Skip to main content
European Commission logo

Eurydice

EACEA National Policies Platform:Eurydice
Κινητικότητα στην ανώτατη εκπαίδευση

Greece

13.Κινητικότητα και διεθνοποίηση

13.2Κινητικότητα στην ανώτατη εκπαίδευση

Last update: 14 December 2023
On this page

Κινητικότητα σπουδαστών

Κινητικότητα φοιτητών/σπουδαστών μέσω υποτροφιών

Υποτροφίες του υπουργείου παιδείας

Η Διεύθυνση Οργανωτικής και Ακαδημαϊκής Ανάπτυξης του ΥΠΑΙΘ είναι αρμόδια:

  • για τη χορήγηση υποτροφιών στο πλαίσιο διμερών μορφωτικών συμφωνιών,
  • καθώς και για τη χορήγηση υποτροφιών μέσω κληροδοτημάτων. 

Υποτροφίες του ιδρύματος κρατικών υποτροφιών

Από το 1951 έως και σήμερα, το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), ως εθνικός φορέας υποτροφιών, χορηγεί υποτροφίες και συμβάλλει στην ενδυνάμωση της επιστημονικής κοινότητας. Ειδικότερα, το IKY χορηγεί υποτροφίες σε προπτυχιακό, μεταπτυχιακό, διδακτορικό και μεταδιδακτορικό επίπεδο. Όλες οι σχετικές πληροφορίες είναι διαθέσιμες στην ιστοσελίδα του ΙΚΥ.

Ενδεικτικά, αναφέρονται οι ακόλουθες δράσεις του ΙΚΥ:

  1. Διαχειρίζεται μικρό αριθμό υποτροφιών από κληροδοτήματα για μεταπτυχιακές σπουδές και εκπόνηση έρευνας στην Ελλάδα ή το εξωτερικό.  Η επιλογή των υποτρόφων γίνεται είτε με γραπτό διαγωνισμό είτε με επιλογή βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, βάσει της συστατικής πράξης του κληροδοτήματος και της ισχύουσας για τα κληροδοτήματα νομοθεσίας.
  2. Χορηγεί υποτροφίες για διδακτορικές σπουδές και μεταδιδακτορική έρευνα και κατάρτιση στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο της Φλωρεντίας (ΕΠΙ Φλωρεντίας).
  3. Χορηγεί υποτροφίες σε ξένους υπηκόους (αλλογενείς ή ομογενείς) για πραγματοποίηση μεταπτυχιακών σπουδών α' και β' κύκλου.
  4. Χορηγεί υποτροφίες για σπουδές στην Ελληνική Γλώσσα και τον Πολιτισμό. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ξένους υπηκόους, κατόχους πτυχίου ξένου Πανεπιστημίου του εξωτερικού, που δεν είναι μόνιμοι κάτοικοι Ελλάδας.  Η διάρκεια της υποτροφίας είναι 8 μήνες (Οκτώβριος - Μάιος εκάστου έτους) και υλοποιείται σε ένα από τα δημόσια Πανεπιστήμια της Ελλάδας.  Αφορά όλα τα επίπεδα γνώσης της Νέας Ελληνικής γλώσσας.  Ο κύκλος μαθημάτων περιλαμβάνει, επίσης, πολιτιστικές εκδηλώσεις και εκπαιδευτικές επισκέψεις σε περιοχές της Ελλάδας ιστορικού ενδιαφέροντος.  Με την ολοκλήρωση του κύκλου σπουδών χορηγείται σχετικό πιστοποιητικό.  Η υποτροφία περιλαμβάνει δωρεάν σίτιση και στέγαση, καλύπτει δίδακτρα και λειτουργικές δαπάνες, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (και μόνο σε δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα), μηνιαίο χορήγημα 150 ευρώ και εφ’ άπαξ ποσό 200 ευρώ ως έξοδα πρώτης εγκατάστασης.
  5. Χορηγεί υποτροφίες για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές για ομογενείς φοιτητές του Ελληνικού Κολλεγίου της Βοστώνης και της Θεολογικής Σχολής «Τίμιος Σταυρός» της Βοστώνης και για Έλληνες φοιτητές θεολογικών σχολών προκειμένου να διανύσουν μέρος των σπουδών τους στην Ελλάδα και Βοστώνη αντίστοιχα.  Ο χρόνος φοίτησης, η επιτυχής παρακολούθηση των μαθημάτων και η συμπλήρωση των απαιτούμενων διδακτικών μονάδων στο πανεπιστήμιο υποδοχής, θεωρείται ότι πραγματοποιήθηκαν στο πανεπιστήμιο προέλευσης. 
  6. Χορηγεί υποτροφίες Ελληνο-Γαλλικής Συνεργασίας για ανώτατες σπουδές στη Γαλλία.

Υποτροφίες άλλων κρατικών φορέων

Μικρό αριθμό υποτροφιών για προπτυχιακές ή μεταπτυχιακές σπουδές χορηγούν και άλλοι δημόσιοι φορείς όπως:

  • Το Υπουργείο Εξωτερικών
  • Το Ινστιτούτο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών Βενετίας, που επιχορηγείται από το Υπουργείο Εξωτερικών καθώς και από το Υπουργείο Παιδείας

Υποτροφίες και κληροδοτήματα από ιδιωτικά ιδρύματα

Υπάρχουν αρκετά ιδιωτικά ιδρύματα που παρέχουν υποτροφίες και κληροδοτήματα με σκοπό τις σπουδές στην ανώτατη εκπαίδευση, σε συγκεκριμένους τομείς εξειδίκευσης και συνήθως σε μεταπτυχιακό επίπεδο. Ενδεικτικά, αναφέρονται τα κάτωθι ιδρύματα:

  • Ίδρυμα Μποδοσάκη
  • Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Ωνάσης
  • Ίδρυμα Fulbright.

Κινητικότητα φοιτητών/σπουδαστών μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+

Στο πλαίσιο του Erasmus+, η κινητικότητα φοιτητών υποστηρίζεται μέσα από τα ακόλουθα:

  • Βασική Δράση 1 «Μαθησιακή Κινητικότητα των Ατόμων»-Σχέδιο Κινητικότητας για Φοιτητές Ανώτατης/Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης

Αυτή η δράση κινητικότητας για την ανώτατη/τριτοβάθμια εκπαίδευση στηρίζει την κινητικότητα με φυσική παρουσία αλλά και τη μικτή κινητικότητα των φοιτητών/τριών της ανώτατης/τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε οποιονδήποτε κλάδο και κύκλο σπουδών (σύντομου κύκλου, επίπεδο προπτυχιακού, μεταπτυχιακού και διδακτορικού). Οι φοιτητές/τριες μπορούν είτε να σπουδάσουν στο εξωτερικό σε συνεργαζόμενο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα ή να πραγματοποιήσουν πρακτική άσκηση σε επιχείρηση, ερευνητικό ίδρυμα, εργαστήριο, οργανισμό ή σε άλλο σχετικό χώρο εργασίας στο εξωτερικό. Μπορούν επίσης να συνδυάσουν μια περίοδο σπουδών στο εξωτερικό με την πρακτική τους άσκηση, ώστε να βελτιώσουν περαιτέρω τα μαθησιακά αποτελέσματα και την ανάπτυξη των εγκάρσιων δεξιοτήτων. Παρότι ενθαρρύνεται ιδιαίτερα η μακροχρόνια κινητικότητα με φυσική παρουσία, αυτή η δράση αναγνωρίζει την ανάγκη να προσφερθεί πιο ευέλικτη διάρκεια κινητικότητας με φυσική παρουσία, ώστε να διασφαλίζεται ότι το πρόγραμμα είναι προσβάσιμο για φοιτητές/τριες κάθε υποβάθρου, κοινωνικού στρώματος και κλάδου σπουδών.

Η δράση αυτή αποσκοπεί στην προώθηση της απασχολησιμότητας, της κοινωνικής ένταξης, της συμμετοχής στα κοινά, της καινοτομίας και της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας εντός και εκτός Ευρώπης, παρέχοντας τη δυνατότητα σε φοιτητές/τριες από κάθε κλάδο και κύκλο σπουδών να σπουδάσουν ή να λάβουν κατάρτιση στο εξωτερικό στο πλαίσιο των σπουδών τους. Η δράση έχει τους εξής στόχους:

  • την έκθεση των φοιτητών/τριών σε διαφορετικές απόψεις, γνώσεις, μεθόδους διδασκαλίας και έρευνας, καθώς και σε εργασιακές μεθόδους στον κλάδο σπουδών τους στο ευρωπαϊκό και διεθνές πλαίσιο
  • την ανάπτυξη των εγκάρσιων δεξιοτήτων τους, όπως είναι οι δεξιότητες επικοινωνίας, οι γλωσσικές δεξιότητες, η κριτική σκέψη, η επίλυση προβλημάτων, οι διαπολιτισμικές και ερευνητικές δεξιότητες
  • την ανάπτυξη των μελλοντοστρεφών δεξιοτήτων τους, όπως ψηφιακές δεξιότητες, που θα τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν τις σημερινές ή μελλοντικές προκλήσεις
  • τη διευκόλυνση της προσωπικής εξέλιξης, όπως η ικανότητα προσαρμογής σε νέες καταστάσεις και η αυτοπεποίθηση.

Η κινητικότητα των φοιτητών/τριών μπορεί να διεξαχθεί σε οποιονδήποτε κλάδο και κύκλο σπουδών (σύντομος κύκλος/προπτυχιακό/μεταπτυχιακό/διδακτορικό). Προκειμένου να εξασφαλιστούν δραστηριότητες κινητικότητας υψηλής ποιότητας με τον μέγιστο δυνατό αντίκτυπο, η δραστηριότητα κινητικότητας πρέπει να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του/της φοιτητή/τριας για προσωπική εξέλιξη και μάθηση συνδεόμενη με την απόκτηση κάποιου πτυχίου.

Οι φοιτητές μπορούν να συμμετέχουν στις ακόλουθες δραστηριότητες:

  • Περίοδος φοίτησης στο εξωτερικό σε συνεργαζόμενο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Η περίοδος σπουδών στο εξωτερικό θα πρέπει να εντάσσεται στο πλαίσιο του προγράμματος σπουδών του φοιτητή για την απόκτηση πτυχίου σε οποιονδήποτε κύκλο σπουδών. Η περίοδος φοίτησης στο εξωτερικό μπορεί να συμπεριλαμβάνει περίοδο πρακτικής άσκησης. Ο συνδυασμός αυτός δημιουργεί συνέργειες μεταξύ της ακαδημαϊκής και της επαγγελματικής εμπειρίας στο εξωτερικό.
  • Περίοδος πρακτικής άσκησης (απόκτηση εργασιακής πείρας) στο εξωτερικό σε επιχείρηση, ερευνητικό ίδρυμα, εργαστήριο, οργανισμό ή οποιονδήποτε άλλο συναφή χώρο εργασίας. Οι περίοδοι πρακτικής άσκησης στο εξωτερικό υποστηρίζονται κατά τη διάρκεια των σπουδών σε οποιονδήποτε κύκλο σπουδών και για προσφάτως αποφοιτήσαντες. Στο πλαίσιο αυτό περιλαμβάνονται επίσης οι θέσεις πρακτικής άσκησης σε θέση βοηθού διδασκαλίας για εκπαιδευόμενους καθηγητές και οι θέσεις πρακτικής άσκησης σε θέση βοηθού έρευνας για φοιτητές και υποψήφιους διδάκτορες σε οποιαδήποτε συναφή ερευνητική εγκατάσταση. Για την περαιτέρω βελτίωση των συνεργειών με το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», αυτές οι δραστηριότητες κινητικότητας μπορούν επίσης να πραγματοποιούνται στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», με πλήρη σεβασμό της αρχής αποφυγής διπλής χρηματοδότησης δραστηριοτήτων από την ΕΕ. Όπου είναι εφικτό, η πρακτική άσκηση θα πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του προγράμματος σπουδών του φοιτητή.

Κινητικότητα φοιτητών/τριών για σπουδές: από 2 μήνες (ή έναν ακαδημαϊκό κύκλο ή ένα  τρίμηνο) έως 12 μήνες κινητικότητας με φυσική παρουσία. Η κινητικότητα μπορεί να  περιλαμβάνει μια συμπληρωματική περίοδο πρακτικής άσκησης, εφόσον έχει προγραμματιστεί, και μπορεί να οργανωθεί με διάφορους τρόπους ανάλογα με το εκάστοτε πλαίσιο: είτε η μία δραστηριότητα μετά την άλλη είτε και οι δύο ταυτόχρονα. Ο συνδυασμός αυτός διέπεται από τους κανόνες χρηματοδότησης και την ελάχιστη διάρκεια κινητικότητας σπουδών.

Κινητικότητα φοιτητών/τριών για πρακτική άσκηση: από 2 έως 12 μήνες κινητικότητας με φυσική παρουσία.

Οι οργανισμοί αποστολής και υποδοχής, από κοινού με τους φοιτητές/το προσωπικό, πρέπει να έχουν συμφωνήσει  για τις δραστηριότητες των φοιτητών/τριών —συνάπτοντας «συμφωνίες μάθησης»— ή των μελών του προσωπικού — συνάπτοντας «συμφωνίες κινητικότητας»— πριν από την έναρξη της περιόδου κινητικότητας. Οι εν λόγω συμφωνίες ορίζουν το περιεχόμενο για την περίοδο κινητικότητας στο εξωτερικό και προβλέπουν τις διατάξεις όσον αφορά την επίσημη αναγνώριση για κάθε συμβαλλόμενο. Τα δικαιώματα και οι υποχρεώσεις ορίζονται στη συμφωνία επιχορήγησης. Όταν η δραστηριότητα πραγματοποιείται μεταξύ δύο ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (κινητικότητα φοιτητών/τριών για σπουδές συμπεριλαμβανομένης μικτής κινητικότητας και κινητικότητα προσωπικού για  διδασκαλία), πρέπει να τεθεί σε ισχύ μια «συμφωνία μεταξύ ιδρυμάτων» μεταξύ του ιδρύματος αποστολής και του ιδρύματος υποδοχής πριν αρχίσουν οι ανταλλαγές.

Τα Γραφεία Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης έχουν αναλάβει τη διαχείριση του προγράμματος και έτσι οι φοιτητές πρέπει να απευθύνονται σε αυτά προκειμένου να ενημερώνονται για τη συγκεκριμένη δράση.

Όλες οι απαραίτητες πληροφορίες είναι διαθέσιμες στον Οδηγό του Προγράμματος Erasmus+ο οποίος αναρτάται στην ιστοσελίδα του ΙΚΥ.

  • Διεθνής Κινητικότητα για φοιτητές/τριες

Πρωταρχικός στόχος της δράσης για την κινητικότητα στην ανώτατη/τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι η στήριξη  δραστηριοτήτων κινητικότητας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών που είναι συνδεδεμένες με το πρόγραμμα —η ευρωπαϊκή διάσταση.

  • Εντατικά προγράμματα σπουδών σύντομης διάρκειας

Πρόκειται για εντατικά προγράμματα σύντομης διάρκειας που χρησιμοποιούν καινοτόμες μεθόδους μάθησης και διδασκαλίας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της διαδικτυακής συνεργασίας. Τα προγράμματα μπορεί να  περιλαμβάνουν μάθηση βασιζόμενη σε προκλήσεις, στο πλαίσιο της οποίας διακρατικές και διεπιστημονικές ομάδες συνεργάζονται για την αντιμετώπιση προκλήσεων, όπως για παράδειγμα των προκλήσεων που σχετίζονται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών ή άλλων κοινωνικών προκλήσεων που προσδιορίζονται από περιφέρειες, δήμους ή εταιρείες.

  • Μικτή κινητικότητα φοιτητών/τριών

Στην περίπτωση της μικτής κινητικότητας φοιτητών/τριών, οι δραστηριότητες μπορεί να περιλαμβάνουν συμμετοχή σε μαθήματα που προσφέρονται σε μορφή μικτής μάθησης σε οποιοδήποτε συνεργαζόμενο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, κατάρτιση μέσω διαδικτύου και εργασίες ή συμμετοχή σε εντατικά προγράμματα μικτής κινητικότητας.

Νόμος 4957/2022

Στον νόμο 4957/2022 ορίζονται τα όσα ισχύουν για τις Άδειες μελών Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού. Ειδικά τα μέλη ΔΕΠ που λαμβάνουν επιστημονική άδεια με σκοπό τη συνεργασία χωρίς αμοιβή με ιδρύματα ή ερευνητικούς οργανισμούς της αλλοδαπής, κατά τη διάρκεια της άδειάς τους λαμβάνουν τις πλήρεις αποδοχές τους προσαυξημένες κατά ογδόντα τοις εκατό (80%).

Υποτροφίες από φορείς του εξωτερικού

Έλληνες πολίτες μπορούν να λάβουν υποτροφίες από ξένους φορείς όπως πρεσβείες, κρατικά ιδρύματα υποτροφιών, διεθνείς οργανισμούς, κλπ. Το ΙΚΥ λειτουργεί ως κόμβος ενημέρωσης για αυτές τις υποτροφίες. Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να ενημερώνονται με δική τους πρωτοβουλία σύμφωνα με τις εκάστοτε προσκλήσεις.

Κινητικότητα ακαδημαϊκού προσωπικού

Το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων στηρίζει τις ανταλλαγές και την κινητικότητα ακαδημαϊκού προσωπικού, στο ακόλουθο πλαίσιο:

 

Ίδιες πρωτοβουλίες ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης

Τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης πραγματοποιούν δραστηριότητες κινητικότητας ακαδημαϊκού προσωπικού, στο πλαίσιο διμερών συμφωνιών – συνεργασιών που αναπτύσσουν τα ιδρύματα από δική τους πρωτοβουλία, καθώς επίσης και μέσω συμμετοχής σε διεθνείς οργανισμούς με στόχο:

  • την προώθηση της συνεργασίας μεταξύ των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης
  • καθώς και την προώθηση της ποιότητας και της έρευνας στους τομείς ενδιαφέροντος.

Πραγματοποιείται επίσης κινητικότητα ακαδημαϊκού προσωπικού, μέσω συμμετοχών σε διεθνή συνέδρια στο εξωτερικό και στο εσωτερικό της χώρας καθώς και κινητικότητα διοικητικού προσωπικού με σκοπό την επιμόρφωση.  Τα προγράμματα κινητικότητας απευθύνονται σε ακαδημαϊκό προσωπικό, ερευνητές και διοικητικό προσωπικό και συντονίζονται και χρηματοδοτούνται από τον ειδικό και τακτικό λογαριασμό των ιδρυμάτων.

Επιπλέον, στο πλαίσιο υλοποίησης κοινών Προγραμμάτων Μεταπτυχιακών Σπουδών και εκπόνησης διδακτορικών διατριβών με συνεπίβλεψη μεταξύ Ελληνικών Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης και αντίστοιχων Ιδρυμάτων της αλλοδαπής (νόμος 3685/2008), υπάρχει σχετική πρόβλεψη για τη μετακίνηση ακαδημαϊκού προσωπικού με σκοπό την παροχή διδακτικού έργου.

Όσον αφορά στην αναζήτηση ειδικότερων στοιχείων για το επίπεδο συμμετοχής σε αυτές τις δραστηριότητες, τις οικονομικές παροχές και την αναγνώριση της περιόδου κινητικότητας στο εξωτερικό, αρμόδια είναι τα ίδια τα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης που διοργανώνουν τις σχετικές δραστηριότητες.

Διμερείς μορφωτικές συμφωνίες και διμερή προγράμματα μορφωτικών ανταλλαγών

Οι διμερείς μορφωτικές συμφωνίες μεταξύ της Ελλάδας και άλλων κρατών θέτουν το νομοθετικό πλαίσιο συνεργασίας και έχουν ως κύριο σκοπό: 

  • την εδραίωση της αμοιβαίας κατανόησης μεταξύ των δύο συμβαλλόμενων μερών 
  • και την προαγωγή της μεταξύ τους συνεργασίας σε διάφορα επιστημονικά πεδία.

Τα εμπλεκόμενα κράτη δια της διπλωματικής οδού έχουν αναλάβει την υποχρέωση να ενθαρρύνουν την υλοποίηση των μορφωτικών προγραμμάτων, τα οποία προάγουν την κινητικότητα και την ανάπτυξη επαφών και δικτύων μεταξύ των μελών του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού κι άλλων επιστημόνων των Ανώτατων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. 

Τα διμερή προγράμματα μορφωτικών ανταλλαγών συνάπτονται βάσει διμερών μορφωτικών συμφωνιών που έχει υπογράψει η Ελλάδα με χώρες του εξωτερικού και σκοπό έχουν να προωθήσουν τη συνεργασία ανάμεσα στις Ακαδημίες Επιστημών και ανάμεσα στα Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης μέσω: 

  • της πραγματοποίησης κοινών ερευνητικών προγραμμάτων, 
  • της συμμετοχής επιστημόνων σε διεθνή συνέδρια, 
  • της ανταλλαγής καθηγητών και επιστημόνων ερευνητών 
  • και της ανταλλαγής πληροφοριών σε θέματα της αρμοδιότητάς τους.

Ο χρόνος παραμονής των επιστημόνων στη χώρα υποδοχής διαρκεί κατά μέσο όρο 7 ημέρες.

Οι υπηρεσίες οι οποίες είναι αρμόδιες για την οργάνωση, το συντονισμό, τη χρηματοδότηση και την υλοποίηση εν γένει αυτών των προγραμμάτων είναι:

  1. το Υπουργείο Εξωτερικών,
  2. οι ελληνικές πρεσβείες στο εξωτερικό,
  3. το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών και
  4. το Τμήμα Δ΄ Φοιτητικών Θεμάτων και Υποτροφιών της Διεύθυνσης Οργανωτικής και Ακαδημαϊκής Ανάπτυξης της Γενικής Διεύθυνσης Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.

Το ποσό της οικονομικής κάλυψης εκ μέρους της Ελλάδος περιλαμβάνει δαπάνες μετακίνησης, ημερήσια αποζημίωση, ενώ οι δαπάνες διαμονής καλύπτονται κατά κανόνα από την πλευρά της χώρας υποδοχής.  Οι συμμετέχοντες συνεχίζουν να λαμβάνουν τις κανονικές τους αποζημιώσεις από την εργασία τους.

Τέλος, δεν υφίσταται ειδική πρόβλεψη για την αναγνώριση της επίδοσης και των επιτευγμάτων των συμμετεχόντων στις ανωτέρω δραστηριότητες.

Πρόγραμμα IKYDA (IKY-DAAD)

Το ΙKY και η Γερμανική Υπηρεσία Ακαδημαϊκών Ανταλλαγών (DAAD), στο πλαίσιο διμερούς συμφωνίας, υλοποιούν από το έτος 2000 το πρόγραμμα ΙΚΥDA με στόχο την περαιτέρω προώθηση της επιστημονικής συνεργασίας των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης καθώς και των ερευνητικών ιδρυμάτων της Ελλάδας και της Γερμανίας.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε ομάδες επιστημόνων ή ερευνητών όλων των γνωστικών αντικειμένων, οι οποίοι καλούνται να καταρτίσουν ένα κοινό ερευνητικό σχέδιο με τους αντίστοιχους Γερμανούς εταίρους και με αμοιβαίες ανταλλαγές επισκέψεων.  Το συνολικό χρονικό διάστημα χρηματοδότησης κυμαίνεται από ένα (1) έως 3 έτη.

Το πρόγραμμα προκηρύσσεται κατά τους θερινούς μήνες και η προθεσμία υποβολής λήγει συνήθως τον Σεπτέμβριο.  Η αίτηση υποψηφιότητας υποβάλλεται στον αντίστοιχο Εθνικό Φορέα (ΙΚΥ - DAAD) κάθε χώρας από τον επιστημονικό υπεύθυνο του σχεδίου.  Η ερευνητική ομάδα της κάθε χώρας θα πρέπει να αποτελείται από τουλάχιστον 3 μέλη, συμπεριλαμβανομένου και του επιστημονικού υπεύθυνου.  Δεν υπάρχει περιορισμός ως προς τον μέγιστο αριθμό των μελών της κάθε ομάδας. Τα μέλη της ομάδας θα πρέπει να είναι εν ενεργεία καθηγητές (όλων των βαθμίδων) από Ιδρύματα Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ερευνητές ελληνικών ερευνητικών ιδρυμάτων, διδάκτορες, υποψήφιοι διδάκτορες ή μεταπτυχιακοί φοιτητές.  Επιτρέπεται η συνεργασία δύο ή περισσοτέρων Ιδρυμάτων ανεξάρτητα από το εάν βρίσκονται στην Ελλάδα ή στην Γερμανία.

Σύμφωνα με την σύμβαση IKY - DAAD, οι αιτήσεις, τόσο από ελληνικής όσο και από γερμανικής πλευράς, εξετάζονται από πιστοποιημένους αξιολογητές.  Αρχικά, η διαδικασία αξιολόγησης υλοποιείται στην έδρα του εθνικού φορέα και ολοκληρώνεται στο πλαίσιο συνεδρίασης μικτής ελληνο-γερμανικής επιτροπής αξιολόγησης.  Κατά τη διαδικασία της επιλογής, προτεραιότητα δίνεται στην προώθηση νέων επιστημόνων, στη συμπληρωματικότητα των ερευνητικών σχεδίων και στη δυνατότητα επιστημονικής αξιοποίησης των αποτελεσμάτων.

Οι οικονομικές παροχές, κατά κατηγορία, περιγράφονται αναλυτικά στην εκάστοτε προκήρυξη του προγράμματος.  Η εξέλιξη του κάθε προγράμματος παρακολουθείται από το ΙΚΥ, βάσει των εκθέσεων πεπραγμένων που υποβάλλουν οι συμμετέχοντες, ενώ ο αντίκτυπός του απεικονίζεται με ανακοινώσεις σε συνέδρια, κοινές δημοσιεύσεις σε έγκριτα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, επιστημονικές διακρίσεις καθώς και πρακτικές εφαρμογές.

ΘΥΕΣΠΑ

Με σκοπό την προώθηση των ελληνικών σπουδών, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών διοργανώνει το ΘΥΕΣΠΑ, ένα πρόγραμμα θερινών υποτροφιών Ελληνικών Σπουδών, το οποίο στοχεύει στην εξοικείωση ξένων ελληνιστών με τον Νεοελληνικό Πολιτισμό, τη Νέα Ελληνική Γλώσσα, τη Λογοτεχνία, την Ιστορία και την Τέχνη.

Απευθύνεται σε προπτυχιακούς ή μεταπτυχιακούς φοιτητές και μέλη του διδακτικού προσωπικού των τμημάτων ξένων πανεπιστημίων, στα οποία διδάσκονται γνωστικά αντικείμενα που έχουν σχέση με τις Ελληνικές σπουδές.

Το πρόγραμμα ενισχύεται από το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών, την Βουλή των Ελλήνων, τον ΕΟΤ και φορείς της τοπικής αυτοδιοίκησης. Το πρόγραμμα είναι διαρθρωμένο σε επίπεδα τα οποία είναι καθορισμένα σύμφωνα με τις αρχές του Συμβουλίου της Ευρώπης, με περισσότερες εσωτερικές υποδιαιρέσεις.  Οι υποψήφιοι υποβάλλονται σε κατατακτήριο τεστ κατά την έναρξη του προγράμματος και εντάσσονται στο αντίστοιχο επίπεδο.

Η παρακολούθηση των μαθημάτων είναι υποχρεωτική. Όλοι οι σπουδαστές μπορούν να πάρουν μέρος σε εξέταση προόδου στο τέλος του προγράμματος.  Εφόσον περάσουν την εξέταση, μόνο οι σπουδαστές οι οποίοι έχουν παρακολουθήσει τουλάχιστον το 80% των μαθημάτων λαμβάνουν πιστωτικές μονάδες (ECTS).  Για όλα τα επίπεδα οι προβλεπόμενες πιστωτικές μονάδες είναι 6.  Για τους σπουδαστές των επιπέδων 4-6, οι οποίοι έχουν παρακολουθήσει τουλάχιστον το 50% των διαλέξεων προβλέπεται μία (1) επιπλέον πιστωτική μονάδα.  Τα μαθήματα του προγράμματος είναι χωρίς οικονομική επιβάρυνση, ενώ δεν καλύπτονται οι δαπάνες ταξιδιού, στέγασης και σίτισης.

Κινητικότητα ακαδημαϊκού προσωπικού μέσω του ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus+

Η δράση Κινητικότητας για Προσωπικό της Ανώτατης/Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης στηρίζει τη συμμετοχή του διδακτικού και διοικητικού προσωπικού ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων σε δραστηριότητες επαγγελματικής ανάπτυξης στο εξωτερικό, καθώς και τη συμμετοχή προσωπικού από τον κόσμο της εργασίας στην εκπαίδευση και την κατάρτιση φοιτητών ή προσωπικού ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων. Αυτές οι δραστηριότητες μπορεί να περιλαμβάνουν περιόδους διδασκαλίας, καθώς και κατάρτισης (όπως παρακολούθηση εργασίας, περίοδοι παρατήρησης, σεμινάρια επιμόρφωσης).

Στόχος είναι η παροχή της δυνατότητας σε οποιοδήποτε προσωπικό, συμπεριλαμβανομένου του προσωπικού επιχειρήσεων, να διδάξουν ή να παρέχουν επαγγελματική κατάρτιση στο εξωτερικό, στο πλαίσιο της επαγγελματικής τους ανάπτυξης, με στόχο:

  • τη μεταβίβαση της εμπειρογνωσίας τους
  • την απόκτηση εμπειρίας σε νέα περιβάλλοντα διδασκαλίας
  • την απόκτηση νέων καινοτόμων παιδαγωγικών και ψηφιακών δεξιοτήτων, καθώς και δεξιοτήτων σχεδιασμού προγραμμάτων σπουδών
  • τη σύνδεση με συναδέλφους τους στο εξωτερικό για τον σχεδιασμό κοινών δραστηριοτήτων, με σκοπό την επίτευξη των στόχων του προγράμματος
  • την ανταλλαγή ορθών πρακτικών και την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ ανώτατων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
  • την καλύτερη προετοιμασία των φοιτητών/τριών για τον κόσμο της εργασίας.

Κινητικότητα διδακτικού προσωπικού ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης για διδασκαλία

Περίοδος διδασκαλίας στο εξωτερικό σε συνεργαζόμενο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Η περίοδος διδασκαλίας στο εξωτερικό δίνει τη δυνατότητα σε διδακτικό προσωπικό ανώτατου εκπαιδευτικού ιδρύματος ή σε προσωπικό επιχειρήσεων να διδάξουν σε συνεργαζόμενο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα στο εξωτερικό.  Η κινητικότητα του προσωπικού με σκοπό τη διδασκαλία μπορεί να αφορά οποιονδήποτε κλάδο σπουδών. Διαρκεί από 2 ημέρες έως 2 μήνες κινητικότητας με φυσική παρουσία, χωρίς να συνυπολογίζεται η διάρκεια του ταξιδιού. Το μέλος του προσωπικού, ο οργανισμός αποστολής και ο οργανισμός υποδοχής θα πρέπει να υπογράψουν συμφωνία κινητικότητας.

Κινητικότητα διδακτικού και διοικητικού προσωπικού ιδρυμάτων ανώτατης εκπαίδευσης για επιμόρφωση

Περίοδος κατάρτισης στο εξωτερικό σε συνεργαζόμενο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα, επιχείρηση ή άλλο συναφή χώρο εργασίας. Η περίοδος κατάρτισης στο εξωτερικό δίνει τη δυνατότητα σε προσωπικό ανώτατου  εκπαιδευτικού ιδρύματος να συμμετάσχει σε δραστηριότητα κατάρτισης στο εξωτερικό η οποία σχετίζεται με την καθημερινή τους εργασία στο ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα. Μπορεί να έχει τη μορφή εκδηλώσεων κατάρτισης ή παρακολούθησης της εργασίας των άλλων και περιόδων παρατήρησης. Διαρκεί από 2 ημέρες έως 2 μήνες κινητικότητας με φυσική παρουσία, χωρίς να συνυπολογίζεται η διάρκεια του ταξιδιού. Το μέλος του προσωπικού, ο οργανισμός αποστολής και ο οργανισμός υποδοχής θα πρέπει να υπογράψουν συμφωνία κινητικότητας.

Διεθνής κινητικότητα για προσωπικό ανώτατης εκπαίδευσης

Πρωταρχικός στόχος της δράσης για την κινητικότητα στην ανώτατη/τριτοβάθμια εκπαίδευση είναι η στήριξη δραστηριοτήτων κινητικότητας μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ και τρίτων χωρών που είναι συνδεδεμένες με το πρόγραμμα —η ευρωπαϊκή διάσταση.

Εντατικά προγράμματα σπουδών σύντομης διάρκειας

Πρόκειται για εντατικά προγράμματα σύντομης διάρκειας που χρησιμοποιούν καινοτόμες μεθόδους μάθησης και διδασκαλίας, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης της διαδικτυακής συνεργασίας. Τα προγράμματα μπορεί να περιλαμβάνουν μάθηση βασιζόμενη σε προκλήσεις, στο πλαίσιο της οποίας διακρατικές και διεπιστημονικές ομάδες συνεργάζονται για την αντιμετώπιση προκλήσεων, όπως για παράδειγμα των προκλήσεων που σχετίζονται με τους στόχους βιώσιμης ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών ή άλλων κοινωνικών προκλήσεων που προσδιορίζονται από περιφέρειες, δήμους ή εταιρείες. Τα εντατικά προγράμματα μικτής κινητικότητας δημιουργούν τις βάσεις για την ανάπτυξη και την υλοποίηση καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας και μάθησης στα συμμετέχοντα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα.