7.3. Yüksek Lisans Programları

7.3.1. Çalışma Alanları

Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’ne göre, yüksek lisans programı, tezli ve tezsiz olmak üzere iki şekilde yürütülmektedir. Bu programların hangi enstitü anabilim/anasanat dallarında ve nasıl yürütüleceği ile tezsiz ve tezli yüksek lisans programları arası geçiş gibi hususlar senatolar tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenlenir. Tezli yüksek lisans programı toplam yirmi bir krediden az olmamak koşuluyla en az yedi ders, bir eminer dersi ve tez çalışmasından oluşur. Tezli yüksek lisans programının süresi bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç dört yarıyıl olup program en çok altı yarıyılda tamamlanır. 

Tezsiz yüksek lisans programı toplam 30 krediden ve 60 AKTS’den az olmamak kaydıyla en az on ders ile dönem projesi dersinden oluşur. Tezsiz yüksek lisans programını tamamlama süresi, bilimsel hazırlıkta geçen süre hariç en az iki yarıyıl, en çok üç yarıyıldır. 

7.3.2. Kabul Koşulları

Yüksek lisans programlarına başvurabilmek için adayların, lisans diplomasına ve başvurdukları programın puan türünde en az 55 Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitimi Giriş Sınavı (ALES) puanına sahip olmaları gerekir.  Ancak konservatuvar programları ve güzel sanatlar fakültelerinin sadece özel yetenek sınavı ile öğrenci kabul eden programları ile doktora/sanatta yeterlik, tıpta uzmanlık, diş hekimliğinde uzmanlık, veterinerlikte uzmanlık ve eczacılıkta uzmanlık mezunlarının başvurularında ALES puanı şartı aranmaz. Ayrıca, tezsiz yüksek lisans programlarına başvurularda ALES puanı ön koşul olmayabilir; ancak istendiğinde taban puan üniversite senatoları tarafından belirlenir.

Adayların başvurusu, ALES puanının en az %50’si dikkate alınarak, senatonun belirlediği esaslara göre değerlendirilir. Yükseköğretim kurumları, yüksek lisans programlarına yalnızca ALES puanı ile öğrenci kabul edebileceği gibi, ALES puanının yanı sıra lisans not ortalaması, yazılı bilimsel değerlendirme ve mülakat sonucunu da göz önünde bulundurabilir.

7.3.3. Müfredat

Lisansüstü öğretim planları, lisansüstü programdan mezun olunabilmesi için alınması gereken zorunlu/seçmeli dersler, tez, seminer ve benzeri çalışmaları ile kredi toplamlarıdır. Bu öğretim planları enstitü kurulunda görüşülerek onaylanır. Bir yarıyılda hangi lisansüstü derslerin açılacağı ve bu derslerin hangi öğretim üyeleri tarafından verileceği enstitü yönetim kurulu tarafından belirlenir. Bilimsel araştırma teknikleri ile araştırma ve yayın etiği konularını içeren en az bir dersin lisansüstü eğitim sırasında verilmesi zorunludur.

7.3.4. Öğretim Yöntemleri

Öğretim yöntemlerinin seçimine ilişkin ulusal veya kurumsal düzeyde bir düzenleme bulunmamaktadır. Yükseköğretim kurumları derslerin verilmesinde de farklı yöntem ve teknikler kullanılabilmektedir.

7.3.5. Öğrencilerin İlerlemesi

Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’ne göre tezli yüksek lisans programlarında öğrenim gören öğrencilerin altı yarıyıl içerisinde derslerini ve tez çalışmasını başarıyla tamamlamaları gerekir. Seminer dersi ve tez çalışması kredisiz olup başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir. Altı yarıyıl sonunda öğretim planında yer alan kredili derslerini ve seminer dersini başarıyla tamamlayamayan veya bu süre içerisinde yükseköğretim kurumunun öngördüğü başarı koşullarını/ölçütlerini yerine getiremeyen; azami süreler içerisinde ise tez çalışmasında başarısız olan veya tez savunmasına girmeyen öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir. Yüksek lisans programından süresinden önce mezun olabilecek öğrenciler ile ilgili düzenlemeler senato tarafından kabul edilen yönetmelikle belirlenir. Tezi reddedilen öğrencinin talepte bulunması halinde, tezsiz yüksek lisans programının ders kredi yükü, proje yazımı ve benzeri gereklerini yerine getirmiş olmak kaydıyla, kendisine tezsiz yüksek lisans diploması verilir.

Tezsiz yüksek lisans programlarında ise öğrencilerin, üç yarıyıl içerisinde derslerini ve dönem projesini başarıyla tamamlamaları gerekir. Dönem projesi dersi kredisiz olup başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir. Senato tarafından belirlenen esaslara göre tezsiz yüksek lisans programının sonunda yeterlik sınavı uygulanabilir. Ayrıca tezsiz yüksek lisans programına devam edenler, başvurdukları yükseköğretim kurumunca tezli yüksek lisans programı için belirlenmiş olan asgari şartları yerine getirmek kaydıyla, tezli yüksek lisans programına geçiş yapabilirler.

7.3.6. İstihdam Edilebilirlik

Yüksek lisansta istihdam edilebilirlik ile ilgili bilgilere Lisans (7.1.1.6. İstihdam Edilebilirlik) başlığından erişebilirsiniz.

7.3.7. Öğrenci Değerlendirmesi

Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’ne göre lisansüstü programlarla ilgili devam ders sınavları, ders notları, derslerden başarılı sayılma koşulları, ders tekrarı ve diğer esaslar senato tarafından kabul edilen yönetmelikle belirlenir.

Tezli yüksek lisans programındaki öğrenci tezini jüri önünde sözlü olarak savunur. Tez sınavı, tez çalışmasının sunulması ve bunu izleyen soru-cevap bölümünden oluşur. Tez sınavı, öğretim elemanları, lisansüstü öğrenciler ve alanın uzmanlarından oluşan dinleyicilerin katılımına açık ortamlarda gerçekleştirilir. 

Tez sınavının tamamlanmasından sonra jüri tez hakkında salt çoğunlukla kabul, ret veya düzeltme kararı verir. Tezi başarısız bulunarak reddedilen öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir. Tezi hakkında düzeltme kararı verilen öğrenci en geç üç ay içinde düzeltmeleri yapılan tezi aynı jüri önünde yeniden savunur. Bu savunma sonunda da başarısız bulunarak tezi kabul edilmeyen öğrencinin yükseköğretim kurumu ile ilişiği kesilir. Tezi reddedilen öğrencinin talepte bulunması halinde, tezsiz yüksek lisans programının ders kredi yükü, proje yazımı ve benzeri gereklerini yerine getirmiş olmak kaydıyla kendisine tezsiz yüksek lisans diploması verilir.

Tezsiz yüksek lisans programı öğrencisi, dönem projesi dersinin alındığı yarıyılda dönem projesi dersine kayıt yaptırmak ve yarıyıl sonunda yazılı proje ve/veya rapor vermek zorundadır. Dönem projesi dersi kredisiz olup başarılı veya başarısız olarak değerlendirilir.  

7.3.8. Sertifikasyon

Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’ne göre tezli yüksek lisans programları için, tez sınavında başarılı olan ve senato tarafından belirlenen mezuniyet için gerekli diğer koşulları da sağlayan yüksek lisans öğrencisine tezli yüksek lisans diploması verilir. Tezsiz yüksek lisans programları için kredili derslerini ve dönem projesini başarıyla tamamlayan öğrenciye tezsiz yüksek lisans diploması verilir.