Skip to main content
European Commission logo

Eurydice

EACEA National Policies Platform:Eurydice
Yüksek Öğretimin Finansmanı
Türkiye

Türkiye

3.Eğitimin Finansmanı

3.2Yüksek Öğretimin Finansmanı

Last update: 16 May 2025

3.2.1. Finansman

Yükseköğretim kurumları, devlet ve vakıf olmak üzere iki şekilde hizmet vermektedir. Devlet üniversitelerinde mali kaynaklar; merkezi yönetim bütçesinden ayrılan paylar ve döner sermayelerinden elde ettikleri gelirlerdir. Üniversitelerin bina, demirbaş ve yatırım harcamaları yanında doğrudan eğitim öğretime dönük öğrenci maliyetleri de devlet tarafından üniversite bütçelerine tahsis edilen ödeneklerle karşılanmaktadır. Vakıf yükseköğretim kurumlarında mali kaynaklar ise; devlet tarafından sağlanan vergi muafiyeti, öğrenim ücretleri özel kişi ve kurum ve kuruluşların katkılarıdır.

3.2.2. Mali Yönetim ve Kontrol

Devlet ve vakıf üniversiteleri finansal kaynakları bakımından özel bütçeli idarelerdir. Bu üniversitelerin bütçeleri merkezi otoritenin sınırlı denetimine tabidir. Bu denetim idari vesayet sınırlamasına tabi olup herhangi bir hiyerarşik denetim yetkisini kapsamamaktadır. Vakıf yükseköğretim kurumları, kâr amacı gütmeyen ve öğrencilerden aldıkları öğrenim ücretlerini eğitim finansmanı için kullanmakla mükelleftirler.

3.2.3. Devlet Üniversitelerindeki Ücretler

Üniversiteler, örgün öğretim programlarına devam eden öğrencilerinden öğrenim ücreti almamaktadır. Devlet üniversiteleri, temel olarak kamu kaynaklarından ayrılan payla finanse edilmektedir. Yükseköğretim kurumlarında ikili öğretim yapılması, Yükseköğretim Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bir Ek Madde Eklenmesi Hakkında Kanun kapsamında, ikinci öğretim gören öğrenciler öğrenim ücreti ödemektedirler. İkinci öğretim programlarına devam eden öğrencilerden alınan öğrenim ücretleri de ek bir kaynak oluşturmaktadır.

3.2.4. Öğrencilerin Aileleri için Mali Destek

Yükseköğretim kurumları tarafından maddi destekler öğrencilere yapılmakta olup öğrenci ailelerine yönelik yapılan maddi destek bulunmamaktadır.

3.2.5. Öğrenciler için Mali Destek

Yükseköğretim öğrencileri devlet tarafından maddi olarak desteklenmektedir. Yurt içi ve yurt dışında öğrenim gören yükseköğretim öğrencilerinin öğrenimleri burs ve öğrenim kredisi ile desteklenmekte ayrıca bu öğrencilere barınma, beslenme hizmeti sunulmaktadır. Özel bütçeye sahip diğer kamu kurum ve kuruluşları da yükseköğretim öğrencilerine Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü (KYGM) aracılığı ile burs sağlayabilmektedir. 

Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan yükseköğretim öğrencilerine maddi yönden desteklemek amacıyla devam ettikleri yükseköğretim kurumlarının normal öğrenimi süresince zorunlu hizmet yükümlülüğü bulunmayan geri ödemeli öğrenim kredisi desteği sağlamaktadır.
Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri Kanununda belirtildiği üzere, öğrenciler aldıkları kredileri normal öğrenim süresinin bitiminden itibaren iki yıl sonraki ilk aydan başlamak üzere kredi aldığı sürede ve aylık dönemler halinde kuruma ödemektedirler. Burslar ve öğrenim kredileri, belli kriterleri sağlamak koşuluyla öğrencilere eğitim süreci boyunca verilir. Bunun yanında üniversite, vakıf, dernek, sivil toplum örgütleri vb. kurum ve kuruluşlar belli oranda öğrencilere destekleyici burs vermektedirler. 

Ecnebi Memleketlere Gönderilecek Talebe Hakkında Kanun kapsamında MEB tarafından yetiştirilmek amacıyla yurt dışına öğrenci gönderilmekte ve eğitimlerini tamamlayan öğrenciler döndüklerinde kamu kurumlarında çalışmak koşuluyla finansal açıdan desteklenmektedir. Bu çerçevede, öğrencilere belirli akademik kriterlere göre hibe ve krediler verilmektedir. Ayrıca belirli kurumlar, özel ve sivil kuruluşlar, yükseköğretim seviyesindeki öğrenciler için burslar ve hibeler sunar. 

3.2.6 Özel Öğretim  

Yükseköğretim kurumları vakıf yükseköğretim kurumlarından oluşmakta olup özel üniversite bulunmamaktadır. Bu üniversiteler, kendi politikalarını belirleme ve kendi bütçelerini yönetme özerkliğine sahiptirler.