9.3. Öğretmenlerin Sürekli Meslekî Gelişimi

Bu kısımda Türkiye’deki öğretmenlerin meslekî gelişim eğitimlerinin yapısal unsurları ve bu öğretmenlerin sürekli meslekî gelişim eğitimlerine katılımları için yapılan ve yapılmakta olan çalışmalar ele alınmıştır.

9.3.1. Organizasyonel Yönler

MEB’de öğretmen ve yöneticilerin meslekî gelişimlerinde sürekliliği sağlamak üzere planlı, sürdürülebilir, izlenebilir ve meslekî uygulamalarla bütünleşik meslekî gelişim faaliyetleri düzenlemekten Öğretmenlik Mesleği Kanunu ile Millî Eğitim Akademisi Başkanlığı sorumludur. Bu faaliyetler, merkezî veya mahallî olarak yüz yüze/uzaktan eğitim yoluyla gerçekleştirilebilir.  Öğretmen ve yöneticilere yönelik düzenlenecek meslekî gelişim faaliyetleri; talep ve ihtiyaçlara, eğitim alanında yaşanan değişim ve gelişmeler ile Bakanlık politikalarına uygun olarak belirlenir. MEB tarafından öğretmen ve yöneticilerin kişisel ve meslekî gelişimleri için görev yaptıkları okul türü ve kademesi ile atama alanları dikkate alınarak beşer yıllık dönemleri içeren bireysel meslekî gelişim planları hazırlanır. Meslekî gelişim faaliyetleri düzenli olarak izlenir, değerlendirilir ve değerlendirme sonuçları planlanacak meslekî gelişim faaliyetlerinde dikkate alınır. Öğretmen ve yöneticilerin meslekî gelişimlerine ilişkin oluşturulacak planlar, programlar, uygulama ve uygulamaların değerlendirilmesine ilişkin usul ve esaslar Millî Eğitim Bakanlığı Personeli Hizmet İçi Eğitim Yönetmeliği ile belirlenmiştir. Meslekî gelişim faaliyetleri aşağıdaki eğitimlerden oluşmaktadır:

• Göreve ilk defa atanan öğretmenlerin adaylık eğitimleri
• Üst görevlere hazırlama eğitimleri
• Uzman eğiticilerin eğitimleri
• Meslekî ve bireysel gelişim eğitimleri
• Alan değişikliği yapan öğretmenlere yönelik intibak eğitimleri
• Bilgilendirme amaçlı konferans, panel, forum, sempozyum vb. eğitimler
• Yükseköğretim kurumlarıyla iş birliği içinde öğretmenlere yönelik düzenlenen eğitimlerdir

Meslekî gelişim programları, standart eğitim programları doğrultusunda yürütülmektedir. 2023 yılında yeni hazırlanan/güncellenen programlar ile birlikte kullanımda olan standart eğitim programı sayısı 1907’ye ulaşmıştır. Hizmet içi eğitim faaliyetleri dört ayrı grup olarak yapılandırılmıştır.

1.    Kişisel Gelişim Eğitimleri
Bu çerçevede;
●    Teknoloji kullanım becerileri,
●    Yaşam becerileri
●    Yetişkin eğitimi
●     Araştırma, geliştirme becerileri alanlarında meslekî gelişim faaliyetleri düzenlenmektedir.

2.    Öğretmen Eğitimleri
Bu çerçevede;
●    Öğretmenlik Mesleğinin Genel Alan Eğitimleri: Eğitim Bilimleri, Eğitimde Teknoloji Kullanımı ve genel alanı destekleyecek türde eğitimler.
●    Özel Alan Eğitimleri: Bilişim Alanı, Çocuk Gelişimi, Fen Bilimleri, Özel Eğitim ve Rehberlik, Sa-nat ve Tasarım, Sosyal Bilimler, Spor, Teknik Eğitim ve Temel Eğitim gibi spesifik olarak açılacak branş alanına yönelik eğitimler.

3.    Özel Nitelikli Eğitimler 

• MEB personellerine yönelik planlama, kadro yapılandırması, program ve müfredatların tanıtılması ve yeni becerilerin kazandırılması, verilecek eğitimlerin uygulayıcılarının yetiştirilmesi vb. alanlarda özel nitelikli eğitimler düzenlenmektedir. Bu kapsamda Branş Değişikliği, Eğitici Eğitimi, Görevde Yükselme ve Kariyer Eğitimleri ve Öğretmenlik Mesleğinde Kariyer Eğitimleri verilmektedir.

4. Yönetim ve Kurumsal Eğitimler

MEB’e bağlı okul ve kurumlardaki yöneticilerin bilgi, beceri ve yenilenen program ve müfredatlar kapsamındaki gelişmelere uyumları ve teknolojik program ve uygulamalara yönelik beceri ve deneyimlerini artırmaya yönelik eğitimleri kapsar.

Hizmet içi eğitim etkinlikleri yoluyla öğretmenlere; adaylık, uyum, bilgi yenileme, geliştirme ve üst görevlere hazırlama, alan değiştirme, pedagojik formasyon, yabancı dil, bilgisayar, özel eğitim gibi alanlarda meslekî ve kişisel gelişim eğitimleri verilmektedir.

Öğretmenlerin genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon alanlarında bilgi ve görgülerini artırmak ve yeni beceriler kazandırmak, eğitim ve öğretimde karşılaşılan problemlere çözüm yolları bulmak, öğrencinin ve çevrenin ihtiyaçlarına göre plan ve programları hazırlamak ve uygulamak amacıyla her yıl nisan, haziran, eylül ve kasım aylarında birer hafta olarak meslekî çalışmalar kapsamında valiliklere gönderilen program uygulanmaktadır.