2024
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Okul Öncesi Eğitim Programı
Okul öncesinden başlayarak 12. sınıfa kadar devam eden ve birbiri üzerine inşa edilen beceri temelli program tasarımının ilk basamağını oluşturan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Okul Öncesi Eğitim Programı çalışmalarının tüm süreçleri tamamlanmış ve 2024-2025 eğitim öğretim yılında ve sonrasında uygulanmak üzere yayınlanmıştır. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Okul Öncesi Eğitim Programı Eğitici Eğitimleri kapsamında okul öncesi öğretmenlerine yönelik eğitim programları düzenlenmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Okul Öncesi Eğitim Programı doğrultusunda öğretmen kılavuz kitabı ve çocuk etkinlik kitabı okul öncesi eğitim kurumlarına ücretsiz sunulması planlanmaktadır.
Gezici Öğretmen Sınıfı ve Taşıma Merkezi Ana Sınıfı Pilot Uygulamaları
Okulsuz yerleşim yerlerindeki çocukların eğitime erişimi amacıyla bir öğretmenin birden fazla merkezde esnek zamanlı eğitim verdiği “Gezici Öğretmen Sınıfı” ile birden fazla yerleşim merkezindeki çocuğun tek merkezde eğitim aldığı “Taşıma Merkezi Ana Sınıfı” modeli geliştirilmiştir. 2023-2024 eğitim öğretim yılında 10 ilde 54 köy ve 314 çocuk ile 19 gezici öğretmen sınıfı, 17 il 249 köy 1349 çocuk ile 66 taşıma merkezi ana sınıfı uygulaması gerçekleştirilmiştir.
Okul Öncesi Eğitim Okula Uyum Rehberi ve Etkinlik Takvimleri
Aileler ve çocuklarla gerçekleştirilecek uyum sürecine destek olmak amacıyla okula uyum rehberi ve toplantıya yönelik sunu hazırlanmıştır. Rehberde aileden, öğretmenden, okul yönetiminden beklenen davranışlar ile kaçınılması gereken davranışlara ve uyum haftasına yönelik uygulama çizelgesi ile 12 etkinlik örneğine de yer verilmiştir. 2023-2024 eğitim öğretim yılında “Okul Öncesi Eğitim Yarıyıl Tatili Etkinlik Takvimi”, “Okul Öncesi Eğitim Ara Tatil Etkinlik Takvimi” ve “Aile ve Çocuk Ara Tatil Etkinlik Takvimi” okul öncesi eğitime devam eden çocuklara ücretsiz olarak ulaştırılmıştır
Okul Öncesi Eğitimde Dilimizin Zenginlikleri
Okul öncesi eğitim kademesine devam eden çocukların sahip olduğu söz varlığının geliştirilmesi ve erken okuryazarlık becerilerinin desteklenmesi amacıyla Dilimizin Zenginlikleri Projesinde yürütülecek çalışmalar için Eylem Planı yayınlanmıştır. Eylem planında, ailelere yönelik hazırlanan Aile Mektubu ve Öğretmenlere yönelik Etkinlik Örnekleri hazırlanarak okullara ulaştırılmıştır.
Dijital Vatandaşlık Eğitim Projesi
Projenin amacı, çocuğun, dijital ortamlarda var olma halinin güçlendirilmesi, dijital vatandaşlık eğitimi yoluyla kapsayıcılığın güçlendirilmesi ve tamamlayıcı tedbirler ile dijital vatandaşlık kavramının ve temel yetkinliklerin tanıtılmasıdır. Proje ile okullarda demokrasi kültürünün oluşması ve insan hakları ve demokrasi kültürünün teşviki edilmesi için Batı Balkanlar ve Türkiye’ye yönelik Yatay Destek Programı kapsamında Avrupa Konseyi ile devam etmektedir. Proje kapsamında Dijital Vatandaşlık Eğitimi koordinatör ve öğretmenlerine yönelik eğitimler tamamlanmış olup dijital vatandaşlıkla ilgili podcast yarışması yapılmıştır. Dijital vatandaşlık ile ilgili öğretmenlere yönelik e-içeriklerin hazırlanması devam etmektedir. Çocuklar ve aileler için içeriklerin (Çocuk dostu el kitabı vb.) hazırlanma süreci devam etmektedir. Proje kapsamında öğrencilerin iyi bir dijital vatandaş olmaları için web tabanlı oyun hazırlanması planlanmaktadır.
Okul Öncesi Eğitimde Aile Bülteni
Bakanlığımız tarafından okul öncesi eğitim kademesine devam eden çocuğu olan ailelere yönelik “Aylık Aile Bülteni” hazırlanmaktadır. Aylık Aile Bültenlerinde ele alınacak konuların belirlenmesi amacıyla Okul Öncesi Öğretmenlere anket açılmıştır. Öğretmenlerden gelen geri bildirimler sonucunda tercih edilen 10 eğitim içeriği; «anne baba tutumları, oyunun önemi, eğitimde ailenin rolü, çocuklarda görülen uyum ve davranış problemleri, bilinçli teknoloji kullanımı, okul öncesi eğitimin amacı ve önemi, mahremiyet eğitimi, etkili iletişim, olumlu disiplin, çocuğun gelişim özellikleri, ahlak eğitimi» olarak belirlenmiştir. Anket sonuçları değerlendirilerek hazırlanan Aylık Aile Bültenlerinde ailelerin kolayca anlayabileceği bir dil kullanılmasına özen gösterilmektedir. Bültenler dijital olarak yayınlanmaktadır. Aylık Aile Bültenlerinin sürdürülebilir olması amacıyla her ay farklı konular ve ailelere yönelik öneriler içerecek şekilde hazırlanmaktadır.
Türkiye’de Suriyeli ve İhtiyaç Sahibi Türk Çocuklara Yönelik Erken Çocukluk Eğitimi Projesi
Erken çocukluk eğitimi hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve erken çocukluk eğitimine erişimin artırılması amacıyla Bakanlığımız ve Alman Uluslararası İş Birliği Kurumu iş birliğinde yürütülmektedir. Proje kapsamında proje illerindeki halk eğitimi merkezleri bünyesinde açılan 37-62 ay çocuk oyun odalarından 8.570’i yabancı uyruklu, 59.567’si Türk olmak üzere toplamda 68.137 çocuk faydalanmıştır. 2024 Mayıs ayı itibariyle 44 halk eğitimi merkezine donatım/eğitim materyali ve kırtasiye malzemesi gönderilmiştir.
2023
Erken Çocukluk Eğitimde “365 Gün Öykü” Çalışması
Erken çocukluk döneminden başlanarak çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmak, onların kelime hazinesini artırmak, dinleme ve konuşma yeteneklerinin gelişimlerini desteklemek amacıyla Bakanlığımız tarafından okul öncesi eğitim çağındaki çocuklar için ihtiyaç duyulan öykü kitaplarının yazımı amacıyla '365 Gün Öykü' adında bir proje başlatılmıştır. Proje kapsamında 53 resimli çocuk kitabından oluşan “365 Gün Öykü Seti” 2021-2023 yılları arasında tüm resmi okul öncesi eğitim kurumlarına dağıtılmıştır.
365 Gün Öykü seti içinde yer alan 53 öykü kitabının seslendirmesi ve dijital format için hazırlanması faaliyetleri Bakanlığımız tarafından hazırlanan kitaplar için bir web sayfası oluşturulmuştur. Ayrıca Bakanlığımızca geliştirilen İngilizce platformlarında kullanılmak üzere öykü kitapları İngilizce diline çevrilmiş, seslendirmesi yapılmış ve öykü kitaplarının içerikleri çocuk şarkılarına çevrilmiştir. Öykü kitaplarının seslendirmelerine şu web adresinden ulaşılabilmektedir:
https://365gunoyku.meb.gov.tr/#/
Okul Öncesi Eğitimde Beslenme Desteği
Bakanlığımızca okul öncesi eğitime devam eden şartları elverişsiz yerleşim yerlerindeki çocuklara beslenme desteği pilot çalışmaları 2021-2022 eğitim öğretim yılında Gaziantep, Hatay ve Şanlıurfa illerindeki 22 ilçede şartları elverişsiz yerleşim yerlerindeki okullar belirlenerek gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda toplam 15.920 çocuğa beslenme desteği sunulmuştur. 2022-2023 eğitim öğretim yılı ilk döneminde ise ülke genelinde 60.000 çocuğa bir öğünlük beslenme desteği sunulması için tüm çalışmalar tamamlanarak okul müdürlüklerine gerekli ödenekler gönderilmiş, böylece okul öncesi eğitimde bir öğünlük ücretsiz beslenme hizmeti verilmeye başlanmıştır.
Yapılan pilot çalışmalar sonucunda 2022-2023 eğitim öğretim yılı ikinci döneminde tüm resmi okul öncesi eğitim kurumlarına bir öğünlük ücretsiz beslenme desteği uygulaması yapılmıştır. 2023-2024 eğitim öğretim yılında ise 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen 11 ilimizde bir öğün ücretsiz beslenme desteği verilmesi uygulamasına devam edilmiştir.
Türkiye’de Suriyeli ve İhtiyaç Sahibi Türk Çocuklara Yönelik Erken Çocukluk Eğitimi Projesi (EÇE)
Erken çocukluk eğitimi hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve erken çocukluk eğitimine erişimin artırılması amacıyla 29.05.2020 tarihinde Bakanlığımız ve Alman Uluslararası İş Birliği Kurumu iş birliğinde “Türkiye’deki Suriyeli Çocuklar ve İhtiyaç Sahibi Türk Çocuklara Yönelik Erken Çocukluk Eğitimi” protokolü imzalanmıştır. 02.02.2022 tarihinde imzalanan ek protokol ile proje 30.09.2023 tarihine kadar uzatılmıştır. Erken Çocukluk Eğitimi Projesi söz konusu protokol çerçevesinde her yıl oluşturulan operasyon planına göre yürütülmektedir. Proje kapsamında 3-6 yaş arası Suriyeli çocuklar ve ev sahibi topluluktaki dezavantajlı çocuklar için erken çocukluk gelişimini destekleyen koşulların iyileştirilmesi hedeflenmektedir. 2022-2023 eğitim öğretim döneminde, proje kapsamında yer alan illerde halk eğitimi merkezlerinde bulunan çocuk oyun odalarından 6.935 yabancı uyruklu çocuk faydalanmıştır.
Ebeveyn-Çocuk Destek Eğitim Programı
Bakanlığımız tarafından Çerçeve Programı hazırlanan ve e-Yaygın sistemine eklenen ‘Çocuk Destek Eğitim Programı ve Ebeveyn Destek Eğitimi Programı’ ile çocuk ve aileyi aynı anda eğitim sürecine dâhil eden ilk resmi müdahale programı hayata geçirilmiştir.
Çocuk Destek Eğitim Programı ve Ebeveyn Destek Eğitimi Programı ile 3-6 yaş aralığında çocukları olan ebeveynlerin çocukları ile olan etkileşimlerinin arttırılması, çocukların bütünsel gelişimlerinin desteklenmesi ve ebeveyn-çocuk gelişiminin bütüncül olarak desteklenmesi amaçlanmaktadır. Uygulayıcılara yol gösterici olması ve uygulamada meydana gelebilecek aksaklıkların önlenmesi için Ebeveyn Çocuk Destek Eğitim Programı Uygulama Kılavuzu da hazırlanmıştır.
Bu program ile çeşitli nedenlerle (nüfusun yoğun olduğu için mevcut fiziki kapasite yetersizliği, yoksul hanelerden gelen çocuklar, okul olmayan yerleşim yerleri vb.) okul öncesi eğitime erişemeyen, öncelikle 5 yaş olmak üzere 3-4-5 yaşlarındaki çocukların okul öncesi eğitimden faydalanması, okullarda eğitim öğretim saatleri dışında boş kalan dersliklerin etkin şekilde kullanılabilmesi, ebeveynlerin çocuklarının gelişimleri (bilişsel, sosyal duygusal, fiziksel, dil ve öz bakım) hakkında bilgi sahibi olması sağlanmıştır.
Benim Oyun Sandığım Seti ve Erken Çocukluk Eğitimi Takvimi
Şartları elverişsiz hanelerde yaşayan ve okul öncesi eğitime erişimi olmayan çocukları ev ortamında desteklemek amacıyla içinde 52 farklı materyal bulunan “Benim Oyun Sandığım Seti” hazırlanmıştır. Ayrıca söz konusu setin okul öncesi öğretmeni ve okul müdürü aracılığıyla çocuğa ve aileye teslim edildiği her ay düzenli ev ziyaretleri ile çocuğun gelişimin izlenip desteklendiği, aileye rehberlik edildiği bir ev temelli erişim modeli geliştirilmiştir. 2019-2020 eğitim öğretim yılında 500, 2020-2021 eğitim öğretim yılında 3200, 2021-2022 eğitim öğretim yılında 9476 sandık çocukların evine ulaştırılmış ve düzenli ev ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. 2022-2023 eğitim öğretim yılında 13.200 “Benim Oyun Sandığım Seti'nin çocuklara ulaştırılmış olup bu setlerden 12.000 adedi 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen ailelerin okul öncesi eğitim çağındaki çocuklarına ulaştırılmıştır.
Benim Oyun Sandığım seti içerisinde yer alan Erken Çocukluk Eğitim Takvimi okulların açıldığı Eylül ayı ile başlamakta ve takvimde 365 gün boyunca ailelerin çocuklarıyla birlikte yapabileceği etkinlikler, ilginç bilgiler, günün sözü, ülkemizin çeşitli coğrafi bölgelerini tanıtıcı eğlenceli anlatımlar, oyunlar ve deneyler gibi çeşitli içerikler yer almaktadır. Başta şartları elverişsiz hanelerdeki çocuklara gönderilmek üzere hazırlanan Erken Çocukluk Eğitim Takvimi tüm ailelerin ve okul öncesi yaş grubunun faydalanması için dijital ortamda kullanıma açılmıştır.
Türk Eğitim Sisteminde Çocuklar İçin Kapsayıcı Eğitimin Desteklenmesi Projesi (PIKTES+)
“Türk Eğitim Sisteminde Çocuklar İçin Kapsayıcı Eğitimin Desteklenmesi Projesi“(PIKTES+) kapsamında Eylül ayında ilkokula başlayacak (5-6 yaş grubu) olmasına rağmen okul öncesi eğitimden yararlanamamış Türk ve yabancı uyruklu çocukların okula hazır bulunuşluk düzeylerini artırmak ve ilkokula akranlarıyla eşit şartlarda başlamalarını sağlamak amacıyla Bakanlığımız tarafından yürütülen erken çocukluk eğitimine destek verilmektedir. PIKTES+’ın yürütülmeye başlandığı 1 Kasım 2022’den itibaren 30 Haziran 2024 tarihine kadar toplamda 23.915 çocuk, erken çocukluk eğitiminden yararlanmıştır. Ayrıca eğitim ortamının niteliğini arttırmak için yaz döneminde erken çocukluk eğitimi veren okullara donatım, klima, kırtasiye ve eğitim materyali setleri gönderilmektedir. Bu kapsamda PIKTES Koordinatörlüğü tarafından 1000 adet klima 1000 adet kırtasiye ve eğitim materyali seti okullara ulaştırılmıştır.
Erken çocukluk çağı çocuklarının okullaşma oranlarını arttırmaya ve eğitim ortamlarını iyileştirmeye yönelik yapılan faaliyetlere ek olarak ayrıca dil gelişiminde kritik bir dönemden yararlanma fırsatını arttırmak için eğitim materyalleri hazırlanmaktadır. Bu kapsamda okul öncesi kademede eğitim alan yabancı uyruklu öğrencilerin Türkçe öğenim süreçlerini destekleme amacıyla Türkçe Öğrenim Kartları hazırlanmıştır. Yabancı uyruklu öğrencilerin yaşlarına uygun dil öğrenme ihtiyaçlarını karşılamak üzere program ve materyal geliştirme çalışmalarına 2024-2025 eğitim-öğretim yılında devam edilmesi planlanmaktadır.