4.2. Mali Boyut
4.2.1. Resmî Kurumlar
MEB Okul Öncesi Eğitim ve İlköğretim Kurumları Yönetmeliği doğrultusunda; okul öncesi eğitimi hizmeti, resmî okul öncesi eğitim kurumlarında (anaokulu, ana sınıfı, uygulama sınıfı) ücretsizdir. Ancak, okul öncesi eğitim kurumlarında çocukların okulda geçirdikleri süredeki temel ihtiyaçlarını, öz bakım süreçlerini ve eğitim programının uygulanmasını desteklemek amacıyla katkı payı alınır. Bu ücretler MEB’e bağlı il/ilçe millî eğitim müdürlükleri tarafından belirlenir. Katkı payı belirlenirken çevrenin ekonomik durumu göz önüne alınır. Tespit edilen katkı payı tavan miktarı hiçbir şekilde okul öncesi eğitimin yaygınlaştırılması ve geliştirilmesini engelleyecek, velilerin ekonomik durumlarını zorlayacak şekilde yüksek tutulamaz. Ayrıca durumlarını belgelendirmeleri kaydıyla şehit, harp malûlü ve muharip gazi çocukları ile okul öğrenci kontenjanının 1/10’u oranındaki yoksul aile çocuklarından katkı payı alınmaz. Bu durumdaki çocuklardan özel eğitim ihtiyacı olanlara öncelik tanınır.
4.2.2. Özel Kurumlar
Devlet okullarının yanı sıra MEB’e bağlı özel okul öncesi eğitim kurumları da mevcuttur. Ancak, bu kurumlarda eğitim hizmeti ücretlidir. MEB’e bağlı resmî/özel kurumlar dışında; ASHB tarafından açılış, kapanış, işleyiş ve denetim hizmeti yürütülen özel kreş ve gündüz bakımevleri, belediyelere bağlı çocuk bakımevleri, Devlet Memurları Kanunu gereğince açılan kurumlar, Diyanet İşleri Başkanlığına bağlı açılan 4-6 yaş kurslar ve İş Kanunu’na göre açılan kurumlar da mevcuttur.
Özel Kreş ve Gündüz Bakımevleri ile Özel Çocuk Kulüplerinin Kuruluş ve İşleyiş Esasları Hakkında Yönetmeliği’ne göre; özel kreş ve gündüz bakımevlerinin geliri, kurucu katkısı ve çocukların bakımı, beslenmesi ve eğitimi için velilerden alınacak ücretlerden oluşur. Kuruluşlar, velilerden alınacak aylık ücret miktarlarını çocukların bakım, eğitim ve gelişimlerine imkân verecek hizmetler ile çevrenin sosyo-ekonomik şartlarını dikkate alarak; kuruluşun giderleri ile amortismanlarını hesaplayarak tespit ederler. Kuruluşlar, ilan ettikleri ücretlerin altında bir ücretle de kayıt yapabilirler. Ancak, ilan edilen ücretin üzerinde ücret talep edemezler. Ayrıca dezavantajlı gruplarda olan çocuklar için fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla özel kreş ve gündüz bakımevlerinin kapasitelerinin %3’ü, ASHB il müdürlüğü tarafından tespit edilecek çocukların ücretsiz yararlanması için ayrılır. Ücretsiz kontenjan kapsamında faydalanabilecek çocuklar şunlardır:
a) Ekonomik durumlarına bakılmaksızın şehit ve gazi çocukları, ASHB’ye bağlı kuruluşlarda korunma altında bulunan çocuklar, cezaevlerinde hükümlü ve tutuklu olan anneleri ile birlikte kalan çocuklar.
b) Ekonomik gücü yeterli olmayan ailelerin çocukları ile anne veya babası vefat etmiş ekonomik güç-lük içindeki çocuklar, tek ebeveyni ile yaşayan çocuklar, özel gereksinimli ebeveyni olan çocuklar, kadın konukevinde bulunan veya ayrılan kadınların çocukları.