2024

Υλοποίηση Εθνικής Στρατηγικής για την Ανώτατη Εκπαίδευση

• Ανάπτυξη της ελληνικής Ανώτατης Εκπαίδευσης βάσει στρατηγικού σχεδιασμού. 

• Ενίσχυση της σύνδεσης της Ανώτατης Εκπαίδευσης με την κοινωνία και την οικονομία. Εδραίωση και διεύρυνση της Διεθνοποίησης των ελληνικών Α.Ε.Ι., της ανάπτυξης διασυνδέσεων και συνεργασιών με Α.Ε.Ι. του εξωτερικού. 

• Ψηφιακός μετασχηματισμός των Πανεπιστημίων. 

• διεύρυνση ισότητας ευκαιριών και ενίσχυση συμπεριληπτικής διάστασης στην Ανώτατη εκπαίδευση.

Ενίσχυση του Δημόσιου Πανεπιστημίου - Πλαίσιο λειτουργίας μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων 

Σκοπός του νόμου 5094/2024 είναι η ρύθμιση της αδειοδότησης, της εγκατάστασης και λειτουργίας στην Ελλάδα παραρτημάτων μητρικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων υπό τη μορφή Νομικών Προσώπων Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης (Ν.Π.Π.Ε.) κατά τρόπο σύμφωνο με τον συνταγματικό προορισμό της ανώτατης εκπαίδευσης. Τα παραρτήματα ξένων πανεπιστημίων απονέμουν τίτλους σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, συνδέονται με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τα οποία εδρεύουν και είναι αναγνωρισμένα σε άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε τρίτες χώρες, και αδειοδοτούνται μετά από εφαρμογή συγκεκριμένης διαδικασίας αξιολόγησης από τα αρμόδια όργανα της χώρας. Η λειτουργία των παραρτημάτων ξένων πανεπιστημίων ρυθμίζει τη διασυνοριακή παροχή υπηρεσιών ανώτατης εκπαίδευσης θέτοντας κριτήρια και όρους ποιότητας. 

Ειδικότερα, συμβάλλει: 

1. Στη διεύρυνση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών ευκαιριών στην Ελλάδα κατά τρόπο συμβατό με την κοινωνική αποστολή της ανώτατης εκπαίδευσης, 

2. Στην προσέλκυση αλλοδαπών φοιτητών στην Ελλάδα, 

3. Στη μερική κάλυψη της διαρκώς αυξανόμενης εγχώριας ζήτησης για πανεπιστημιακές σπουδές, 

4. Στην αύξηση των δεικτών οικονομικής ανάπτυξης μέσω του ανθρώπινου κεφαλαίου, νέων γνώσεων, ιδεών και τεχνολογιών που θα παραμείνουν στην Ελλάδα, 

5. Στην ανάσχεση της τάσης εκπατρισμού των νέων της χώρας για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές σε πανεπιστήμια του εξωτερικού και στην ανάσχεση των συνακόλουθων άμεσων επιπτώσεων στην εθνική οικονομία και 

6. Στον επαναπατρισμό Ελλήνων ακαδημαϊκών και επιστημόνων για εργασία σε αντίστοιχο πανεπιστημιακό περιβάλλον στη χώρα μας.

Διεθνοποίηση

• Ενίσχυση των δράσεων διεθνοποίησης για την παροχή στήριξης στην ίδρυση Ξενόγλωσσων Προγραμμάτων Σπουδών στα Α.Ε.Ι. με ή χωρίς τη συνεργασία με Ιδρύματα της αλλοδαπής.

•  Αύξηση του αριθμού συμμετοχής των Α.Ε.Ι. στις Συμμαχίες Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων και τις συνεργασίες με αμερικανικά πανεπιστήμια προκειμένου να ιδρυθούν νέα κοινά προγράμματα σπουδών σε συνεργασία με Πανεπιστήμια της αλλοδαπής (joint/dual degrees). 

• Δημιουργία κέντρων υποστήριξης αλλοδαπών για την υποστήριξη της επιτυχούς ένταξής τους στο εκπαιδευτικό περιβάλλον των ελληνικών πανεπιστημίων.

Βιομηχανικά διδακτορικά

Προώθηση βιομηχανικών διδακτορικών μέσω των συμπράξεων των πανεπιστημίων με μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

2023

Κατανομή Χρηματοδότησης των ΑΕΙ βάσει κριτηρίων ποιότητας

Με την αριθμ. 38124/Ζ1/31-3-2023 Απόφαση ορίζονται τα κριτήρια και οι  δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων για την κατανομή της ετήσιας τακτικής επιχορήγησης στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα. Τα κριτήρια διακρίνονται σε αντικειμενικά και ποιοτικά.

Αντικειμενικά Κριτήρια

Τα αντικειμενικά κριτήρια καθορίζουν το 80% της κατανομής της τακτικής επιχορήγησης

• Αριθμός Τμημάτων του ιδρύματος
• Συνολικός αριθμός εγγεγραμμένων φοιτητών
• Διάρκεια των προπτυχιακών προγραμμάτων σπουδών σε εξάμηνα φοίτησης
• Απαιτήσεις εργαστηριακού εξοπλισμού των Τμημάτων του ιδρύματος
• Γεωγραφική διασπορά του του ιδρύματος
• Μόνιμο διδακτικό, εργαστηριακό και διοικητικό Προσωπικό
• Έκτακτο προσωπικό υποστήριξης - Ανελαστικές δαπάνες
• Κατανομή Τακτικού Προϋπολογισμού του προηγούμενου οικονομικού έτους

Για τον υπολογισμό του συνολικού δείκτη κατανομής για κάθε ίδρυμα, το κάθε κριτήριο λαμβάνεται υπόψη με έναν συντελεστή βαρύτητας.

Ποιοτικά κριτήρια

Για τον τρόπο κατανομής του 20% της ετήσιας τακτικής επιχορήγησης, ορίζονται ποιοτικά κριτήρια. Το σύνολο των κριτηρίων και των δεικτών ποιότητας και επιτευγμάτων εντάσσονται σε πέντε ενότητες ως εξής:

1. τη συνεχή βελτίωση των βασικών ακαδημαϊκών δραστηριοτήτων του ιδρύματος,
2. την ερευνητική δραστηριότητα, την αριστεία στην έρευνα και επιδόσεις του επιστημονικού προσωπικού,
3. τη διασύνδεση με την κοινωνία, την αγορά εργασίας και αξιοποίηση της παραγόμενης γνώσης,
4. τη διεθνοποίηση και
5. την ποιότητα του πανεπιστημιακού περιβάλλοντος.

Εκ των πέντε ως άνω ενοτήτων κριτηρίων, δεικτών και επιτευγμάτων, η ενότητα 1 είναι υποχρεωτική για όλα τα Ιδρύματα, ενώ από τις υπόλοιπες τέσσερις ενότητες τα Ιδρύματα επιλέγουν υποχρεωτικά δύο ενότητες, στις οποίες θα πρέπει να αξιολογηθούν.

2022

Νέοι Ορίζοντες στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα: Ενίσχυση της ποιότητας, της λειτουργικότητας και της σύνδεσης των ΑΕΙ με την κοινωνία και άλλες διατάξεις (Ν.4957/2022)

Σκοπός του νόμου είναι η βελτίωση της λειτουργίας της ανώτατης εκπαίδευσης μέσω μίας ολοκληρωμένης προσέγγισης που στοχεύει στην αναβάθμιση της ποιότητας του εκπαιδευτικού, ερευνητικού και επιστημονικού έργου των ιδρυμάτων, στην ενδυνάμωση του ανθρώπινου δυναμικού τους, στη διασύνδεσή τους με τις αναπτυξιακές ανάγκες της χώρας και στην παροχή πρόσθετων εργαλείων για την υλοποίηση των στρατηγικών τους σχεδίων και συναφών εθνικών στρατηγικών.

Μερικές από τις σημαντικές αλλαγές που εισάγει ο νόμος είναι: ανταγωνιστικές επιλογές σπουδών και σύνδεσης με την αγορά εργασίας, διευκόλυνση σύστασης νεοφυών επιχειρήσεων από φοιτητές και απόφοιτους, ενίσχυση αξιοκρατίας στην εκλογή και εξέλιξη διδασκόντων και στελεχών διοίκησης, ελληνικό «Erasmus» φοιτητών, αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών στη διδασκαλία.

Ειδικότερα, τα αναμενόμενα οφέλη και οι αντίστοιχες θεσμικές αλλαγές κατά κατηγορία ενδιαφερόμενων, είναι:

Για τους φοιτητές:

Περισσότερες ακαδημαϊκές επιλογές για σύγχρονες, ανταγωνιστικές, διεπιστημονικές σπουδές:

• Δυνατότητα επιλογής μαθημάτων από άλλα Τμήματα
• Διπλά/κοινά διπλώματα
• Νέα προγράμματα σπουδών δευτερεύουσας κατεύθυνσης
• Νέα προγράμματα εφαρμοσμένων επιστημών και τεχνολογίας
• Ελληνικό πρόγραμμα κινητικότητας φοιτητών Erasmus

Καλύτερη και ευκολότερη καθημερινότητα στο πανεπιστήμιο:

• Κέντρα Ψυχολογικής και Συμβουλευτικής Υποστήριξης
• Μέριμνα για φοιτητές με ειδικές ανάγκες
• Διασφάλιση αντικειμενικής βαθμολόγησης
• Υποτροφίες βάσει οικονομικών, αλλά και κοινωνικών και ακαδημαϊκών κριτηρίων

Πιο ουσιαστική εκπροσώπηση, με γνώμονα τις πραγματικές ανάγκες των φοιτητών:

• Θεσμοθέτηση Συμβουλίου Φοιτητών
• Ανάδειξη φοιτητών στα όργανα διοίκησης του πανεπιστημίου με ενιαίο ψηφοδέλτιο

Καλύτερη σύνδεση με την αγορά εργασίας:

• Αναβάθμιση πρακτικής άσκησης
• Βιομηχανικά διδακτορικά στο πλαίσιο συνεργασίας πανεπιστημίων με φορείς της βιομηχανίας
• Διευκόλυνση σύστασης νεοφυών επιχειρήσεων από φοιτητές και απόφοιτους

Για τους εργαζόμενους στα πανεπιστήμια:

• Πιο διαφανές και αξιοκρατικό περιβάλλον με νέο πλαίσιο για την εκλογή και την εξέλιξη των διδασκόντων
• Μεγαλύτερη ελευθερία και ευελιξία, χωρίς υπερβολικές ρυθμίσεις, για μια ευκολότερη και καλύτερη εκπαιδευτική, ακαδημαϊκή και ερευνητική καθημερινότητα

Ουσιαστικά κίνητρα και διευκολύνσεις για συνεργασίες σε Ελλάδα και εξωτερικό:

• Διπλά/Κοινά προγράμματα σπουδών με Τμήματα του ίδιου, αλλά και άλλων πανεπιστημίων εντός και εκτός Ελλάδας
• Ξενόγλωσσα προγράμματα σπουδών
• Θερινά προγράμματα σπουδών για Έλληνες αλλά και ξένους φοιτητές
• Παραρτήματα πανεπιστημίων εντός και εκτός Ελλάδας
• Δυνατότητα ίδρυσης διϊδρυματικών ερευνητικών ινστιτούτων με ερευνητικούς φορείς εντός και εκτός Ελλάδας

Για την κοινωνία και τους πολίτες:

Τα αποτελέσματα της καινοτόμου έρευνας των πανεπιστημίων (π.χ. νέα εκπαιδευτική μέθοδος, νέα θεραπεία, νέα προσέγγιση) θα διαχέονται στην κοινωνία προς όφελος της - δε θα ανακυκλώνονται εσωτερικά στο πανεπιστήμιο:

• Κίνητρα για καινοτόμο έρευνα
• Ενθάρρυνση της επιχειρηματικότητας για την αξιοποίηση ερευνητικών αποτελεσμάτων και την ανάπτυξη καινοτόμων προϊόντων και υπηρεσιών
• Οι πολίτες θα έχουν πρόσβαση σε υπηρεσίες που προσφέρονται από τα πανεπιστημιακά εργαστήρια – π.χ. υπηρεσίες συμβουλευτικής ψυχολογίας, νομική υποστήριξη, διαγνωστικές εξετάσεις
• Όλοι οι πολίτες και οι εργαζόμενοι θα έχουν περισσότερες ευκαιρίες μάθησης
• Στηρίζονται οι Έλληνες φοιτητές, επιστήμονες και επαγγελματίες από το εξωτερικό να επιστρέψουν στην Ελλάδα, αντιμετωπίζοντας το φαινόμενο της διαρροής εγκεφάλων (brain drain).
• Διδασκαλία στο ελληνικό πανεπιστήμιο: Π.χ. εξορθολογισμός της παράλληλης απασχόλησης σε πανεπιστήμια της αλλοδαπής.
• Έρευνα στο ελληνικό πανεπιστήμιο: Π.χ. ερευνητές επί θητεία και σύσταση νέων προσωποπαγών θέσεων για επιστήμονες που λαμβάνουν χρηματοδότηση.
• Εργασία στην Ελλάδα: Πιο γρήγορη και απλή αναγνώριση ακαδημαϊκού τίτλου σπουδών που επιτρέπει την πρόσβαση στην αγορά εργασίας.

2021

Ο Ν. 4777/2021 ρυθμίζει θέματα εισαγωγής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, προστασίας της ακαδημαϊκής ελευθερίας, αναβάθμισης του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος και άλλες διατάξεις (). Οι ρυθμίσεις αποσκοπούν κυρίως στη διασφάλιση των προϋποθέσεων της επιτυχούς φοίτησης και της έγκαιρης ολοκλήρωσης των σπουδών, με φοιτητές που επιλέγουν συνειδητά τις σπουδές τους σε τομείς που εμπίπτουν στις κλίσεις και στα ενδιαφέροντά τους. Επίσης, στην ενίσχυση της προστασίας και της ασφάλειας των χώρων των ιδρυμάτων, για πρώτη φορά και με ολοκληρωμένο τρόπο. Η ρύθμιση υπαγορεύεται λόγω των φαινομένων πρόκλησης ζημιών κατά της δημόσιας περιουσίας και εν γένει παραβατικότητας που λαμβάνουν χώρα εντός των ιδρυμάτων, τα οποία πλήττουν ευθέως την ελευθερία της διδασκαλίας, της έρευνας και της μάθησης και αναιρούν την πραγματική έννοια της προστασίας των ιδεών. Μακροπρόθεσμα, επιδιώκεται να διασφαλιστεί ο ρόλος και η απρόσκοπτη λειτουργία των ιδρυμάτων, γεγονός που θα εγκαθιδρύσει αίσθημα εμπιστοσύνης στην ακαδημαϊκή κοινότητα.