14.1. Okul Öncesi Eğitim
2024
Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Okul Öncesi Eğitim Programı
Okul öncesinden başlayarak 12. sınıfa kadar devam eden ve birbiri üzerine inşa edilen beceri temelli program tasarımının ilk basamağını oluşturan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Okul Öncesi Eğitim Programı çalışmalarının tüm süreçleri tamamlanmış ve 2024-2025 eğitim öğretim yılında ve sonrasında uygulanmak üzere yayınlanmıştır. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Okul Öncesi Eğitim Programı Eğitici Eğitimleri kapsamında okul öncesi öğretmenlerine yönelik eğitim programları düzenlenmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Okul Öncesi Eğitim Programı doğrultusunda öğretmen kılavuz kitabı ve çocuk etkinlik kitabı okul öncesi eğitim kurumlarına ücretsiz olarak sunulması planlanmaktadır.
Nitelikli Çocuk Bakıcıları Aracılığıyla Ev Temelli Çocuk Bakım Hizmet Modeli Geliştirme Projesi ASHB tarafından UNICEF iş birliğinde 2024 yılı Aralık ayında Nitelikli Çocuk Bakıcıları Aracılığıyla Ev Temelli Çocuk Bakım Hizmet Modeli Geliştirme Projesi başlatılmıştır. Proje kapsamında; nitelikli ve sertifikalı bakıcılar aracılığıyla, ev temelli çocuk bakım hizmetlerinin kamunun denetiminde yürütülmesini sağlayacak bir sistem oluşturulması amaçlanmaktadır.
Gezici Öğretmen Sınıfı ve Taşıma Merkezi Ana Sınıfı Pilot Uygulamaları
Okulsuz yerleşim yerlerindeki çocukların eğitime erişimi amacıyla bir öğretmenin birden fazla merkezde esnek zamanlı eğitim verdiği “Gezici Öğretmen Sınıfı” ile birden fazla yerleşim merkezindeki çocuğun tek merkezde eğitim aldığı “Taşıma Merkezi Ana Sınıfı” modeli geliştirilmiştir. 2023-2024 eğitim öğretim yılında 10 ilde 54 köy ve 314 çocuk ile 19 gezici öğretmen sınıfı, 17 il 249 köy 1349 çocuk ile 66 taşıma merkezi ana sınıfı uygulaması gerçekleştirilmiştir.
Okul Öncesi Eğitim Okula Uyum Rehberi ve Etkinlik Takvimleri
Aileler ve çocuklarla gerçekleştirilecek uyum sürecine destek olmak amacıyla okula uyum rehberi ve toplantıya yönelik sunu hazırlanmıştır. Rehberde aileden, öğretmenden, okul yönetiminden beklenen davranışlar ile kaçınılması gereken davranışlara ve uyum haftasına yönelik uygulama çizelgesi ile 12 etkinlik örneğine de yer verilmiştir. 2023-2024 eğitim öğretim yılında “Okul Öncesi Eğitim Yarıyıl Tatili Etkinlik Takvimi”, “Okul Öncesi Eğitim Ara Tatil Etkinlik Takvimi” ve “Aile ve Çocuk Ara Tatil Etkinlik Takvimi” okul öncesi eğitime devam eden çocuklara ücretsiz olarak ulaştırılmıştır.
Okul Öncesi Eğitimde Dilimizin Zenginlikleri
Okul öncesi eğitim kademesine devam eden çocukların sahip olduğu söz varlığının geliştirilmesi ve erken okuryazarlık becerilerinin desteklenmesi amacıyla Dilimizin Zenginlikleri Projesinde yürütülecek çalışmalar için eylem planı yayınlanmıştır. Eylem Planında, ailelere yönelik hazırlanan ‘Aile Mektubu’ ve öğretmenlere yönelik ‘Etkinlik Örnekleri’ hazırlanarak okullara ulaştırılmıştır.
Okul Öncesi Eğitimde Aile Bülteni
Bakanlığımız tarafından okul öncesi eğitim kademesine devam eden çocuğu olan ailelere yönelik “Aylık Aile Bülteni” hazırlanmaktadır. Aylık Aile Bültenlerinde ele alınacak konuların belirlenmesi amacıyla Okul Öncesi Öğretmenlere anket açılmıştır. Öğretmenlerden gelen geri bildirimler sonucunda tercih edilen 10 eğitim içeriği; anne baba tutumları, oyunun önemi, eğitimde ailenin rolü, çocuklarda görülen uyum ve davranış problemleri, bilinçli teknoloji kullanımı, okul öncesi eğitimin amacı ve önemi, mahremiyet eğitimi, etkili iletişim, olumlu disiplin, çocuğun gelişim özellikleri, ahlak eğitimi» olarak belirlenmiştir. Anket sonuçları değerlendirilerek hazırlanan Aylık Aile Bültenlerinde ailelerin kolayca anlayabileceği bir dil kullanılmasına özen gösterilmektedir. Bültenler dijital olarak yayınlanmaktadır. Aylık Aile Bültenlerinin sürdürülebilir olması amacıyla her ay farklı konular ve ailelere yönelik öneriler içerecek şekilde hazırlanmaktadır.
2023
Erken Çocukluk Eğitimde “365 Gün Öykü” Çalışması
Erken çocukluk döneminden başlanarak çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmak, onların kelime hazinesini artırmak, dinleme ve konuşma yeteneklerinin gelişimlerini desteklemek amacıyla Bakanlığımız tarafından okul öncesi eğitim çağındaki çocuklar için ihtiyaç duyulan öykü kitaplarının yazımı amacıyla “365 Gün Öykü” adında bir proje başlatılmıştır. Proje kapsamında 53 resimli çocuk kitabından oluşan “365 Gün Öykü Seti” 2021-2023 yılları arasında tüm resmî okul öncesi eğitim kurumlarına dağıtılmıştır. 365 Gün Öykü seti içinde yer alan 53 öykü kitabının seslendirmesi ve dijital format için hazırlanması faaliyetleri Bakanlığımız tarafından hazırlanan kitaplar için bir web sayfası oluşturulmuştur. Ayrıca Bakanlığımızca geliştirilen İngilizce platformlarında kullanılmak üzere öykü kitapları İngilizce diline çevrilmiş, seslendirmesi yapılmış ve öykü kitaplarının içerikleri çocuk şarkılarına çevrilmiştir.
Ebeveyn-Çocuk Destek Eğitim Programı
MEB tarafından çerçeve programı hazırlanan ve e-Yaygın sistemine eklenen ‘Çocuk Destek Eğitim Programı ve Ebeveyn Destek Eğitimi Programı’ ile çocuk ve aileyi aynı anda eğitim sürecine dâhil eden ilk resmî müdahale programı hayata geçirilmiştir. Çocuk Destek Eğitim Programı ve Ebeveyn Destek Eğitimi Programı ile 3-6 yaş aralığında çocukları olan ebeveynlerin çocukları ile olan etkileşimlerinin arttırılması, çocukların bütünsel gelişimlerinin desteklenmesi ve ebeveyn-çocuk gelişiminin bütüncül olarak desteklenmesi amaçlanmaktadır. Uygulayıcılara yol gösterici olması ve uygulamada meydana gelebilecek aksaklıkların önlenmesi için Ebeveyn Çocuk Destek Eğitim Programı Uygulama Kılavuzu da hazırlanmıştır.
Bu program ile çeşitli nedenlerle (nüfusun yoğun olduğu için mevcut fiziki kapasite yetersizliği, yoksul hanelerden gelen çocuklar, okul olmayan yerleşim yerleri vb.) okul öncesi eğitime erişemeyen, öncelikle 5 yaş olmak üzere 3-4-5 yaşlarındaki çocukların okul öncesi eğitimden faydalanması, okullarda eğitim öğretim saatleri dışında boş kalan dersliklerin etkin şekilde kullanılabilmesi, ebeveynlerin çocuklarının gelişimleri (bilişsel, sosyal duygusal, fiziksel, dil ve öz bakım) hakkında bilgi sahibi olması sağlanmıştır.
Benim Oyun Sandığım Seti ve Erken Çocukluk Eğitimi Takvimi
Şartları elverişsiz hanelerde yaşayan ve okul öncesi eğitime erişimi olmayan çocukları ev ortamında desteklemek amacıyla içinde 52 farklı materyal bulunan “Benim Oyun Sandığım Seti” hazırlanmıştır. Evde okul öncesi eğitim modeli ile söz konusu setler öğrenciye ve aileye teslim edilmektedir. Model kapsamında düzenli ev ziyaretleri ile öğrencinin akademik ve sosyal gelişimi takip edilmekte ve öğrencinin ihtiyaç duyulduğu alanlar desteklenmektedir. Ayrıca ailelere de rehberlik hizmeti sunulmaktadır. 2019-2020 eğitim öğretim yılında 500, 2020-2021 eğitim öğretim yılında 3200, 2021-2022 eğitim öğretim yılında 9476 sandık çocukların evine ulaştırılmış ve düzenli ev ziyaretleri gerçekleştirilmiştir. 2022-2023 eğitim öğretim yılında 13.200 “Benim Oyun Sandığım Seti’nin çocuklara ulaştırılmış olup bu setlerden 12.000 adedi 6 Şubat 2023 tarihli Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen ailelerin okul öncesi eğitim çağındaki çocuklarına ulaştırılmıştır.
Benim Oyun Sandığım seti içerisinde yer alan Erken Çocukluk Eğitim Takvimi okulların açıldığı Eylül ayı ile başlamakta ve takvimde 365 gün boyunca ailelerin çocuklarıyla birlikte yapabileceği etkinlikler, ilginç bilgiler, günün sözü, ülkemizin çeşitli coğrafi bölgelerini tanıtıcı eğlenceli anlatımlar, oyunlar ve deneyler gibi çeşitli içerikler yer almaktadır. Başta şartları elverişsiz hanelerdeki çocuklara gönderilmek üzere hazırlanan Erken Çocukluk Eğitim Takvimi tüm ailelerin ve okul öncesi yaş grubunun faydalanması için dijital ortamda kullanıma açılmıştır.