (4cs) (Κριτική σκέψη, Επικοινωνία, Συνεργασία, Δημιουργικότητα)
2. Ψηφιακή μάθηση 210ου αιώνα (4cs σε ψηφιακό περιβάλλον) (Ψηφιακή επικοινωνία, Ψηφιακή συνεργασία, Ψηφιακή δημιουργικότητα, Ψηφιακή κριτική σκέψη, Συνδυαστικές δεξιότητες ψηφιακής τεχνολογίας, επικοινωνίας και συνεργασίας)
3. Παραγωγική μάθηση μέσω των τεχνών και της δημιουργικότητας.

Β) Δεξιότητες ζωής

1. Δεξιότητες της κοινωνικής ζωής (Αυτομέριμνα, Κοινωνικές δεξιότητες, Ενσυναίσθηση και ευαισθησία, Πολιτειότητα, Προσαρμοστικότητα, Ανθεκτικότητα, Υπευθυνότητα)
2. Δεξιότητες της ψηφιακής ιθαγένειας (Ευχέρεια στην ηλεκτρονική διακυβέρνηση,
3. Ψηφιακή πολιτειότητα, Ασφαλής πλοήγηση στο διαδίκτυο, Προστασία από εξαρτητικές συμπεριφορές στις τεχνολογίες, ανθεκτικότητα)
4. Δεξιότητες διαμεσολάβησης και κοινωνικής ενσυναίσθησης (Ενσυναίσθηση και ευαισθησία, Διαμεσολάβηση, Επίλυση συγκρούσεων, Πολιτειότητα)
5. Δεξιότητες επιχειρηματικότητας (Πρωτοβουλία, Οργανωτική ικανότητα, Προγραμματισμός, Παραγωγικότητα, Αποτελεσματικότητα).

Γ) Δεξιότητες της τεχνολογίας, της μηχανικής και της επιστήμης

1. Δεξιότητες της τεχνολογίας (Δεξιότητες δημιουργίας και διαμοιρασμού ψηφιακών δημιουργημάτων, Δεξιότητες ανάλυσης και παραγωγής περιεχομένου σε έντυπα και ηλεκτρονικά μέσα, Δεξιότητες διεπιστημονικής και διαθεματικής χρήσης των νέων τεχνολογιών)
2. Δεξιότητες διαχείρισης των Μέσων (Πληροφορικός γραμματισμός, Ψηφιακός γραμματισμός, Τεχνολογικός γραμματισμός, Γραμματισμός στα μέσα, Ασφάλεια στο διαδίκτυο)
3. Ρομποτική (Δεξιότητες μοντελισμού και προσομοίωσης, Επιστημονική/ Υπολογιστική σκέψη).

Δ) Δεξιότητες του νου

1. Στρατηγική Σκέψη (Οργανωσιακή σκέψη, Μελέτη περιπτώσεων και Επίλυση προβλημάτων)
2. Πλάγια σκέψη (Δημιουργική, παραγωγική, ολιστική σκέψη)
3. Ρουτίνες σκέψης και αναστοχασμός
4. Κατασκευές, παιχνίδια, εφαρμογές
5. Δεξιότητες υπολογιστικής σκέψης (Επιστημονική/ Υπολογιστική σκέψη, διαμεσολάβηση).

Τα εργαστήρια δεξιοτήτων προωθούν και υλοποιούν τους στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών, ιδιαίτερα τον Στόχο 4.7 (Έως το 2030, διασφάλιση ότι όλοι οι εκπαιδευόμενοι θα αποκτήσουν τη γνώση και θα καλλιεργήσουν τις δεξιότητες που χρειάζονται για να προάγουν τη βιώσιμη ανάπτυξη στην εκπαίδευση).

Το πρόγραμμα έχει λάβει το Βραβείο Global Education Network Europe (GENE) Global Education Award (2020/21).