Skip to main content
European Commission logo
EACEA National Policies Platform:Eurydice
Κατανομή Αρμοδιοτήτων
Greece

Greece

8.Εκπαίδευση και Κατάρτιση Ενηλίκων

8.1Κατανομή Αρμοδιοτήτων

Last update: 22 October 2024

Σε ανώτατο επίπεδο, η ευθύνη για την εκπαίδευση και την κατάρτιση ενηλίκων κατανέμεται μεταξύ δύο (2) υπουργείων: 

  1. Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού
  2. Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού είναι αρμόδιο για:

  • Την τυπική και μη τυπική εκπαίδευση ενηλίκων
  • Τη διά βίου μάθηση
  • Την εκπαίδευση και την κατάρτιση των νέων
  • Την κοινωνικο-πολιτιστική μη τυπική εκπαίδευση
  • Τον εθελοντισμό.

Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης είναι αρμόδιο για:

  • να διασφαλίζει αξιοπρεπείς και βιώσιμους όρους για την εργασία και να συμβάλλει στην αντιμετώπιση του κοινωνικού αποκλεισμού 
  • την ένταξη στην αγορά εργασίας των ανέργων και των κοινωνικά ευπαθών ομάδων
  • να εκπονεί πολιτικές για την ένταξη στην αγορά εργασίας
  • να προωθεί σταθερές και πλήρους απασχόλησης θέσεις εργασίας
  • τη δημιουργία ενός δικτύου ασφαλείας για τις ευάλωτες ομάδες.
     

Φορείς που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού

Η Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης, η οποία συστάθηκε με το ΠΔ 84/2019, μετονομάστηκε σε Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Διά Βίου Μάθησης και Νεολαίας (ΓΓΕΕΚΔΒΜ&Ν) με τον ν. 4763/2020  και μετονομάστηκε  εκ νέου σε Γενική Γραμματεία ΕΕΚ&ΔΒΜ με το ΠΔ 77/2023 , αποτελεί την κατ'εξοχήν αρμόδια θεματική Γραμματεία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού για την Εκπαίδευση και Κατάρτιση Ενηλίκων. Αποστολή της είναι ο σχεδιασμός, ο συντονισμός, η εποπτεία και η αξιολόγηση των πολιτικών, των δράσεων και των προγραμμάτων στους τομείς της επαγγελματικής εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της διά βίου μάθησης, χωρίς διακρίσεις και αποκλεισμούς. Η μεταρρύθμιση στοχεύει σε: 

  1. θωράκιση του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας με σύγχρονα προσόντα, προσαρμοσμένα στις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας
  2. αύξηση της απασχόλησης σε ποιοτικές θέσεις εργασίας
  3. καλύτερη οργάνωση και ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας
  4. προσωπική ανάπτυξη και αναβάθμιση των δεξιοτήτων των πολιτών
  5. διασφάλιση των δικαιωμάτων και των ίσων ευκαιριών του συνόλου των νέων, για την απρόσκοπτη ένταξή τους στην εκπαιδευτική, κοινωνική και οικονομική ζωή της χώρας.


Οι δύο (2) βασικοί σχετικοί φορείς που τελούν υπό την εποπτεία του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού είναι:

  1. Ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (ΕΟΠΠΕΠ) που εφαρμόζει το εθνικό σύστημα διαπίστευσης και πιστοποίησης της μη-τυπικής εκπαίδευσης ενηλίκων, συμπεριλαμβανομένης της Αρχικής και Συνεχιζόμενης Επαγγελματικής Κατάρτισης. Παρέχει επιστημονική υποστήριξη σε υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού και συμβουλευτικής τόσο σε εθνικό όσο και σε τοπικό/περιφερειακό επίπεδο στη χώρα.
  2. Το Ίδρυμα Νεολαίας και Διά Βίου Μάθησης (ΙΝΕΔΙΒΙΜ) που έχει ως σκοπό την υλοποίηση δράσεων, προγραμμάτων και έργων για τη Διά Βίου Μάθηση και τη Νεολαία. Πιο συγκεκριμένα, υποστηρίζει την εκπαιδευτική και επαγγελματική πορεία και κινητικότητα των νέων, αναδεικνύει και ενισχύει την καινοτομία και την κινητικότητα, διαχειρίζεται θέματα που σχετίζονται με τη μαθητική και φοιτητική μέριμνα. Αποτελεί, ακόμη, εθνική μονάδα αρμόδια για την εφαρμογή και την παρακολούθηση του προγράμματος Erasmus+ (από κοινού με το ΙΚΥ). 

Οι προτεραιότητες πολιτικής καθορίζονται κυρίως από τους νόμους:

  1. Ν.3879/2010, ο οποίος έδωσε έμφαση στη Διά Βίου μάθηση και περιλαμβάνει όλες τις διατάξεις για τη διά βίου μάθηση και την εκπαίδευση ενηλίκων που ισχύουν σήμερα.
  2. Ν.4763/2020, ο οποίος επιχειρεί μια ολιστική μεταρρύθμιση της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης με βάση τρεις κύριους άξονες: 

    α. τον κοινό σχεδιασμό της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης

    β. τη διασύνδεση της  Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Διά Βίου Μάθησης με τις πραγματικές ανάγκες της αγοράς εργασίας 

    γ. την αναβάθμιση της παρεχόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης. 

    Με τον εν λόγω νόμο καθιερώθηκε ένα Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΣΕΕΚ), το οποίο αναπτύσσεται στα επίπεδα τρία (3), τέσσερα (4) και πέντε (5) του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (Πλαίσιο), κατ' αντιστοιχία με εκείνα του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Προσόντων. Κύριος στόχος του νόμου αυτού ήταν η περαιτέρω ενίσχυση και αναβάθμιση της γενικής εκπαίδευσης ενηλίκων που παρέχεται στα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) και στα Κέντρα Διά Βίου Μάθησης (ΚΔΒΜ). Για την επίτευξη αυτού του σκοπού, θεσπίστηκε το Εθνικό Σύστημα ΕΕΚ, ώστε να επανασχεδιαστεί το κανονιστικό πλαίσιο και οι μορφές εισροών και εκροών της επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, βελτιώνοντας έτσι τις γνώσεις, τις ικανότητες και τις δεξιότητες του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας. Αυτό αποσκοπεί στο να βοηθήσει το εργατικό δυναμικό να προσαρμόζεται και να ανταποκρίνεται πιο αποτελεσματικά στις συνεχώς μεταβαλλόμενες ανάγκες της κοινωνίας και της αγοράς εργασίας.

  3. Ν.5082/2024, ο οποίος ενισχύει περαιτέρω το Εθνικό Σύστημα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (ΕΣΕΕΚ) μέσω α) της διεύρυνσης της συνεργασίας μεταξύ της επαγγελματικής εκπαίδευσης και της επαγγελματικής κατάρτισης και β) της ουσιαστικής βελτίωσης της συνέργειας μεταξύ των διαφορετικών επιπέδων του Εθνικού Πλαισίου Προσόντων (ΕΠΠ). Απώτερος σκοπός, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, είναι η αναβάθμιση των γνώσεων, ικανοτήτων και δεξιοτήτων των αποφοίτων και η διασφάλιση της ομαλότερης ένταξης των νέων στην κοινωνία και την οικονομία.

Φορείς που υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης

Το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης καθορίζει την πολιτική κατεύθυνση βάσει των προτεραιοτήτων της κυβερνητικής πολιτικής, όπως αυτές προσδιορίζονται και συνδέονται με τις κατευθυντήριες γραμμές για την απασχόληση που έχουν υιοθετηθεί από το Συμβούλιο Υπουργών Απασχόλησης.

Οι φορείς που εμπλέκονται στη διαδικασία σχεδιασμού και υλοποίησης των πολιτικών απασχόλησης είναι:

  • Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) (ν. 4921/2022), ένας εξωτερικός φορέας που εποπτεύεται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης
  • Η Διεύθυνση Ένταξης στην Εργασία (Γενική Γραμματεία Εργασιακών Σχέσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης)
  • Η Υποδιεύθυνση Ι Απασχόλησης, Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας και Κοινωνικής Καινοτομίας
  • H ενιαία Επιτελική Δομή ΕΣΠΑ (Συμφωνία Σύμπραξης Εκτελεστικής Δομής) του Υπουργείου 

Ο ν. 4921/2022 εκσυγχρονίζει τον πρώην ΟΑΕΔ (Οργανισμό Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού), μετασχηματίζοντάς τον σε μια ευέλικτη ευρωπαϊκή υπηρεσία απασχόλησης. Οι απώτεροι στόχοι πολιτικής του νόμου είναι εν συντομία:

  • η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη επανένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας
  • η επιβράβευση των ανέργων που αναλαμβάνουν πρωτοβουλία και δράση για να βρουν εργασία
  • η αναβάθμιση των δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού της χώρας
  • η μεταρρύθμιση
  • ο συντονισμός και η διασύνδεση της κατάρτισης στον τομέα της απασχόλησης με την οικονομία
  • η αξιοποίηση ευρωπαϊκών πόρων για την ποιοτική κατάρτιση ανέργων και εργαζομένων
  • η ενίσχυση της σύνδεσης των δεξιοτήτων με την αγορά εργασίας 
  • η κάλυψη των διαθέσιμων θέσεων εργασίας. 

Σκοποί της ΔΥΠΑ είναι:

  • η εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής για την ενίσχυση της απασχόλησης και την καταπολέμηση της ανεργίας 

  • η μέριμνα για τους ανέργους, ιδίως για όσους εξ αυτών ανήκουν σε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, μέσω πολιτικών, όπως η ασφάλιση κατά της ανεργίας, η συνδρομή στην αναζήτηση θέσεων εργασίας, η διευκόλυνση για την ένταξη ή επανένταξη στην αγορά εργασίας και η κατάρτισή τους

  • η μέριμνα για εργαζόμενους και ιδίως για ειδικές κατηγορίες εργαζομένων που προβλέπονται κάθε φορά από τον νόμο, μέσω επιδομάτων ή άλλων παροχών και προγραμμάτων

  • η εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής για την επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση και την ανάπτυξη δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού, προκειμένου να ενισχυθεί η διασύνδεσή της με την αγορά εργασίας

  • η παρακολούθηση της αγοράς εργασίας και η διασύνδεση με τις επιχειρήσεις 

  • η εφαρμογή της κυβερνητικής πολιτικής για το εργατικό δυναμικό και τις οικογένειές του καθώς και για τη νεολαία της χώρας αναφορικά με την παροχή βοήθειας για στέγαση και προστασία και τις λοιπές μορφές ενίσχυσης αυτών όπως χορήγηση επιδομάτων, επιδοτήσεων, χρηματοδοτήσεων ή άλλων παροχών και προγραμμάτων

  • η ανάπτυξη κοινωνικών, τουριστικών και πολιτιστικών δράσεων προς όφελος του εργατικού δυναμικού και των οικογενειών αυτού.

Η εκπαίδευση και κατάρτιση ενηλίκων παρέχεται μέσω δομών τυπικής και μη τυπικής μάθησης, όπως:

  • Η γενική εκπαίδευση ενηλίκων
  • Τα προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης
  • Τα προγράμματα διά βίου μάθησης στα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα

Τέλος, προγράμματα μη τυπικής μάθησης προσφέρονται από περιφερειακές και τοπικές αρχές, όπως ορίζεται στο (Κεφάλαιο 8.3 Κύριοι Πάροχοι).