6.5. Meslekî ve Teknik Ortaöğretimin Örgütlenmesi 

6.5.1. Kurum Türleri 

Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları; mesleki ve teknik Anadolu liseleri, mesleki eğitim merkezleri, çok programlı Anadolu liseleri ve özel eğitim meslek liselerinden oluşmaktadır. Mesleki ve teknik eğitim, öğrencileri iyi vatandaş olarak yetiştirmenin yanı sıra esnek bir yapı içinde ilgi ve yetenekleri doğrultusunda ortak bir genel kültür vererek bir üst öğrenime ve/veya iş hayatına hazırlamayı amaçlamaktadır. 

6.5.2 Coğrafi Erişilebilirlik 

Mesleki ve teknik ortaöğretimin coğrafi erişilebilirliği için ortaöğretimin coğrafi erişilebilirliği hakkındaki bilgiler geçerlidir.  

6.5.3. Kabul Koşulları ve Okul Tercihleri 

Mesleki ve teknik ortaöğretimin kabul koşulları ve okul tercihleri için ortaöğretimin kabul koşulları ve okul tercihleri hakkındaki bilgiler geçerlidir. 

6.5.4. Yaş Seviyeleri ve Öğrencilerin Gruplandırılması 

Ortaöğretimde yaş seviyeleri ve öğrencilerin gruplandırmasından farklı olarak meslekî eğitim merkezi programına kayıt olacaklarda 14 yaşını doldurmuş olma şartı aranır. 

6.5.5. Ders Yılının Düzenlenmesi 

Ortaöğretimde ders yılının düzenlenmesi bölümündeki bilgilere ek olarak iş günü esası mesleki ve teknik eğitim kurumda uygulanan staj ve beceri eğitimi için esnetilebilmektedir. Her sınıfa ait teorik ve uygulamalı derslerin eğitimi, yoğunlaştırılarak da yapılabilir. Yoğunlaştırılmış eğitime ait çalışma takvimi, bir dersin eğitim süresi bir ders yılına ait toplam ders saati sayısından az olmayacak şekilde düzenlenir. Kurum ve kuruluşlarla iş birliğinde yürütülen yoğunlaştırılmış eğitime ait usul ve esaslar, kurum müdürlüğüyle işletme yetkilileri arasında yapılacak protokolle belirlenir.  

Sektörün özelliği, çalışma ve kapasite durumu ile okul ve iklim şartları da dikkate alınarak yılın belli zamanlarında faal olan yiyecek içecek hizmetleri, konaklama ve seyahat hizmetleri, denizcilik alanları, hayvan yetiştiriciliği ve sağlığı ve tarım alanları ile Bakanlıkça uygun bulunan diğer alan/dallarda 10’uncu sınıfta alan ortak derslerinin eğitimini tamamlayan öğrenciler, 11 ve 12’nci sınıfın dal derslerinin eğitimini işletmelerde yoğunlaştırılmış olarak görebilirler. Bu alan/dallarda yıl boyunca faaliyet gösteren yeterli sayıda iş yeri bulunan yerleşim birimlerindeki okullarda, öğrencilerin bir kısmı işletme kapasiteleri de dikkate alınarak yoğunlaştırılmış eğitim yapılmadan işletmelerde mesleki eğitim uygulamasına devam ettirilebilir.

Öğrencilerin okulda veya işyerinde görecekleri eğitimin tarihleri belirlenirken, her iki birimdeki eğitime ortalama altışar aylık zaman ayrılır. Bu süre, ihtiyaç duyulması hâlinde valilikçe değiştirilebilir. Ancak, genel olarak öğrencilerin bir öğretim yılında kesintisiz olarak ekim ayının ilk haftası ile nisan ayının ikinci haftası arasındaki dönemde okulda; dinlenme izinleri dışındaki diğer zaman diliminde işletmelerde meslekî eğitim görmeleri esastır. 10’uncu ve 11’inci sınıflarda derslerin kesildiği tarihle beceri sınavı sonrasında öğrencilere ikişer haftalık dinlenme izni verilir. Bu kapsamda bulunan okulların 9. ve 10’uncu sınıfları diğer ortaöğretim kurumlarıyla birlikte, 11 ve 12. sınıf öğrencileri ise yılsonu beceri sınavının bitimini izleyen iki hafta sonra eğitime başlar. Meslekî Eğitim Merkezi öğrencilerinin teorik eğitimi haftada bir gün olacak şekilde planlanır (Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği). 

Bakanlıkça uygulanan proje ve protokoller kapsamında teorik eğitim süresi uygulanan programın özelliğine göre değişebilir. Şartların oluşması ve işletmenin talebi halinde, ortak alan/dal ve seçmeli derslerin eğitimi işletmelerin eğitim birimlerinde verilebilir. Bu öğrenciler 3308 Sayılı Meslekî Eğitim Kanunu’nun hükümlerine göre işletmelerle olan sözleşmeleri devam ettiği sürece, ücretli ve ücretsiz izin süreleri dışında eğitim ve öğretim yılı boyunca işletmede meslekî eğitime devam eder (Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği). 

6.5.6. Gün ve Haftaların Düzenlenmesi

Eğitim haftada beş gün verilmektedir. Meslekî eğitim merkezi programı uygulayan okullarda ise haftada bir gün teorik eğitim, dört gün ise işletmelerde beceri eğitimi verilmektedir. Öğretim programında belirtildiği durumlarda istisnalar mümkündür. Zorunlu ders saatlerinin sayısı önceden belirlenmiştir. Haftalık ders azami 46 ders saatidir. Bir saatlik ders tüm sınıflar için 40 dakikadır. Tüm gün eğitim veren kurumlarda öğle yemeği arası bulunmaktadır. Dersler arasındaki teneffüsler 10 dakikadan az, öğle arası dinlenme süresi ise 45 dakikadan az olamaz. Gerekli durumlarda dersler blok olarak da yapılabilir. Her blok ders iki ders saati süresiyle sınırlıdır. 

İşletmelerde yapılan meslekî eğitim okul ve işletmelerde yapılan staj çalışmalarında bir ders saati süresi 60 dakikadır. İşletmelerdeki meslekî eğitimin gündüz yapılması esastır. Ancak 4857 sayılı İş Kanunu’nun 73’ üncü maddesine göre sanayiye ait işlerin dışındaki diğer sektörlerde meslekî eğitim, sektörün ve program türünün özelliği ile iklim şartları ve yılın belli zamanlarında çalışan işletmeler dikkate alınarak, il istihdam ve meslekî eğitim kurulunun kararıyla günde 8 saati ve saat 22.00’yi geçmemek üzere gece de yapılabilir. Ayrıca yoğunlaştırılmış eğitim programına göre işletmelerde meslekî eğitim haftalık azami çalışma saatini geçmemek şartıyla velinin veya reşit ise öğrencinin isteği doğrultusunda haftada 6 gün olarak da planlanabilir (Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği).