4. OKUL ÖNCESİ EĞİTİM
Okul öncesi eğitiminin amacı; millî eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak çocukların beden, zihin ve duygu gelişimini ve doğru alışkanlıklar kazanmasını sağlamak, onları ilkokula hazırlamak, şartları elverişsiz çevrelerden ve ailelerden gelen çocuklar için ortak bir yetiştirme ortamı yaratmak, çocukların toplumsal hayata uyum sağlamalarını desteklemek ve öğrencilerin Türkçeyi doğru ve güzel konuşmalarını sağlamaktır.
Türkiye’de okul öncesi eğitimi ve bakımı, Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı (ASHB) tarafından yürütülmektedir. Mevcut sistemde genellikle 36 ay ve üzeri çocukların eğitiminden MEB sorumlu iken daha küçük çocukların bakım ve eğitiminde farklı kurumlar rol almaktadır. Ülkemizde 0-36 aylık çocukların bakım ve eğitimi ASHB tarafından, 36-68 aylık çocukların eğitimi ise MEB ve ASHB tarafından yürütülür.
Millî Eğitim Temel Kanunu’na göre; Türkiye’de okul öncesi eğitim isteğe bağlıdır. Ancak; Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’ye göre özel eğitim ihtiyacı olan çocuklar için okul öncesi eğitim zorunludur. Resmî kurumlar, okul öncesi eğitim hizmetlerini ücretsiz olarak sunar. Özel öğretim kurumları ile özel kreş ve gündüz bakımevlerinde sunulan eğitim hizmeti ise ücretlidir. Ancak ASHB denetiminde hizmet vermekte olan gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait kreş ve gündüz bakımevleri kapasitelerinin yüzde üçü, erken çocukluk döneminde yer alan tüm çocukların kreş hizmetlerinden eşit olarak yararlanabilmesi ve ilerleyen dönemde hizmetler aracılığı ile sosyal ve ekonomik düzey farklılığı olmadan fırsat eşitliğinin sağlanabilmesi amacıyla Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüplerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik doğrultusunda il müdürlüklerimizce tespit edilerek, çocukların ücretsiz yararlanması için kullanılmaktadır.
Ücretsiz bakım hizmetinden, ekonomik durumlarına bakılmaksızın; şehit ve gazi çocukları, Bakanlığa bağlı kuruluşlarda korunma ve bakım altında bulunan çocuklar, cezaevlerinde hükümlü ve tutuklu olan anneleri ile birlikte kalan çocuklar, öncelikli olarak yararlandırılmaktadır. Ekonomik gücü yeterli olmayan; ekonomik güçlük içindeki aileler, anne veya babası vefat etmiş çocuklar, tek ebeveyni ile yaşayan çocuklar, engelli ebeveyni olan çocuklar, kadın konukevinde bulunan veya ayrılan kadınların çocukları yararlandırılmaktadır.
ASHB denetimindeki gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerine ait kreş ve gündüz bakımevleri ile çocuk kulüplerinin işleyişine ilişkin hususlar; Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüplerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmelik ile belirlenmiş olup gerçek ve özel hukuk tüzel kişileri tarafından açılmak istenen kuruluşların açılış-kapanış ve denetleme işlemleri ASHB İl Müdürlükleri tarafından yapılmaktadır.
Okul öncesi eğitimi ve bakımı hizmeti temel olarak MEB’e bağlı resmî/özel okul öncesi eğitim kurumlarında (anaokulu, ana sınıfı, uygulama sınıfı) ve ASHB’ye bağlı özel kreş ve gündüz bakımevlerinde sunulmaktadır. Bunun yanında belediyelere bağlı çocuk bakımevleri, Devlet Memurları Kanunu gereği açılan kurumlar, Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı açılan 4-6 yaş kurslar ve İş Kanunu’na göre açılan kurumlarda da okul öncesi eğitimi ve bakımı hizmeti sunulur. Okul öncesi eğitimi ve bakımında hizmet veren kurum türlerine ilişkin kapsamlı bilgi Tablo 3’de yer almaktadır.
