Όλα τα ιδιωτικά σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (ελληνικά και ξένα), οι ιδιωτικές Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης, τα ιδιωτικά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης καθώς και τα Κολλέγια λαμβάνουν πλήρη ιδιωτική χρηματοδότηση.
Πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση (Ν. 4713/2020)
Ιδιωτικά σχολεία
Όσον αφορά τις δύο πρώτες βαθμίδες του τυπικού εκπαιδευτικού συστήματος, στη χώρα, αντίστοιχα προς τα δημόσια, λειτουργούν και ιδιωτικά σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, τα οποία δεν ανήκουν στο Κράτος. Ιδρύονται και συντηρούνται από φυσικά ή νομικά πρόσωπα.
Άδεια ιδιωτικού σχολείου χορηγείται κατόπιν προϋποθέσεων, με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης σε:
- Φυσικά πρόσωπα
- Νομικά πρόσωπα
- Ενώσεις προσώπων
- Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ).
Τα ιδιωτικά σχολεία υπάγονται στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας, το οποίο ασκεί εποπτεία και έλεγχο μέσω των περιφερειακών του οργάνων διοίκησης (Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης), όπως αντίστοιχα συμβαίνει και με τα δημόσια σχολεία.
Σύμφωνα με τον νόμο 682/1977, όπως τροποποιήθηκε από τον νόμο 4713/2020 η ιδιωτική εκπαίδευση περιλαμβάνει τους ίδιους τύπους σχολείων με τη δημόσια εκπαίδευση.
Τα ιδιωτικά σχολεία έχουν την ίδια οργάνωση με τα δημόσια. Χορηγούν τίτλους σπουδών ισότιμους και αντίστοιχους με εκείνους των δημοσίων σχολείων. Ακολουθούν το εκάστοτε ισχύον ωρολόγιο και αναλυτικό πρόγραμμα διδασκαλίας, το οποίο εφαρμόζεται και στη δημόσια εκπαίδευση.
Παρέκκλιση ως προς το ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας και πρόσθετες εκπαιδευτικές δραστηριότητες πέραν του ωρολογίου προγράμματος επιτρέπονται κατόπιν ελέγχου νομιμότητας ως προς από την αρμόδια Διεύθυνση Εκπαίδευσης ως προς το πρόγραμμα σπουδών και το παιδαγωγικό περιεχόμενο της διδασκαλίας και με τις εξής προϋποθέσεις:
- Το διευρυμένο εβδομαδιαίο ωρολόγιο πρόγραμμα διδασκαλίας, συμπεριλαμβανομένων του υποχρεωτικού ωρολογίου προγράμματος και των πρόσθετων εκπαιδευτικών υπηρεσιών δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις 40 ώρες.
- Οι πρόσθετες εκπαιδευτικές υπηρεσίες αποφασίζονται πριν από την έναρξη του διδακτικού έτους, ισχύουν για όλη τη διάρκειά του, αφορούν όλους τους μαθητές της τάξης ή των τάξεων στις οποίες υλοποιούνται και εντάσσονται στο διευρυμένο ωρολόγιο πρόγραμμα της σχολικής μονάδας, το οποίο γνωστοποιείται στην οικεία Διεύθυνση Εκπαίδευσης.
- Κατά τη διάρκεια του διευρυμένου προγράμματος, οι ώρες απασχόλησης των εκπαιδευτικών της ιδιωτικής σχολικής μονάδας στις πρόσθετες εκπαιδευτικές υπηρεσίες υπολογίζονται ως ώρες κανονικής εβδομαδιαίας διδασκαλίας.
Επιπλέον, στο πλαίσιο του υποχρεωτικού ή του διευρυμένου ωρολόγιου προγράμματός τους τα ιδιωτικά σχολεία μπορούν να διδάσκουν παράλληλα περισσότερες ξένες γλώσσες και να επιλέγουν ποιες και πόσες ξένες γλώσσες θα διδάσκονται, επιπλέον των ξένων γλωσσών που προβλέπονται στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Ξένα σχολεία
Επίσης, λειτουργούν ξένα ιδιωτικά σχολεία (νόμοι 4862/1931, 3794/2009, 4186/2013, 4713/2020, 4763/2020) που ιδρύονται είτε από φυσικά πρόσωπα (μη Έλληνες πολίτες) ή από νομικά πρόσωπα που δεν έχουν την έδρα τους στην Ελλάδα. Η χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας γίνεται μόνο σύμφωνα με νόμο. Αυτή τη στιγμή λειτουργούν 31 ξένα σχολεία.
Αρκετά από αυτά τα σχολεία έχουν ιδρυθεί στο πλαίσιο διμερών μορφωτικών συμφωνιών που έχει υπογράψει η Ελλάδα με άλλα κράτη. Η ύπαρξη διακρατικής συμφωνίας δεν υποκαθιστά την άδεια λειτουργίας.
Η εποπτεία ασκείται από το Ελληνικό Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων μέσω των οικείων Διευθύνσεων Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.
Με βάση το πρόγραμμα σπουδών τους, τα ξένα σχολεία διακρίνονται σε:
- Ξένα σχολεία με ξένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα που ακολουθούν το πρόγραμμα σπουδών αλλοδαπής χώρας και απευθύνονται κυρίως σε αλλοδαπούς που διαμένουν στην Ελλάδα.
- Ξένα σχολεία με ελληνικό πρόγραμμα σπουδών που ακολουθούν το ίδιο πρόγραμμα σπουδών με τα δημόσια ελληνικά σχολεία ενισχυμένο ως προς τη διδασκαλία ξένων γλωσσών.
- Ξένα σχολεία που προσφέρουν δύο ξεχωριστά εκπαιδευτικά προγράμματα, ελληνικό και ξένο τα οποία λειτουργούν ως ανεξάρτητα τμήματα διακριτά το ένα από το άλλο.
Σύμφωνα με τους νόμους 3794/2009 και 4763/2020, η φοίτηση μαθητών/μαθητριών υπηκοότητας χώρας - μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιτρέπεται χωρίς περιορισμούς σε σχολεία όπου ακολουθείται:
- πρόγραμμα σπουδών χώρας - μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ηνωμένου Βασιλείου, ή
- συνδυαστικό πρόγραμμα όπου μια από τις εμπλεκόμενες χώρες είναι κράτος-μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή το Ηνωμένο Βασίλειο ή
- πρόγραμμα σπουδών Διεθνούς Απολυτηρίου (International Baccalaureate) για την υποχρεωτική εκπαίδευση.
Επίσης, η φοίτηση Ελλήνων μαθητών είναι εφικτή σε σχολεία όπου ακολουθείται πρόγραμμα σπουδών τρίτης χώρας, μετά από άδεια του Υπουργείου Παιδείας, αλλά και υπό προϋποθέσεις.
Επισημαίνεται ότι η διδασκαλία συγκεκριμένων ελληνικών μαθημάτων σύμφωνα με το ελληνικό πρόγραμμα σπουδών είναι υποχρεωτική σε όλα τα ξένα σχολεία της ημεδαπής, που ακολουθούν ξένο πρόγραμμα σπουδών.
Μεταγυμνασιακή ιδιωτική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση
Ιδιωτικές Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (ΕΣΚ) (Ν. 4763/2020)
Οι ιδιωτικές ΕΣΚ, όπως ακριβώς οι δημόσιες ΕΣΚ, παρέχουν αρχική επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση σε αποφοίτους με τίτλο της τυπικής υποχρεωτικής εκπαίδευσης, δηλαδή σε κατόχους απολυτηρίου Γυμνασίου ή άλλου ισότιμου τίτλου. Δημόσιες και ιδιωτικές ΕΣΚ οδηγούν στην δυνατότητα απόκτησης πτυχίου επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, επιπέδου 3.
Άδεια λειτουργίας Ιδιωτικής ΕΣΚ χορηγείται σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα κατόπιν προϋποθέσεων και με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης.
Η εποπτεία των ιδιωτικών ΕΣΚ, καθώς και η αρμοδιότητα διαμόρφωσης του εκπαιδευτικού τους πλαισίου ανήκει στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Μετα-δευτεροβάθμια ιδιωτική εκπαίδευση
Ιδιωτικά ινστιτούτα επαγγελματικής κατάρτισης (Ν. 4763/2020)
Τα ιδιωτικά Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΙΕΚ), όπως ακριβώς τα δημόσια ΙΕΚ, προσφέρουν αρχική επαγγελματική κατάρτιση σε αποφοίτους της τυπικής μη υποχρεωτικής δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των Γενικών και Επαγγελματικών Λυκείων. Δημόσια και ιδιωτικά ΙΕΚ οδηγούν στην δυνατότητα απόκτησης διπλώματος επαγγελματικής ειδικότητας, εκπαίδευσης και κατάρτισης, επιπέδου 5.
Κατόπιν προϋποθέσεων και με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, άδεια Ιδιωτικού Ινστιτούτου Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΙΕΚ) χορηγείται σε:
- Φυσικά πρόσωπα
- Νομικά πρόσωπα
- Ενώσεις προσώπων
- Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ).
Η εποπτεία και ο έλεγχος των ιδιωτικών ΙΕΚ, καθώς και η αρμοδιότητα διαμόρφωσης του εκπαιδευτικού τους πλαισίου ανήκει στον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Κολλέγια
Τα Κολλέγια αποτελούν παρόχους υπηρεσιών μη τυπικής μεταλυκειακής εκπαίδευσης και κατάρτισης στην Ελλάδα, σε αποφοίτους των:
- Γενικών Λυκείων και
- Επαγγελματικών Λυκείων.
H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν ΝΠΔΔ με πλήρη αυτοδιοίκηση. Η σύσταση ανώτατων σχολών από ιδιώτες απαγορεύεται.
Τα Κολλέγια παρέχουν κατ’ αποκλειστικότητα σπουδές βάσει συμφωνιών πιστοποίησης (validation) και δικαιόχρησης (franchising) με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της αλλοδαπής, αναγνωρισμένα από τις αρμόδιες αρχές στη χώρα που εδρεύουν.
Οι σπουδές οδηγούν σε πρώτο πτυχίο (bachelor) τουλάχιστον τριετούς διάρκειας σπουδών και φοίτησης. Επίσης, οδηγούν και σε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών εφόσον τα προγράμματα σπουδών έχουν πιστοποίηση (accreditation) από διεθνείς οργανισμούς πιστοποίησης.
Τα πτυχία, οι τίτλοι, οι βεβαιώσεις, τα πιστοποιητικά σπουδών που χορηγούνται δύνανται της αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας τίτλων ανώτατης εκπαίδευσης του ελληνικού συστήματος τυπικής εκπαίδευσης, υπό προϋποθέσεις.
Κατόπιν προϋποθέσεων και με απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης, άδεια Κολλεγίου χορηγείται σε:
- Φυσικά πρόσωπα
- Νομικά πρόσωπα
- Ενώσεις προσώπων
- Νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (ΝΠΔΔ).
Στην Ελλάδα λειτουργούν 36 αδειοδοτημένα Κολλέγια.
Αρμόδια υπηρεσία για τα Κολλέγια είναι η Διεύθυνση Εποπτείας Φορέων Επαγγελματικής Κατάρτισης και Δια βίου Μάθησης (τμήματα Β και Γ) η οποία υπάγεται στη Γενική Γραμματεία Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης, Δια Βίου Μάθησης και Νεολαίας.