Η διασφάλιση της ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση θεσμοθετήθηκε για πρώτη φορά  με τον Νόμο 3374/2005,  με τον οποίο  καθιερώνεται μια ενιαία, σε πανελλαδικό επίπεδο, διαδικασία διαρκούς αξιολόγησης για την καταγραφή, ανάλυση και συστηματική αποτίμηση του διδακτικού και ερευνητικού έργου, των προγραμμάτων σπουδών και λοιπών υπηρεσιών των ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης. Mε τον ίδιο νόμο ιδρύεται η ΑΔΙΠ (Αρχή Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση) που είναι ο αρμόδιος εθνικός φορέας για την εφαρμογή της Διασφάλισης Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση.

​Με τον Νόμο 4009/2011 «Δομή, λειτουργία, διασφάλιση της ποιότητας των σπουδών και διεθνοποίηση των ανωτάτων εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων», η Ελλάδα αποκτά εθνικό σύστημα πιστοποίησης το οποίο υποστηρίζει τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης, έτσι ώστε να αναπτύξουν προγράμματα σταθερά αυξανόμενης ακαδημαϊκής και επαγγελματικής ποιότητας.  Η πιστοποίηση είναι διαδικασία εξωτερικής αξιολόγησης με βάση συγκεκριμένα, προκαθορισμένα, διεθνώς αποδεκτά και εκ των προτέρων δημοσιοποιημένα ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια και δείκτες, εναρμονισμένα με τις Αρχές και Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη Διασφάλιση Ποιότητας στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης (ESG 2015).

Με τον νόμο 4653/2020, η «ΑΔΙΠ» μετονομάστηκε σε «Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης» (ΕΘΑΑΕ). 

Αρμόδιοι φορείς

Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘΑΑΕ)

H Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης έχει διοικητική αυτοτέλεια και εποπτεύεται από τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων. Αποστολή της είναι η διασφάλιση υψηλής ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση. Σ’ αυτό το πλαίσιο, η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης:

• συμβάλλει στη διαμόρφωση και υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση και στην κατανομή της επιχορήγησης των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων (ΑΕΙ) και
• αξιολογεί και πιστοποιεί την ποιότητα της λειτουργίας των ΑΕΙ.

Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης διασφαλίζει τη διαφάνεια της λειτουργίας της και αναρτά στην ιστοσελίδα της τις δραστηριότητες που αναπτύσσει και τις αποφάσεις που λαμβάνει στο πλαίσιο της αποστολής της.

 Για την εκπλήρωση της αποστολής της, η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης: 

• διατηρεί ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα, διασυνδεδεμένο με τα αντίστοιχα των ΑΕΙ και του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων, με σκοπό την άντληση και διαχείριση απαραίτητων για την επίτευξη των στόχων της, δεδομένων,
• συμμετέχει ή συνεργάζεται σε διεθνή δίκτυα, φορείς ή οργανισμούς που αναπτύσσουν δραστηριότητες συναφείς με την αποστολή της. Η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης λαμβάνει υπόψη και εφαρμόζει τα εκάστοτε ισχύοντα πρότυπα και τις κατευθύνσεις (Ευρωπαϊκά Πρότυπα και Κατευθυντήριες Οδηγίες που θέτει το Ευρωπαϊκό Δίκτυο για τη Διασφάλιση της Ποιότητας  στην Ανώτατη Εκπαίδευση (European Association for Quality Assurance in Higher Education-ENQA).

Ανώτατο Συμβούλιο της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης

To Ανώτατο Συμβούλιο αποτελείται από τον Πρόεδρο, τον Αντιπρόεδρο και καθηγητές Ανώτατων Ιδρυμάτων της Ελλάδας ή του Εξωτερικού.

Στο πλαίσιο της αποστολής της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης για τη διαμόρφωση και υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση, το Ανώτατο Συμβούλιο εισηγείται στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων:

• το πρόγραμμα εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση,
• τις προγραμματικές συμφωνίες του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων με το κάθε ΑΕΙ,
• την ίδρυση, συγχώνευση, κατάτμηση, κατάργηση, μετονομασία των ΑΕΙ και των επιμέρους ακαδημαϊκών μονάδων τους,
• προτάσεις για τη συνεχή διασφάλιση υψηλής ποιότητας στην ανώτατη εκπαίδευση,
• προτάσεις και μέτρα για την ενίσχυση της διεθνοποίησης των ΑΕΙ.

Στο πλαίσιο της αποστολής της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης για την κατανομή της επιχορήγησης των ΑΕΙ, το Ανώτατο Συμβούλιο:

• εισηγείται στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων την κατανομή του ετήσιου συνολικού προϋπολογισμού επιχορηγήσεων στα ΑΕΙ, του οποίου το είκοσι τοις εκατό (20%) κατανέμεται με βάση τους δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων κάθε ιδρύματος,
• εισηγείται στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων την κατανομή θέσεων προσωπικού στα ΑΕΙ,
• διασφαλίζει τη διαφάνεια των κριτηρίων και δεικτών επιχορήγησης των ΑΕΙ, 
• συλλέγει από τα επί μέρους ιδρύματα και αναλύει τα αναγκαία για την άσκηση των αρμοδιοτήτων της στατιστικά στοιχεία,
• παρακολουθεί συστηματικά την πορεία μετάβασης των αποφοίτων των ΑΕΙ στην αγορά εργασίας,
• αναθέτει την εκπόνηση ερευνών και μελετών σχετικών με το αντικείμενο της Αρχής,
• εισηγείται στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων τα επίκαιρα κάθε φορά κριτήρια και τον τρόπο κατανομής της κρατικής επιχορήγησης στα ΑΕΙ,
• ασκεί εποπτικό έλεγχο στη λειτουργία των πάσης φύσεως υπηρεσιών, επιτροπών, ομάδων εργασίας και λοιπών οργάνων της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης

To Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης αποτελείται από τον Πρόεδρο του Ανώτατου Συμβουλίου της Αρχής, μέλη Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού (ΔΕΠ) των ΑΕΙ διάφορων εκπαιδευτικών κλάδων, έναν εκπρόσωπο των φοιτητών και έναν εκπρόσωπο από τα Επαγγελματικά επιμελητήρια.

Το Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης:

•  αξιολογεί τα ΑΕΙ και τις επιμέρους ακαδημαϊκές και ερευνητικές τους μονάδες και πιστοποιεί αν πληρούν τα κριτήρια οργάνωσης προγραμμάτων σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου,
• πιστοποιεί το αργότερο κάθε πέντε (5) έτη την ποιότητα:
  • των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας των ΑΕΙ,
  • των προγραμμάτων σπουδών των τριών κύκλων ανώτατης εκπαίδευσης, των προγραμμάτων δια βίου μάθησης, εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, ηλεκτρονικής μάθησης, καθώς και των προγραμμάτων συνεργασίας με άλλα εκπαιδευτικά ή ερευνητικά ιδρύματα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής,
• πιστοποιεί τα νέα προγράμματα σπουδών πριν την έναρξη της λειτουργίας τους, ύστερα από αίτημα του οικείου ΑΕΙ και της αντίστοιχης ακαδημαϊκής του μονάδας,
• διενεργεί θεματικές αξιολογήσεις των ΑΕΙ και των επιμέρους ακαδημαϊκών τους μονάδων όπως, ιδίως, για τη στρατηγική διεθνοποίησης, την ισότητα των φύλων, την πρόσβαση των ατόμων με αναπηρία, την απορρόφηση των αποφοίτων στην αγορά εργασίας, το περιβαλλοντικό αποτύπωμα κάθε ΑΕΙ, τη διασφάλιση του ακαδημαϊκού περιβάλλοντος, την ανάπτυξη προγραμμάτων ηλεκτρονικής μάθησης και δια βίου μάθησης, την ανάπτυξη των ψηφιακών δεξιοτήτων των φοιτητών και του προσωπικού,
• εκδίδει οδηγό πιστοποίησης και αξιολόγησης για την εφαρμογή των διαδικασιών αξιολόγησης και πιστοποίησης των ΑΕΙ.

Επιπλέον, το Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης:

• συγκροτεί, προγραμματίζει και συντονίζει τις Επιτροπές Εξωτερικής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης 
• τηρεί και ενημερώνει Μητρώο Ανεξάρτητων Εμπειρογνωμόνων και Μητρώο Φοιτητών, αποτελούμενο από τους φοιτητές που είναι μέλη των Μονάδων Διασφάλισης της Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ) των ΑΕΙ,
• μεριμνά για τη συλλογή των απαραίτητων δεδομένων από τα ΑΕΙ σε συνεργασία με τις ΜΟΔΙΠ των ΑΕΙ και τηρεί το μητρώο των αξιολογήσεων και πιστοποιήσεων,
• εκπονεί μελέτες και έρευνες σχετικές με την αποστολή της Αρχής 
• υποστηρίζει τα ΑΕΙ και τις επί μέρους ακαδημαϊκές και διοικητικές τους μονάδες στον σχεδιασμό των διαδικασιών διασφάλισης ποιότητας και πιστοποίησης, 
• διαμορφώνει, οργανώνει, εξειδικεύει, τυποποιεί και δημοσιοποιεί εκ των προτέρων τις σχετικές διαδικασίες, κριτήρια και δείκτες, στο πλαίσιο, ιδίως, των Ευρωπαϊκών Προτύπων και Κατευθυντήριων Οδηγιών του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης,
• αποφασίζει την αναβολή ή αναστολή της αξιολόγησης και πιστοποίησης ενός προγράμματος σπουδών ή ενός εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας, αν το σχετικό αίτημα για αξιολόγηση ή πιστοποίηση δεν συνοδεύεται από το απαιτούμενο υλικό πληροφόρησης και την απαραίτητη τεκμηρίωση. 

Μονάδα διασφάλισης ποιότητας (ΜΟΔΙΠ)/εσωτερική αξιολόγηση

 Η Μονάδα Διασφάλισης της Ποιότητας (ΜΟΔΙΠ) είναι το υπεύθυνο σε κάθε Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα (ΑΕΙ) όργανο για το συντονισμό και την υποστήριξη των διαδικασιών διασφάλισης της ποιότητας. Ειδικότερα, η  ΜΟΔΙΠ, είναι αρμόδια, ιδίως για:

την ανάπτυξη, την οργάνωση, τη λειτουργία και τη συνεχή βελτίωση του εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματος,

τον συντονισμό και την υποστήριξη των διαδικασιών αξιολόγησης των ακαδημαϊκών μονάδων και των λοιπών υπηρεσιών του ιδρύματος και

την υποστήριξη των διαδικασιών εξωτερικής αξιολόγησης και πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών και του εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματος, στο πλαίσιο των αρχών, κατευθύνσεων και οδηγιών της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Για τους παραπάνω σκοπούς, η ΜΟΔΙΠ συνεργάζεται με την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, αναπτύσσει πληροφοριακό σύστημα διαχείρισης των δεδομένων της αξιολόγησης και έχει την ευθύνη για τη συστηματική παρακολούθηση και δημοσιοποίηση στον ιστότοπο του ιδρύματος των σχετικών με την αξιολόγηση του διαδικασιών και αποτελεσμάτων.

Η ΜΟΔΙΠ συγκροτείται με απόφαση του Συμβουλίου του ιδρύματος και αποτελείται από τον Πρύτανη ή έναν από τους αναπληρωτές του, ως Πρόεδρο, πέντε καθηγητές του ΑΕΙ, έναν εκπρόσωπο κάθε κατηγορίας προσωπικού με δικαίωμα ψήφου όταν συζητούνται θέματα της αντίστοιχης κατηγορίας προσωπικού, έναν εκπρόσωπο των προπτυχιακών φοιτητών και έναν εκπρόσωπο των μεταπτυχιακών φοιτητών και υποψηφίων διδακτόρων, εφόσον υπάρχουν, ως μέλη, όπως ειδικότερα καθορίζεται στον Οργανισμό.

Προσεγγίσεις και μέθοδοι για τη διασφάλιση της ποιότητας 

Αξιολόγηση και πιστοποίηση ποιότητας

Η πιστοποίηση των ΑΕΙ, των επιμέρους ακαδημαϊκών τους μονάδων, των προγραμμάτων σπουδών και των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης ποιότητας, είναι διαδικασία διασφάλισης ποιότητας με βάση συγκεκριμένα, προκαθορισμένα, διεθνώς αποδεκτά και εκ των προτέρων δημοσιοποιημένα ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια και δείκτες. Ειδικότερα, σκοπός της πιστοποίησης είναι η παροχή διαβεβαίωσης ότι ένα ίδρυμα, μια επιμέρους ακαδημαϊκή μονάδα, ένα πρόγραμμα σπουδών, ή ένα εσωτερικό σύστημα διασφάλισης ποιότητας συμμορφώνεται με τα ελάχιστα κριτήρια ποιότητας που θέτει η Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, τα οποία είναι εναρμονισμένα με τις αρχές και κατευθυντήριες οδηγίες του Ευρωπαϊκού Χώρου Ανώτατης Εκπαίδευσης, όπως ισχύουν. Η διασφάλιση της ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης προωθεί τη βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας και διαφάνειας της συνολικής λειτουργίας των ΑΕΙ.

 Η θεματική αξιολόγηση, είναι διαδικασία διασφάλισης ποιότητας της ανώτατης εκπαίδευσης, η οποία συνίσταται στη συστηματική, τεκμηριωμένη και λεπτομερή αποτίμηση, ανάδειξη και καταγραφή του έργου των ΑΕΙ ή των ακαδημαϊκών τους μονάδων, με τη χρήση αντικειμενικών κριτηρίων, καθώς και στην κριτική ανάλυση και διαπίστωση υφισταμένων αδυναμιών και αποκλίσεων σε σχέση με την ακαδημαϊκή φυσιογνωμία, τους στόχους και την αποστολή τους. Οι θεματικές εκθέσεις αξιολόγησης αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Αρχής.

Η Ε.Ε.Α.Π., που ορίζεται από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, αξιολογεί αν το Α.Ε.Ι. ή η ακαδημαϊκή μονάδα πληροί τα κριτήρια ποιότητας για την οργάνωση προγράμματος σπουδών πρώτου, δεύτερου και τρίτου κύκλου, την ποιότητα του προγράμματος σπουδών και την τήρηση του εσωτερικού συστήματος διασφάλισης της ποιότητας του ιδρύματος, με βάση τα προκαθορισμένα κριτήρια, μελετά το υλικό και τα στοιχειά που θέτει υπόψη της το Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης και επισκέπτεται, όταν απαιτείται, το αντίστοιχο ΑΕΙ ή την ακαδημαϊκή μονάδα. 

Η Ε.Ε.Α.Π. αξιολογεί:

α) περισσότερα από ένα προγράμματα σπουδών, ιδίως αν η ολοκλήρωση του ενός είναι προϋπόθεση για την εισαγωγή στο άλλο,

β) συναφή προγράμματα σπουδών ή τα εσωτερικά συστήματα διασφάλισης της ποιότητας διαφορετικών ιδρυμάτων,

γ) τα νέα προγράμματα σπουδών πριν την έναρξη της λειτουργίας τους.

Στο πλαίσιο της διαδικασίας πιστοποίησης, η Ε.Ε.Α.Π. συντάσσει έκθεση πιστοποίησης, η οποία υποβάλλεται στο Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης , προκειμένου να εκδοθεί η απόφαση πιστοποίησης. Στο πλαίσιο της διαδικασίας θεματικής αξιολόγησης, η Ε.Ε.Α.Π. συντάσσει έκθεση αξιολόγησης με συστάσεις προς το ΑΕΙ ή την ακαδημαϊκή μονάδα. Οι ανωτέρω εκθέσεις αναρτώνται στην ιστοσελίδα της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης.

Κριτήρια αξιολόγησης και πιστοποίησης

Στα γενικά κριτήρια πιστοποίησης των προγραμμάτων σπουδών περιλαμβάνονται τα εξής: 

• H ακαδημαϊκή φυσιογνωμία και ο προσανατολισμός του προγράμματος σπουδών
• Tα μαθησιακά αποτελέσματα και τα επιδιωκόμενα προσόντα  και η ζήτησή τους στην αγορά εργασίας 
• H δομή και η οργάνωση του προγράμματος σπουδών.
• H ποιότητα και αποτελεσματικότητα του διδακτικού έργου.
• H αριθμητική επάρκεια του διδακτικού προσωπικού.
• H ποιότητα του ερευνητικού έργου της ακαδημαϊκής μονάδας.
• Η σύνδεση της διδασκαλίας με την έρευνα.
• Η σύνδεση των προγραμμάτων σπουδών και των επιδιωκόμενων δεξιοτήτων με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. 
• H ποιότητα των υποστηρικτικών υπηρεσιών, όπως οι διοικητικές υπηρεσίες, οι βιβλιοθήκες και οι υπηρεσίες φοιτητικής μέριμνας.
• οι επιδιωκόμενες ψηφιακές δεξιότητες των προγραμμάτων σπουδών.

Στα γενικά κριτήρια για την πιστοποίηση των εσωτερικών συστημάτων διασφάλισης της ποιότητας των ΑΕΙ περιλαμβάνονται, ιδίως, τα εξής: 

• H θέσπιση σαφών και καθορισμένων στόχων για τη διασφάλιση και τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας των προγραμμάτων σπουδών και των υποστηρικτικών υπηρεσιών του ιδρύματος. 
• H διαδικασία σχεδιασμού πολιτικής, η αποτελεσματική οργάνωση και η διαδικασία λήψης αποφάσεων για τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας.
• H διαδικασία εφαρμογής της πολιτικής για τη συνεχή βελτίωση της ποιότητας.
• H τεκμηριωμένη βελτίωση της ποιότητας.

Επιτροπή Εξωτερικής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης / Εξωτερική αξιολόγηση

Η Επιτροπή εξωτερικής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης είναι πενταμελής και αποτελείται από 3 ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες από το Μητρώο Εμπειρογνωμόνων, έναν φοιτητή και έναν εκπρόσωπο επαγγελματικής ένωσης/επιμελητηρίου.

Η εξωτερική αξιολόγηση και πιστοποίηση που πραγματοποιείται από την Επιτροπή Εξωτερικής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης, η οποία ακολουθεί μετά την ολοκλήρωση της εσωτερικής αξιολόγησης και λαμβάνει υπόψη την οικεία έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης του ΑΕΙ ή της ακαδημαϊκής μονάδας. Προκειμένου να επαληθεύσει τα στοιχεία της εσωτερικής αξιολόγησης, η Επιτροπή Εξωτερικής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης συνεκτιμά τα ευρήματα επιτόπιας επίσκεψης στο υπό αξιολόγηση ΑΕΙ ή την ακαδημαϊκή μονάδα και διατυπώνει την κρίση της. Η εξωτερική αξιολόγηση ολοκληρώνεται με τη σύνταξη της έκθεσης εξωτερικής αξιολόγησης και πιστοποίησης.

Το σχέδιο της έκθεσης εξωτερικής αξιολόγησης και πιστοποίησης συντάσσεται από την Επιτροπή Εξωτερικής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης και γνωστοποιείται στο υπό αξιολόγηση ΑΕΙ ή την ακαδημαϊκή μονάδα, που υποβάλλουν τις παρατηρήσεις τους μέσα σε προκαθορισμένη προθεσμία από τη γνωστοποίηση του σχεδίου σε αυτά. Αν δεν υποβληθούν παρατηρήσεις εντός της προθεσμίας, το σχέδιο της έκθεσης θεωρείται ότι έχει γίνει αποδεκτό από το ΑΕΙ ή την ακαδημαϊκή μονάδα. Η τελική έκθεση εξωτερικής αξιολόγησης και πιστοποίησης, συνοδευόμενη από την έκθεση εσωτερικής αξιολόγησης, υποβάλλεται από την Επιτροπή Εξωτερικής Αξιολόγησης και Πιστοποίησης στο Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης, για τη λήψη απόφασης πιστοποίησης ή άλλων σχετικών ενεργειών. Η εξωτερική αξιολόγηση ολοκληρώνεται μέσα σε τέσσερις (4) μήνες από την υποβολή της έκθεσης εσωτερικής αξιολόγησης στο Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης.

Μητρώο εμπειρογνωμόνων

Το Μητρώο τηρείται και ενημερώνεται από το Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης, το οποίο λαμβάνει υπόψη εισηγήσεις των ΑΕΙ και άλλων σχετικών με το αντικείμενο της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης φορέων. Η διαδικασία τήρησης και ανανέωσης του Μητρώου καθορίζεται με απόφαση του Συμβουλίου Αξιολόγησης και Πιστοποίησης, που δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της Αρχής. Στο Μητρώο υποχρεωτικά περιλαμβάνονται, σε ποσοστό τουλάχιστον εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) του συνόλου, Έλληνες ή αλλοδαποί εμπειρογνώμονες που διδάσκουν σε πανεπιστημιακά ιδρύματα του εξωτερικού ή ερευνητές σε αντίστοιχα ανώτατα εκπαιδευτικά και ερευνητικά ιδρύματα του εξωτερικού, κατά προτεραιότητα με πείρα σε θέματα αξιολόγησης ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Μέλη του Ανώτατου Συμβουλίου και του Συμβουλίου Αξιολόγησης και Πιστοποίησης της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, καθώς επίσης και το ειδικό επιστημονικό προσωπικό που απασχολείται σε αυτήν με οποιαδήποτε σχέση, δεν μπορούν να περιλαμβάνονται στο Μητρώο.

Συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού

Οι συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού κάθε ΑΕΙ με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων καταρτίζονται στο πλαίσιο του στρατηγικού του σχεδιασμού και της εθνικής στρατηγικής για την ανώτατη εκπαίδευση, εξειδικεύονται σε ετήσια βάση και αναφέρονται, ιδίως, στα ακόλουθα θέματα:

1. στην ιδιαίτερη φυσιογνωμία και αποστολή του ΑΕΙ, τη θέση του στον ελληνικό, ευρωπαϊκό και διεθνή χώρο και τους στόχους του ΑΕΙ και των ακαδημαϊκών μονάδων του, με ιεράρχηση και καθορισμό προτεραιοτήτων,
2. στον προσδιορισμό, τον προγραμματισμό και τα μέτρα για την ανάπτυξη και υποστήριξη των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων και στόχων του ΑΕΙ,
3. στην ανάπτυξη της υποδομής και του εξοπλισμού,
4. στη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών,
5. στον συντονισμό των ακαδημαϊκών, εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων του ΑΕΙ με τις αντίστοιχες εξελίξεις σε ιδρύματα του εξωτερικού και ιδιαίτερα με τις εξελίξεις και τις προοπτικές στον Ευρωπαϊκό Χώρο Ανώτατης Εκπαίδευσης και Έρευνας.

Ως προς το οικονομικό σκέλος, οι συμφωνίες προγραμματικού σχεδιασμού εξειδικεύονται για κάθε ΑΕΙ:

1. στις λειτουργικές δαπάνες,
2. τις επενδύσεις και
3. το προσωπικό κάθε κατηγορίας.

Οι παραπάνω συμφωνίες εκτελούνται σε ετήσια βάση.

Κατανομή της δημόσιας επιχορήγησης στα ΑΕΙ

Η επιχορήγηση των ΑΕΙ από τον προϋπολογισμό του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων κατανέμεται βάσει αντικειμενικών κριτηρίων και δεικτών.

• Το ογδόντα τοις εκατό (80%) της τακτικής επιχορήγησης στα ΑΕΙ κατανέμεται σύμφωνα με τα κατωτέρω, ιδίως, κριτήρια:
  • τον συνολικό αριθμό των εγγεγραμμένων φοιτητών ανά πρόγραμμα σπουδών,
  • το εκτιμώμενο ετήσιο κόστος σπουδών ανά φοιτητή για κάθε πρόγραμμα σπουδών,
  • την διάρκεια των προγραμμάτων σπουδών,
  • το μέγεθος και τη γεωγραφική διασπορά του ιδρύματος.
• Το είκοσι τοις εκατό (20%) της τακτικής επιχορήγησης στα ΑΕΙ κατανέμεται με βάση ενδεικτικούς δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων, στους οποίους επιλέγει να αξιολογηθεί κάθε ΑΕΙ. Οι δείκτες αυτοί είναι, ιδίως, οι εξής:
  • η ποιότητα και αποτελεσματικότητα της εκπαιδευτικής διαδικασίας, η οποία αξιολογείται με βάση ιδίως την αριθμητική σχέση των αποφοίτων προς τους εισερχόμενους φοιτητές, την αξιολόγηση των παρεχόμενων εκπαιδευτικών υπηρεσιών από τους φοιτητές και την πορεία επαγγελματικής απορρόφησης των αποφοίτων,
  • η ερευνητική δραστηριότητα, η οποία αξιολογείται με βάση, για παράδειγμα τον αριθμό των μελών του επιστημονικού προσωπικού που επιτυγχάνουν χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Έρευνας, τον αριθμό των Κέντρων Αριστείας στην έρευνα, τον αριθμό των μελών ΔΕΠ που κατέχουν θέσεις στα κεντρικά όργανα διοίκησης διεθνών ακαδημαϊκών ή ερευνητικών οργανισμών ή διεθνών επιστημονικών εταιρειών και τον αριθμό δημοσιεύσεων ανά καθηγητή.
  • η διεθνοποίηση, η οποία αξιολογείται με βάση ιδίως τον αριθμό των αλλοδαπών φοιτητών σε αναλογία με τον συνολικό αριθμό εγγεγραμμένων φοιτητών, των φοιτητών που φοιτούν στο ίδρυμα μέσω των ευρωπαϊκών και διεθνών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, των φοιτητών που φοιτούν στο εξωτερικό μέσω ευρωπαϊκών και διεθνών εκπαιδευτικών προγραμμάτων, καθώς και ο αριθμός συμφωνιών συνεργασίας με άλλα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας ή του εξωτερικού.
• Τα κριτήρια κατανομής, οι δείκτες ποιότητας και η στάθμισή τους  ορίζονται με απόφαση του Υπουργού Παιδείας  ύστερα από εισήγηση του Ανώτατου Συμβουλίου της Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης. 
• Αν ένα ΑΕΙ δεν επιτύχει τους δείκτες ποιότητας και επιτευγμάτων στους οποίους έχει επιλέξει να αξιολογηθεί τότε η επιχορήγηση που δεν θα λάβει θα κατανεμηθεί στην επιχορήγηση των λοιπών ΑΕΙ. 

Κέντρα αριστείας

Για την επιβράβευση και υποστήριξη βέλτιστων πρακτικών ποιότητας και καινοτομίας στα ΑΕΙ, θεσμοθετήθηκε η ανάδειξη Κέντρων Αριστείας στην ανώτατη εκπαίδευση.

ΑΕΙ, σχολές ή τμήματά τους αναδεικνύονται ως Κέντρα Αριστείας από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης, ύστερα από πρόσκληση υποβολής υποψηφιοτήτων και αξιολόγηση ειδικών επιτροπών, τα μέλη των οποίων επιλέγονται με κλήρωση από το Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης. Κριτήρια για την ανάδειξη των Κέντρων Αριστείας είναι ιδίως η εξαιρετική ποιότητα και η αποτελεσματικότητα του διδακτικού και ερευνητικού έργου, η αποτελεσματική δομή και οργάνωση του προγράμματος σπουδών, η σύνδεση διδασκαλίας και έρευνας και η υψηλή ποιότητα των υποστηρικτικών υπηρεσιών.