2024

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programlarının Hazırlanması

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, on yıllık uzun soluklu bir çalışmanın ürünüdür ve bu süreçte beceri temelli öğretim programlarını geliştirmek amacıyla birçok adım atılmıştır. Bu doğrultudaki somut ilk çalışma, 2014 yılında yapılan Milli Eğitim Kalite Çerçevesidir. Bu çerçevede öğrencilerin sahip olması gereken beceriler tanımlanmıştır. Beceri temelli bir eğitim anlayışı için atılan ikinci somut adım ise Türkiye Yeterlilikler Çerçevesinin Uygulanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in Bakanlar Kurulu’nun 2015/8213 sayılı Kararıyla 19 Kasım 2015 tarihli ve 29537 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe girmesidir. Bu çerçeve kapsamında tanımlanan 8 anahtar yetkinlik, öğretim programlarına dâhil edilmiştir.

Türkiye Yüzyılı Maarif Model'ine dayanan ve 2023 yılında tam zamanlı komisyon çalışmaları ile başlayan program geliştirme sürecinin ilk aşamasını ihtiyaç analizi oluşturmuştur. Bu kapsamda mevcut öğretim programlarına yönelik sorunlar ve ihtiyaçlar tespit edilmiş; bu sorunların nasıl giderilebileceği ve ihtiyaçların nasıl karşılanabileceği üzerine temel sorular sorularak bilimsel, ihtiyaca uygun bir yol haritası oluşturmak amacıyla çeşitli kaynaklardan veriler toplanmıştır.

81 İl Milli Eğitim Müdürlüğünde program değerlendirme komisyonları kurularak mevcut programların değerlendirilmesi yapılmış ve raporlama süreci yürütülmüştür. 2013 yılından itibaren öğretim programlarına ve ders kitaplarına gelen görüş ve öneriler Bakanlığımız tarafından arşivlenmiş ve bu görüşler üzerinde içerik analizi yapılarak çalışmalar raporlaştırılmıştır. Beceri temelli öğretim programı uygulayan ülkelerle ilgili durum tespit çalışmaları yapılmıştır. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programlarında kullanılması kararlaştırılan beceri setleri ile ilgili çalışmalar sivil toplum kuruluşlarına gönderilerek onların görüş ve önerileri alınmıştır.

OECD, Dünya Bankası gibi uluslararası kuruluşlarla ilgili güncel gelişmeler sürekli takip edilerek alana yönelik yurt dışındaki akademik yayınlar incelenmiş ve bunları raporlaştırılan komisyonlar oluşturulmuştur. 2017 Öğretim Programlarının konu ve kazanımlar açısından birçok farklı ülkenin öğretim programı ile karşılaştırıldığı analiz raporları oluşturulmuştur. Uluslararası sınavlarda ortalamanın üzerinde başarı gösteren ülkelerin öğretim programları, program geliştirme açısından incelenmiş ve raporlaştırılmıştır.

Beceri temelli öğretim programının hazırlık sürecinde 81 ilden öğrenci görüşleri alınmış ve 17 bin öğrencinin yanıtladığı anket çalışması yapılarak öğrencilerin beklentileri ve ihtiyaçları tespit edilmiştir. Ayrıca 81 ilden öğretmen görüşleri alınmış ve öğretmenlerin süreçte karşılaştıkları zorluklar, mevcut öğretim programlarına dair eksiklikler ve ihtiyaçlar hakkında kapsamlı bir veri toplama çalışması yapılmıştır. 2013 Öğretim Programlarının uygulamaya konulmasından itibaren günümüze kadar yapılan tüm akademik çalışmalar analiz edilerek raporlanmıştır.

İhtiyaç analizi sürecinde stratejik planlar, eylem planları ile ulusal ve uluslararası araştırma raporlarından yararlanılmıştır. Yapılan ihtiyaç analizi sonucunda mevcut öğretim programının bilişsel yükünün öğrenciler açısından ağır olduğu tespit edilmiş ve bu durum program geliştirme çalışmalarına temel gerekçe oluşturmuştur. Ayrıca uluslararası raporlar ve küresel ölçekli sınavlardan elde edilen sonuçlar değerlendirildiğinde ülkelerin eğitim sistemlerinin beceri odaklı ve bütüncül gelişim alanlarına hizmet eden bir anlayışa yöneldiği görülmüştür.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin ortaya çıkışına zemin hazırlayan unsurlar şunlardır:

1. Bilgiye erişim yollarının arttığı günümüzde bilgiyi etkin bir şekilde kullanma ve beceriye dönüştürme ihtiyacının ön plana çıkması,

2. Bilim, teknoloji, ekonomi, sanat ve kültür alanlarındaki değişimler ile program geliştirmenin çağın gerekliliklerine uygun olması gerektiği anlayışı,

3. Sosyal-duygusal öğrenme becerilerinin öğretim programlarının yapısına somut olarak nüfuz ettirilmesine ihtiyaç duyulması,

4. Ahlaklı, yetkin, erdemli; milleti ve insanlık için iyi, doğru, faydalı ve güzel olanı yapmayı ideal edinmiş öğrenciler yetiştirmek amacıyla millî ve manevi değerlerin öğretim programlarında somut, anlaşılır ve görünür kılınması,

5. Sistem okuryazarlığıyla öğrenme sürecinde sistem düşünme becerisinin geliştirilmesi ve okuryazarlık becerilerinin temel hedeflerine bütüncül olarak ulaşılması,

6. Karmaşık ve kapsamlı bilgi kümelerinin diğer dersler ile yatayda ve kendi içinde dikeyde tutarlığının sağlanarak geçerli, güvenilir ve rafine bir içerik oluşturulması,

7. Disiplinler arası ilişkilerin kurulması ve öğretim programlarını disiplin odaklı bilgi aktarımının ötesine geçirerek öğrencilere bütüncül bir bakış açısı kazandırılması, kalıcı öğrenmelerin gerçekleşmesinin desteklenmesi,

8. Öğrencinin aktif ve çevresiyle etkileşim içinde olduğu, öğrenme sorumluluğunu aldığı öğrenme sürecinde; yaşantısal öğrenme, bağlamsal öğrenme, sorgulamaya dayalı öğrenme, iş birlikli öğrenme, proje temelli öğrenme yaklaşımlarının öğretme-öğrenme yaşantılarında odağa alınması,

9. Öğrenen farklılıklarının normal dağılım içerisinde kaybolmasının, yarıştırıcı ve ayrıştırıcı anlayışlardan uzak “farklılaştırma” etkinlikleriyle önlenmesi ve böylelikle öğrenme sürecinde sosyal adaletin sağlanması,

10. Öğrenme kanıtları ile süreç ve durum temelli yaklaşımlar, geliştirici ölçme ve değerlendirme yaklaşımları ön plana alınarak öğrencilerin öğrenme hedeflerine ulaşma düzeylerinin nesnel ve açık olarak belirlenmesi,

11. Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve beklentilerine yönelik olarak bağlamsal ve çevresel özelliklerin dikkate alındığı okul temelli planlamaya olanak sağlaması ve öğretmen özerkliğinin güçlendirilmesi,

12. Öğretmen yansıtmaları aracılığıyla öğretmenlerin, hem kendilerinin hem de öğretim programlarının güçlü ve iyileştirilmesi gereken yönlerini değerlendirmelerinin sağlanması.

Amacıyla hazırlanan Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı 23/05/2024 tarih ve 20 sayılı kurul kararı ile onaylanmıştır. Söz konu öğretim programları 2024-2025 eğitim öğretim yılında anaokulu, 1 ve 5. sınıflarda Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Öğretim Programları uygulanmaya başlanacaktır. Gelecek eğitim öğretim yıllarında ise kademeli geçiş gerçekleştirilecektir. (Kaynak: tymm.meb.gov.tr) 

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Kapsamında Öğretim Programlarının Güncellenmesi

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli; öğretim programlarının temel yaklaşımı, öğrenci profili, Erdem-Değer-Eylem Çerçevesi, beceriler çerçevesi bileşenlerinden oluşan bütüncül bir modeldir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nin merkezinde bulunan insan; zihinsel, duygusal, bedensel, sosyal ve manevi gelişim yönleriyle bütüncül olarak ele alınmaktadır. Buna göre insanın kendini tanımasına ve keşfetmesine olanak tanıyarak kişilerin ilgi ve kabiliyetlerine göre esnek ve özgür öğrenme ortamlarının yaygınlaştırıldığı, hak ve gelişim temelli bir öğrenme süreci yapılandırılmıştır.          

Eğitim, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli'nde herkesin hayat boyu erişiminin teminat altına alındığı temel bir hak olarak görülmektedir. Bu sebeple tüm politika ve uygulamalar, eğitim hakkının kullanımını ve fırsat eşitliğini sağlamak amacıyla uygulamaya geçirilmektedir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli, bu bakış açısından yola çıkarak öğrencilerin inanç, kimlik ya da sosyoekonomik durumları nedeniyle dezavantajlı olmadığı bir öğrenme süreci tasarlar ve bu farklılıkları dikkate alarak olası dezavantajları giderici tedbirlerle herkes için adil bir eğitim sürecini tahkim etmeyi amaçlamaktadır.     

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile bireyin bilişsel, sosyal, duygusal, fiziksel ve ahlaki gelişiminin bütüncül bir anlayışla sağlanması amaçlanmıştır. Bu bağlamda; bilgi ve becerinin sentezlendiği soyut zihinsel süreçlerin somutlaştırıldığı, millî, manevi ve evrensel değerlerin öğretim programlarına nüfuz ettirilerek öğrenciye kazandırıldığı, öğrencinin aktif ve çevresiyle etkileşim halinde olduğu, nesnel ve açık ölçme ve değerlendirmeye imkân veren öğretim programları hazırlanmıştır.    

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin nihai hedefi ise yetkin ve erdemli insanlar yetiştirmektir. Yetkinlik ve erdemin merkezde olduğu Maarif Modeli öğrenci profilinde, öğrencilerin bilgi, beceri, eğilim ve değerleri göz önünde bulundurulmaktadır. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nde öğrencilerin çok yönlü gelişmeleri, farklı alanlarda bilgi ve becerilere sahip olmaları amaçlanarak disiplinler arası ilişkilere de yer verilmiştir. Disiplinler arası ilişkiler ile öğretim programları disiplin odaklı bilgi aktarımının ötesine taşınmış, öğrencilerin bütüncül bir bakış açısı kazanmaları ve kalıcı öğrenmelerin gerçekleşmesi sağlanmıştır. Yeni öğretim programlarında; beceriler, birbiriyle ilişkileri ve anlam özellikleriyle öğrenme sürecinin bir parçası olarak modellenmiştir. Beceriler arası ilişkilendirmeler ile beceri geliştirme süreci dinamik bir yapıya kavuşturulmuş, dolayısıyla sürecin niteliğinin artmasına katkı sağlanmıştır.

Okul temelli planlama yoluyla ilk kez bağlamsal ve çevresel özellikler dikkate alınmış ve bu özelliklerin yeni öğretim programlarında yer bulması sağlanmıştır. Zümre öğretmenler kurulu tarafından ders kapsamında gerçekleştirilecek araştırma ve gözlem, sosyal etkinlikler, proje çalışmaları, yerel çalışmalar, okuma etkinlikleri gibi çalışmalara ayrılan süreyi ifade eden okul temelli planlama ile öğretmenlere öğretim programını uyarlama imkânı tanınmıştır. 

Yeni öğretim programlarında süreç ve durum temelli ölçme ve değerlendirme anlayışı benimsenmiş ve bu anlayışa uygulamaya dönük olarak yer verilmiştir. Ölçme ve değerlendirme uygulamalarının süreç temelli bir anlayışa dayanması ile öğrenci gelişimini takip etme ve öğretim yöntemlerini iyileştirme amaçlanarak ölçme ve değerlendirme sürecine öğrenme çıktılarına ulaşmada önemli bir rol verilmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli ile getirilen en önemli yeniliklerden biri, farklılaştırma bölümüdür. Farklılaştırma uygulamaları ile öğrenci farklılıklarının göz ardı edilmesinin önüne geçilmiş ve ayrıştırıcı ile yarıştırıcı zihniyetten uzak, sosyal adaletin sağlandığı etkinlikler oluşturulması hedeflenmiştir.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli’nin kazandırdığı program dışı etkinlikler ile zihinsel, sosyal-duygusal, fiziksel ve ahlaki gelişimi desteklemek; kazanılan becerilerin gerçek hayatta uygulanmasına olanak tanımak, okullarda yürütülen akademik çalışmaları zenginleştirmek, zamanı etkili kullanmak ve estetik duyarlılığı artırmak amaçlanmıştır. Bu amaçla öğretim programlarına sosyal sorumluluk programı ve hayat boyu öğrenme eklenmiştir. Yapılan ihtiyaç analizleri sonucunda önemli bir beklenti olarak ortaya çıkan müfredat yoğunluğunu azaltmak amaçlanmış; öğrenciye bilişsel yük olmanın dışında başka bir işe yaramayan, anlamlı öğrenmeye hizmet etmeyen, yaşam becerilerinin gelişimine katkı sağlamaktan uzak içerikler öğretim programlarında kaldırılarak ortalama %35 oranında içerik sadeleşmesi yapılmıştır.

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Kapsamında Öğretim Programları ve Ders Kitaplarının Geliştirilmesi

Günümüzde sosyal, kültürel alanlar ile ekonomi, teknoloji alanlarında gerçekleşen hızlı değişim ve dönüşümler insanların sahip olması gereken bilgi ve becerilerin farklılaşmasını, eğilimlerin farklı şekilde işe koşulmasını ve değerlerin tabii bir şekilde kazandırılmasını gerektirmektedir. Bu değişim sürecinde zihinsel faaliyetlerin insanlar tarafından anlamlandırılıp kullanılması için değişim ve dönüşümün bir bütün olarak tanımlanması gerekmiştir. Buna göre söz konusu dönüşümlerin birer yansıması olarak öğrencileri çağın gerektirdiği bilgi ve becerilerle donatmak için çeşitli yenilikçi politika ve uygulamaları öğretim programları aracılığıyla hayata geçirmek amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli bireyin bütün davranış örüntülerine hitap edecek şekilde alana ait bilgi kümlerini beceri örgüsü temelinde bütüncül bir yaklaşım ile ele almaktadır. Model kapsamında üst düzey düşünme becerileri, kavramsal beceriler, sosyal duygusal öğrenme becerileri, alan becerileri, okuryazarlık becerileri ve bu becerilerin işe koşulmasında tetikleyici işlevi olan eğilimler tanımlanmıştır. Bu bağlamda geliştirilen öğretim programları, modelde tanımlanan bileşenlerinin tamamı göz önünde bulundurularak, okul öncesinden ortaöğretimin sonunda kadar sarmal bir yapıda hazırlanmıştır. Önceki öğretim programlarında da becerilere yer verildiği görülmekle birlikte yenilenen programlarda becerilerin sürecin hangi aşamasında ve nasıl verileceğine dair rehberlik edilmiştir. Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında hazırlanan öğretim programlarında alana ait bilgi kümleri her bir öğrenme çıktısında beceri örgüsü temelinde yapılandırılmış, öğrenme-öğretme uygulamalarında bu becerilerin öğrencilere nasıl kazandırılacağına dönük somut yaşantılara yer verilmiştir. Ayrıca, beden ve ruh bütünlüğünü esas alan modelin temel bileşenlerinden biri olan erdem-değer-eylem çerçevesi programlara yansıtılmıştır. Böylece değerler programın diğer ögelerinden, becerilerden ve alan içeriğinden ayrık bir şekilde değil programın akışı içerisinde doğal olarak işlenmektedir. Benzer şekilde bütüncül bir akademik yaklaşımın gereği olarak öğretim programları beceri örgüsü temelinde öğretim süreçlerini zenginleştirmek üzere disiplinler arası niteliğinin yanında disiplinler üstü ve disiplinler ötesi yaklaşımlar esas alınarak tasarlanmıştır. 

Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında Ortaöğretim Genel Müdürlüğünce Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli Ortak Metni ile 9 dersin öğretim programı, Temel Eğitim Genel Müdürlüğünce 10 dersin öğretim programı, Din Öğretimi Genel Müdürlüğünce 7 dersin öğretim programı 26 Nisan 2024'te kamuoyunun görüş ve önerisine sunulmuştur. Görüş ve öneriler, şeffaflık, bilimsellik ve katılımcılık ilkelerinin gereği olarak değerlendirilerek öğretim programlarına yansıtılmıştır. Yeni müfredata ilişkin 26 dersin Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli öğretim programları, 16-22 2024 Mayıs'ta kurul gündemine alınarak görüşülmüş, tekrar görüşülen yeni müfredat, Talim ve Terbiye Kurulu onayından geçmiştir. 

Öğretim programında yer alan kavramsal beceriler ile alan becerilerinin yanı sıra sosyal duygusal beceriler, okuryazarlık becerilerine ve Erdem-Değer-Eylem modeline ders kitaplarımızda yer verilmiştir. Ders kitabında bu beceriler ve değerlerin öğrencilere bireysel ve grupla çalışma yöntemleri, eğitsel oyunlar ve ders içi- ders dışı etkinlikler ile kazandırılması hedeflenmiştir. Bu sayede ahlaklı ve erdemli bireyler yetiştirirken eleştirel düşünebilen, sorgulayan, araştıran, sorumluluk ve ülkü sahibi nesiller yetişmesi amaçlanmıştır.

Ders kitaplarımızda yer alan etkinlikler öğrenciyi bireysel çalışmalardan ziyade iş birlikli öğrenmelere yönlendirmektedir. Hazırlanan ders kitaplarında karekodlar içerisinde etkinlikler, animasyonlar, simülasyonlar ve dijital tarih, artırılmış gerçeklik ve yapay zekâ ile desteklenmiş uygulamalara yer verilmiştir. Bu sayede öğrencilerimizin herhangi bir yardımcı kaynağa ihtiyaç duymadan öğrenim görmesi hedeflenmiştir. 

Hazırlanan ders kitaplarında öğrencilerin kelime hazinesini geliştirecek şekilde Türkçenin doğru ve etkili kullanımı özellikle vurgulanmıştır. Türkçenin doğru kullanımı ve geliştirilmesi ders kitaplarımızda önemli bir politika olarak ele alınmıştır. Ders kitaplarımızda sadece sonuca odaklanan bir yaklaşımdan ziyade öğrencilerin süreç içindeki öğrenme düzeylerini takip etmek için geliştirici (biçimlendirici) ölçme ve değerlendirme uygulamaları kullanılmıştır. Ayrıca somut ve gözlemlenebilir öğrenme kanıtlarıyla ölçme ve değerlendirme süreçlerinin daha nesnel ve açık hâle getirilmesi amaçlanarak süreç ve durum temelli ölçme ve değerlendirme yaklaşımlarına yer verilmiştir. Bu ölçme değerlendirme yaklaşımına uygun olarak tasarlanan formlar kitaplarımızda yer almıştır. Bu formlar öğrencilerin öz düzenleme becerilerinin geliştirilmesine katkıda bulunmuştur. 

Teknoloji Odaklı Öğrenme Senaryoları

Teknoloji odaklı öğrenme senaryoları çalışması, öğrenme ortamlarında teknolojinin etkin kullanılmasını desteklemeyi ve öğretmenlerin dijital becerilerini geliştirerek etkileşimli ders akışları sunmayı hedeflemektedir. Bu amaçla ilkokul ve ortaokul kademesinde öğretim programları ile uyumlu yenilikçi senaryolar geliştirilmektedir. Böylelikle etkileşimli tahtaların daha etkili ve verimli kullanımı sağlanacaktır.  Öğrenme ortamlarında teknolojinin etkin kullanılmasını sağlayabilmek öğretmenlerin senaryo hazırlayabilme becerilerini geliştirmek ve bu alanda yenilikçi senaryolar üretmek ve üretilen senaryoların değerlendirilmesi, mevcut senaryoların geliştirilmesi için 08/05/2024 tarihinde öğretmenlerin katılımıyla çalıştay düzenlenmiştir. Pilotlanan 200 senaryonun tasarım süreci ile birlikte ayrıca senaryo yazma süreci devam etmektedir. Tasarım sürecinde bulunan senaryoların EBA’da yayınlanması, öğretmenlerin yenilikçi uygulamalar ve teknoloji kullanımı hakkında bilgi sahibi olmaları adına hizmet içi eğitim planlanması çalışmaları yapılmaktadır.

Okul ve Öğretmen Ağları 

eTwinning, Avrupa’daki tüm öğretmenlerin öğrencilerini dâhil ettikleri, deneyim ve bilgi paylaşımına olanak sağlayan, birlikte pedagojik dayanağı olan projeler geliştirdikleri, güvenli ve web tabanlı bir sosyal okul ağıdır. 46 ülkenin proje faaliyetinde yer aldığı bu ağdaki amaç, öğretmen ve öğrencilerin bilişim teknolojileri kullanımını geliştirerek, teknolojiyi uyguladıkları müfredata entegre etmelerini ve yenilikçi öğretim yöntem ve tekniklerini kullanmalarını teşvik ederek öğretmen ve öğrencilerin İngilizce başta olmak üzere Avrupa dillerinde iletişim becerilerini geliştirmektir. Öğretmenlerin proje ile bağlarını artırmak üzere toplamda 8500 öğretmenin katılım sağladığı 13 çevrim içi eğitim gerçekleştirilmiştir. 6-8 Mayıs 2024 tarihinde akademisyenlerin, öğretmenlerin ve kurum temsilcilerinin katılımıyla “Dijital Öğretmen Ağı Çalıştayı” yapılmıştır.

Scientix Projesi

Ülkemizin de dâhil olduğu, amacı Avrupa genelinde gerçek yaşam problemlerini çözmeye yönelik fen, matematik, mühendislik ve teknoloji (STEM) eğitimi ile ilgili projelerden tüm Avrupa’nın haberdar olmasını sağlamak olan Scientix projesi, üretilen öğrenim materyallerinin ve araçlarının yaygınlaştırılmasını ve paylaşılmasını kolaylaştırmak için toplamda 637 Scientix elçisine sahiptir. Scientix projesi ve STEM eğitiminin yaygınlaştırılması deneyimlerin paylaşılması amacıyla çalıştay, yüz yüze / uzaktan eğitimler gerçekleştirilmiştir. Kastamonu, Ordu, Şanlıurfa, Batman, Tunceli ve İstanbul olmak üzere toplam 6 ilde çalıştay düzenlenmiş olup 600 öğretmen katılım sağlamıştır. Etkileşimi ve deneyimleri paylaşmak artırmak için 3 adet STEM Eğitici Eğitimi Hizmetiçi Eğitim Kursu düzenlenmiş olup bu kurslarda yaklaşık 117 STEM İl Koordinatörü ve Scientix elçisi STEM Eğitici eğitimi almıştır. 34 adet çevrim içi düzenlenmiş olup toplamda 2900 öğretmen katılım sağlamıştır. 

Yenilikçi Sınıflar

Bakanlığımızın 2024-2028 Stratejik Planı'nda yer alan Türkiye Yüzyılı vizyonu doğrultusunda "Okullara yenilikçi sınıflar kurulacaktır" stratejisi belirlenmiştir. Bu amaç doğrultusunda 2023-2024 eğitim-öğretim yılı itibariyle bilgisayar teknolojileri (BT) laboratuvarlarının dönüşümü ve yenilikçi sınıfların kurulmasına yönelik olarak 81 ilde ortaokul ve lise kademesinde tüm branş öğretmenlerinin aktif öğrenme için kullanabileceği 500 sınıfın yenilikçi öğrenme ortamları olarak dönüştürülmesi çalışmaları başlatılmıştır. Şimdiye kadar 500 Yenilikçi Sınıf için okul belirleme, alan tasarımı, bilişim altyapısı ve teknoloji ekipman-donanım belirleme çalışmaları yürütülmüştür. Bu doğrultuda yenilikçi sınıflarda 12 dizüstü bilgisayar, 8 masaüstü bilgisayar, robotik kitler, 3D yazıcı, akıl ve zekâ oyunları yer alacak, sınıflar esnek ve iş birlikçi tasarımla ve modüler mobilyalarla düzenlenecektir. Bu kapsamda

• 17 Ocak 2024 tarihinde kurulan BT sınıfı ve Yenilikçi sınıf kurulumu hakkında çevrim içi bilgilendirme toplantısı yapılmıştır. 

• 15-17 Ocak 2024 tarihinde Ankara’da öğretmenlere Geleceğin Sınıfını Tasarlama Eğitimi verilmiştir. 

• “Yenilikçi Sınıflar Eğitici Eğitimi “için “Katılımcı El Kitabı” hazırlanmıştır. 

• “Yenilikçi Oğrenme Ortamları Eğitimi” Öğretmen Bilişim Ağında yayımlanmıştır.

• 9 Mayıs ve 16 Mayıs 2024 te “Yenilikçi Öğrenme Ortamları Tasarlama” atölye çalışmaları yapılmıştır.

• 5-9 Ağustos tarihlerinde STEM Eğitici Eğitimi kursunda tanıtım eğitimi verilmiştir.

Dijital Vatandaşlık Eğitimi Projesi

Avrupa Konseyi tarafından geliştirilen Dijital Vatandaşlık Eğitimini Destekleyenler Ağı ile ilgili konseyin belirlediği Dijital Vatandaşlık Eğitimi 10 etki alanının yaygınlaştırması çalışmaları 2019 Kasım ayından bu yana devam etmektedir. Ankara, Kayseri, Giresun, Kırıkkale, Manisa, Kütahya, Balıkesir, Mersin, Antalya, İzmir ve İstanbul illerimizdeki anaokulu, ilkokul, ortaokul, lise, meslek lisesi ve BİLSEM olmak üzere 13 okulda öğretmen, idareci öğrenciler ve veliler yer almaktadır. Çalışma grubuna üye ülkelerde ülke temsilcilerinin katılımı ile Dijital Vatandaşlık Eğitimi ile ilgili iyi örneklerin paylaşımı için periyodik çevrim içi toplantılar düzenlenmekte ve iyi örnek paylaşımları yapılmaktadır. Bu kapsamda;

• 28 Mayıs 2024 tarihinde ‘Siber Suçlarla Mücadele’ semineri düzenlenmiştir.

• Digitable isimli e-Twinning projesinde ise öğrenciler siber zorbalık, sahte haberler, phishing dolandırıcılıkları ve kimlik dolandırıcılığı gibi çevrim içi ortamlarda karşılaşabileceğimiz tehditler ile ilgili bir hikâye oluşturdu.

• Erasmus + Akreditasyon projeleri ile internet güvenliği, iyi oluş ve dijital zorbalık üzerine çalışmalar yürütülmüştür. 

• TÜBİTAK 4006 Bilim söyleşileri kapsamında kurum tarafından proje hazırlanıp TÜBİTAK’a sunulmuş ve hibe alarak desteklenen proje ile İzmir Ekonomik Üniversitesinden alanında yetkin öğretim görevlisi öğrencilere Sağlıklı yaşam ve dijital yaşam üzerine seminer çalışması tamamlanmış olup bu bağlamda logo tasarımları, örnek vaka incelemesi, veli bilgilendirme seminerleri yapılmıştır.

Eğitim Teknolojileri Kuluçka ve İnovasyon Merkezi (ETKİM)

Millî Eğitim Bakanlığı  tarafından 2023 yılında, ODTÜ Teknokent'te Eğitim Teknolojileri Kuluçka ve İnovasyon Merkezi (ETKİM) açıldı. Eğitim teknolojileri sektörünü tanımak, tanıtmak, yönlendirmek ve güçlendirmek için yoğun faaliyetler yürütülen ETKİM’de dijital eğitim ve inovasyon ekosistemi kapsamında yürütülecek faaliyetler ile Bakanlığımız eğitim teknolojilerinin aktif kullanımı için güçlü bir iş birliği modeli geliştirerek okullara yönelik dijital eğitim stratejilerini uygulama, teknoloji destekli iyi uygulama örnekleri sunma ve kapasite geliştirme faaliyetlerini desteklemeye devam etmektedir.

Merkezde yer alan Profesyonel Öğrenme Laboratuvarında, eğitim teknolojileri yatırımlarını en güçlü şekilde kullanmak amacıyla mesleki gelişim çalışmaları, pilot uygulamalar, Ar-Ge çalışmaları ve teknoloji geliştirme faaliyetleri yapılmaktadır. ETKİM’ de düzenlenen etkinlikler ile eğitim teknolojileri ekosistemindeki firmalar, akademisyenler, eğiticiler ve öğrenciler arasındaki etkileşimleri artırılmaktadır. ETKİM’ deki etkinlikler kapsamında öğretmen ve öğrenci eğitimleri ve çalıştayları düzenlenirken, eğitim teknolojilerinin etkin kullanımına ve aktif öğrenmeye hizmet edecek yenilikçi öğrenim senaryoları geliştirilmektedir. ETKİM’ de yürütülen faaliyetlere ilişkin bilgiler www.etkim.gov.tr adresinden paydaşlara sunulmaktadır.

Sürdürülebilir Yaşam İçin Eğitim Projesi

İklim değişikliğine dayanıklı bir toplum oluşturmak için okul öncesi, ilkokul ve ortaokul eğitim ve öğretim programlarının sürdürülebilir yaşam için eğitim bakış açısıyla güncellenmesi, güncellenecek öğretim programlarına uygun materyaller geliştirilerek ve okul paydaşlarında farkındalığının artırılması amacıyla Bakanlığımız ve UNICEF işbirliğinde başlamış olan proje faaliyetleri devam etmektedir. Proje kapsamında Okul İklim Değişikliği Eylem Planı Hazırlama Kılavuzu, okul öncesi, ilkokul ve ortaokul düzeylerine yönelik Hikâye kitapları, Öğretmen etkinlik kitapları, Öğretmen Kılavuz Kitabı, Sürdürülebilir Yaşam ve İklim Değişikliği Kulüp Yönergesi ve Faaliyet Planı hazırlanmıştır. Oluşturulan materyallerinin basım ve dağıtım hazırlık çalışmaları devam etmektedir. Bu kapsamda 81 ilden 260 öğretmene eğitici eğitimleri verilmiştir. Sürdürülebilir Yaşam İçin Eğitim programını alan öğretmenler kendi illerindeki öğretmenlere mahalli olarak eğitim vererek okullarında projeyi uygulayacaklardır.

Temel Eğitimde Öğrenme Kayıplarının Giderilmesi ve Öğretimin Güçlendirilmesi Projesi

Güçlü toplumların oluşması ve devamlılığı nitelikli insan gücünün yetişmesine bağlıdır. Nitelikli insan gücünün yetişmesinde eğitimin yeri son derece kritiktir. Ancak sosyal, ekonomik ve çevresel herhangi bir nedene bağlı yaşanan toplumsal ya da bireylerin ilgi ve yetenekleri eğitim hizmetlerini etkileyerek bireylerin öğrenmelerinde aksaklıklara yol açabilmektedir. Bu nedenler projenin temel amacı; temel eğitim düzeyinde öğrenme kayıplarının tespit edilmesi, öğrenme kayıplarının giderilmesi ve öğretimin güçlendirilmesidir. 

Temel Eğitimde Öğrenme Kayıplarının Giderilmesi ve Öğretimin Güçlendirilmesi Projesi üçüncü ve dördüncü fazı ülke genelini örnekleyebilecek 7 bölgeden seçilen 20 ilde yürütülecektir. Proje illeri, öğrenme kayıplarının yaygın olabileceği deprem illerinden, afet bölgelerinden, göçün yoğun yaşandığı illerden ve normal koşullarda afet dışındaki nedenlere bağlı olarak öğrenme kayıplarının yoğun yaşanabileceği illerden belirlenmiştir. Daha önceki iki fazda yoğunluk olarak deprem bölgesi ve deprem bölgesinden göçlerin fazla olduğu illerden seçilen iller ile pilot uygulama yapılmış ve uygulama çıktıları çalışmanın başarılı olduğunu göstermiştir. Devam edecek üçüncü ve dördüncü fazda bu kapsam genişletilerek proje il sayısı 20’ye çıkarılmış ve böylece proje çıktılarının yaygınlaştırılması için bir adım atılmıştır. Pilot iller Türkiye örneklemini temsil edecek yoğun göç alan ve yoğun göç veren iller arasından seçilmiştir. Böylece deprem faktörü yanı sıra farklı nedenlerle öğrenme kayıplarının yaşanacağı bir örneklem grup oluşturulmuştur.       

Projenin üçüncü ve dördüncü faz çalışmaları kapsamında ilkokul ve ortaokul kademesindeki öğrencilerimize hayat bilgisi, matematik, Türkçe, fen bilgisi, sosyal bilgiler derslerinde tespit, müdahale, önleme ve güçlendirme faaliyetleri gerçekleştirilecektir. İlk iki fazda Türkçe ve matematik derslerinde uygulama sonuçlarının başarılı olarak raporlanmıştır. 2024-2025 Eğitim Öğretim yılı ile birlikte bu derslere ek olarak hayat bilgisi, fen bilgisi, sosyal bilgiler dersleri de eklenerek temel dersler düzeyinde birinci ve ikinci eğitim öğretim dönemini içeren değerlendirme bataryaları ve müdahale programları hazırlanacaktır. Üçüncü ve dördüncü faz içerisinde hazırlanacak dokümanlar Türkiye Maarif Modeli kapsamında hazırlanacaktır. Ayrıca birinci ve ikinci faz içerisinde hazırlanan Türkçe ve Matematik derslerinin ikinci dönem eğitim materyalleri Türkiye Maarif Modeli kapsamında güncellenerek revize edilecektir.  Projenin toplumda görünürlüğünün sağlanması için öğrenci, öğretmen ve ailelere yönelik etkili bir iletişim stratejisinin uygulanması planlanmaktadır. Proje sonuçlarının ilkokul ve ortaokul düzeyindeki öğrenci, öğretmen, okul yöneticisi ve velileri etkileyeceği beklenmektedir. Proje sürecinde ulaşılması hedeflenen öğrenci sayısı 80 bin, öğretmen sayısı ise 6000 olarak öngörülmektedir. 

Öğrencilerin Söz Varlığının Tespiti Geliştirilmesi ve İzlenmesi Projesi

Öğrencilerin Söz Varlığının Tespiti Geliştirilmesi ve İzlenmesi Projesi Türkiye Yüzyılı Maarif Modeli kapsamında yürütülecek olan bir projedir. Türkçe alan becerilerinin geliştirilmesi kapsamında hazırlanan bu proje, öğrencilerin kelime hazinesini genişletmeyi ve ders kitaplarının içerdiği söz varlığını zenginleştirmeyi amaçlamaktadır. Proje 2024-2026 yılları olmak üzere 3 yıl boyunca devam edecek olup proje kapsamında 18 iş paketi oluşturulmuştur. Hedef kitlesi, okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim öğrencileri olup bu kapsamda;  öğrencilerin kelime hazinesini tespit etmek ve geliştirmek, öğrencilerin kavram bilgisini geliştirmek, ders kitaplarındaki söz varlığını tespit etmek ve zenginleştirmek, öğrencilerin Türkçe dil gelişimini destekleyerek millî,  manevi ve kültürel değerlere bağlılıklarını güçlendirmek ve de okuma kültürünün oluşturulmasına yönelik çalışmalar yürütmek amaçlanmıştır.

Millî Kültür ve Değerler Eğitimi Projesi

Millî Kültür ve Değerler Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Merkezi öğrencilerin  millî,  manevi,  insani,  ahlaki  ve  kültürel  değerlere  sahip,  duyarlı,  bilinçli,  sorumlu şahsiyetler olarak yetiştirilmesine katkı sağlamak amacıyla Bakanlığımız bünyesinde oluşturulan bir merkezdir. Bu merkezin çalışma süresi 4 yıl olarak öngörülmüş olup başta öğrenci, öğretmen ve okul yöneticileri olmak üzere bakanlığımızın tüm çalışanları ile velilerimize yönelik izleme, araştırma, bilinçlendirme ve yetkinlik geliştirmeye yönelik millî kültür ve değerler eğitimi çalışmaları yapılacaktır. Kurulacak merkez Millî Kültür ve değerler eğitimiyle toplumsal duyarlılığı artırmak ve öğrencilerin sorumluluk sahibi iyi bir insan olarak yetişmelerine yönelik eğitici ve geliştirici faaliyetler yürütülecektir. Söz konusu faaliyetlerle ilgili ulusal ve uluslararası düzeyde yapılan çalışmaları takip etmek ve Millî Kültür ve değerler alanında çalışmalar yapan kurum ve kuruluşlar ile iş birlikleri kurmak üzere çalışmalarını yürütecektir.

Millî kültür ve değerler eğitimi bağlamında başarılı proje ve iş birliklerinin iyi örneklerinin sunulması konferansı düzenlenecektir. Bu konferansta her ilde çeşitli başlıklar altında valiliklerce ya da belediyelerce Millî Eğitim Bakanlığıyla iş birliği içerisinde yürütülen çocukların kültürel, sportif, sanatsal faaliyetleriyle okuma alışkanlığı ve benzeri diğer tüm konularda okul dışı destek faaliyetleri belirlenecektir. Bu okul dışı uygulamalar arasından seçimler yapılarak belirlenen iyi örnekler konferansta sergilenecektir.

Afet ve Acil Durumlarda Çocuk Hakları ve Eğitimi Projesi

Afetlerden etkilenen çocuklarımızın hak kayıplarını önlemeye yönelik olarak afet durumlarında MEB personelinin çocuk hakları konusundaki bilgi ve farkındalıklarının artırılarak çocuk hakları temelli yaklaşıma sahip bir afet yönetim anlayışının oluşturulmasının önem arz etmektedir. Afet durumlarına yönelik çocuk hakları temelli bir yaklaşım, çocuk haklarının tam kapsamını tanıyarak afet öncesi risk azaltma ve hazırlıktan, afet sırası ve sonrası müdahale ve iyileştirme faaliyetlerine kadar afet yönetiminin tüm aşamalarında çocukların korunması için kapsamlı bir çerçeve sunmaktadır.

Türkiye'de afet durumlarında (afet öncesi, sırası, sonrasında) çocuk haklarının Uluslararası Çocuk Hakları Sözleşmeleri çerçevesinde korunması ve güçlendirilmesi amacıyla Bakanlığımız tarafından hazırlanan “Afet ve Acil Durumlarda Çocuk Hakları ve Eğitim Projesi” MEB-UNICEF ortaklığı ile 2024 yılında yürütülecek olan programlar arasında yer almıştır.

Araştırma Uygulama İzinleri Genelgesi (2024)

Millî Eğitim Bakanlığına bağlı her türlü teşkilatta (merkez, taşra ve yurt dışı teşkilatı) üniversiteler, kamu kurum ve kuruluşları, sivil toplum kuruluşları ve bireysel araştırmacılar tarafından yapılacak ulusal ve uluslararası araştırma uygulamalarına yönelik izin taleplerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Araştırma Uygulama İzinleri Genelgesi (2024/41) 14.06.2024 tarihinde yayımlanmıştır.

https://ttkb.meb.gov.tr/www/arastirma-uygulama-izinleri/icerik/615 

Araştırma Uygulama İzinleri Başvuru Ve Değerlendirme Modülü

Araştırma Uygulama İzinleri Genelgesi (2024/41)  kapsamında yapılacak başvurular ve başvuruların değerlendirilmesi "Araştırma Uygulama İzinleri Başvuru ve Değerlendirme Modülü" üzerinden 16.07.2024 tarihinden itibaren https://arastirmaizinleri.meb.gov.tr/ adresinden gerçekleştirilmektedir. 

Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi Projesi

İlk kez 2016 yılında uygulanan ve ikişer yıllık döngülerle gerçekleştirilen ABİDE araştırmasının bu yıl dördüncü döngüsü gerçekleştirildi. 2024 Araştırması 81 ilde, 2 bin 722 okulda yaklaşık 130 bin öğrencinin katılımıyla tamamlandı. Araştırmada kullanılan açık uçlu maddelerin puanlanma çalışmaları ise 2024 yılı Temmuz ve Ağustos aylarında gerçekleştirilen çalıştaylarla tamamlandı.

Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı

İlk uygulaması 2022 yılında gerçekleştirilen Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı’nın 2024 uygulaması, 24 Nisan-10 Mayıs 2024 tarihleri arasında örneklem olarak belirlenen 40 ilden 653 okul ve 10.665 öğrencinin katılımıyla gerçekleştirilmiştir. Öğrencilerin dil becerilerini edinme düzeylerini etkileyen faktörlerin belirlenebilmesi amacıyla sınavın ardından yönetici, öğretmen ve öğrenci anketleri uygulanmıştır. 2024 uygulamasının rapor hazırlama süreci devam etmektedir. 

Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı’yla ilgili olarak aşağıda belirtilen çalışmaların yapılması planlanmaktadır:

• Öğretim programlarının değişmesi dolayısıyla yeni öğrenme çıktıları ile uyumlu yeterlikler belirlenecektir. 

• Güncellenen yeterliklerden hareketle sistemdeki sorular gözden geçirilecektir.

• Yeni sorular yazılacak ve soru havuzu geliştirilecektir. 

• 2026 uygulamasının pilotlama çalışmaları yapılacaktır.

• Uygulama sonuçlarına yönelik puanlama çalışmaları gerçekleştirilecektir.

• Konuşma ve dinleme/izleme oturumlarında kullanılan kulaklıkların sayısı artırılacaktır.

Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitim Faaliyetleri

2024 Yılında merkezi ve mahalli olarak düzenlenen 29.785 hizmet içi eğitim faaliyetine öğretmen ve okul yöneticilerinden 1.127.526 katılım olmuştur.  Öğretmen başına düşen eğitim saati 15 saat olarak gerçekleşmiştir (Ağustos 2024 tarihi itibari ile).

2023

Öğretmenlerin Gözüyle Cumhuriyetin 100. Yılında Eğitim Sempozyumu

Cumhuriyetin 100. yılında eğitimin inşasında ve bekasında söz sahibi öğretmenlerimizin maarif davamızın bugünü ve geleceği hususundaki fikirlerini almak ve eğitimde Türkiye Yüzyılı’na en iyi nasıl katkıda bulunabileceklerini ortaya koymak amacıyla 26-27 Aralık 2023 tarihinde Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesinde “Öğretmenlerin Gözüyle Cumhuriyetin 100. Yılında Eğitim Sempozyumu” düzenlenmiştir. Bu sempozyum ile öğretmenlerin gözüyle günümüzde eğitimin güçlü yönlerini ve fırsatlarını, eğitim öğretim sürecinde öğretmenlerin rolünü, tecrübelerini ve geleceğe dair beklentilerini daha iyi anlamak ve eğitim sisteminin güncel durumu ve gelecekteki muhtemel değişimleri hakkında elde edilecek değerlendirmelerle eğitimde iyileştirmeler yapmak için atılacak adımlara katkı sağlanması hedeflenmiştir.

Öğretmenlerin Gözüyle Cumhuriyetin 100. Yılında Eğitim Sempozyumu’nda “Öğretmenlik ve Mesleki Gelişim, Eğitimde Kültürel Miras ve Değerler Eğitimi, Eğitim ve Öğretim Süreci, Teknolojik Gelişmelerin Eğitime Etkisi, Eğitimde Kapsayıcılık ve Rehberlik, Yurt Dışı Türk Okulları ve Milletlerarası Okullar, Eğitimde Paydaşların Rolü ve Katılımı” olmak üzere yedi ana tema ve bunlara bağlı on dokuz alt tema belirlenmiştir. Bu temalar kapsamında 78 ilden ve beş ülkeden (Almanya, Azerbaycan, Mali, Romanya, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti)  250 bildiri sunuma hak kazanmıştır. Sempozyum bitiminde 250 bildirinin videosu, özet kitabı ve bildiri tam metni Bakanlığımızın çevrim içi platformlarından ilgililerin istifadesine sunulmuş ve “Öğretmenlerin Gözüyle Cumhuriyetin 100. Yılında Eğitim Sempozyumu Program ve Bildiri Özetleri Kitabı” yayımlanmıştır.

Çoklu Yabancı Dil Eğitim Modeli

Çoklu Yabancı Dil Eğitim Modeli öğrencilerimizin hedef dile maruz kalma sürelerini etkili ve verimli hale getirerek yeni bir dil öğrenmeye karşı olumlu tutum geliştirmelerini sağlamak ve Avrupa Dilleri Ortak Çerçeve Programı (CEFR) doğrultusunda dört temel dil becerisini kalıcı hâle getirerek dili etkili bir şekilde kullanmaları hedeflenmiştir. Öğrencilerimizin yabancı dil alanındaki yeterlik ve yetkinliklerinin artırılması amacıyla 2023-2024 eğitim öğretim yılında Bakanlığımızca Çoklu Yabancı Dil Eğitim Modeli pilot uygulaması 26 ilde yer alan 32 okulda başlatılmıştır. Süreçte yapılan izleme ve değerlendirme çalışmaları sonucunda sahadan olumlu dönütler alınmıştır. 2024-2025 eğitim öğretim yılında pilot uygulama yapılan 32 okulun 5. ve 6. sınıflarında, uygulamaya yeni dâhil edilen 268 okulun ise 5. sınıflarında olmak üzere 81 ildeki 300 okulda Çoklu Yabancı Dil Eğitim Modeli uygulanacaktır. Çoklu Yabancı Dil Eğitim Modeli MEB 2024-2028 Stratejik Planı’nda yer almakta olup ortaokulda 5. sınıftan başlanarak kademeli olarak 6, 7 ve 8. sınıflarda da uygulanacaktır.

Türkiye’de Yabancı Dil Eğitiminin Kalitesinin Artırılması Projesi

Türkiye’de yabancı dil eğitiminin kalitesini uluslararası ve veriye dayalı standartlarla, özellikle Bakanlığımızın yabancı dil öğretim programlarında uygulanan Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni (D-AOBM) ile uyumlu bir şekilde artırmak amacıyla Avrupa Konseyi işbirliği ile IPA III Projesi Enhancing Foreign Language Education Quality in Türkiye (Türkiye’de Yabancı Dil Eğitiminin Kalitesinin Artırılması) hazırlamıştır. Hâlihazırda proje ilgililik ve olgunluk değerlendirmelerini geçmiştir. Projenin Description of Action belgesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’ndan ve AB Türkiye Delegasyonundan gelen dönütlere göre revize edilmiştir. Ardından Finansman anlaşması Türkiye Büyük Millet Meclisinde 2023 Aralık ayında kabul edilmiştir. 2024 yılı içinde projenin bütçelendirilmesi beklenmektedir. Bu çerçevede Şubat/Mart 2024’te proje faaliyetlerine başlanması ve 2028 yılında projenin tamamlanması planlanmaktadır. 

Türkiye’de Yabancı Dil Eğitiminde Kalitenin Yükseltilmesi Projesi

Avrupa Birliği ve Avrupa Konseyi ortak finansmanı ile Avrupa Konseyi ve Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı iş birliği ile yürütülmekte olan "Türkiye'de Yabancı Dil Eğitiminde Kalitenin Yükseltilmesi" (Enhancing Foreign Language Education Quality in Türkiye) projesinin amacı Türkiye'de yabancı dil eğitiminin kalitesini uluslararası ve veriye dayalı standartlarla, özellikle Bakanlığımızın yabancı dil öğretim programlarında uygulanan Diller için Avrupa Ortak Başvuru Metni (D-AOBM) ile uyumlu bir şekilde artırmaktır. Proje 2024-2029 yıllarını kapsamaktadır. Bu proje ile yabancı dil eğitimine ilişkin kanıta dayalı politika önerileri geliştirmek ve yabancı dil yeterlik testleri ve dijital öğretim materyalleri geliştirerek yabancı dil öğretim sürecinin kalitesini arttırmak hedeflenmektedir.

2023-2024 Öğretim Yılı Eğitim ve Öğretim Desteği

2023-2024 Eğitim ve Öğretim yılında Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya İlleri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı İlçelerindeki Özel Okullarda Öğrenim Gören/Görecek Öğrenciler İçin Eğitim ve Öğretim Desteği Verilmesine İlişkin Tebliğ  Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. Bu çerçevede, özel okullarda öğrenim gören/görecek öğrenciler için verilecek eğitim ve öğretim desteğiyle ilgili "2023-2024 Eğitim ve Öğretim Yılında Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Malatya İlleri ile Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı İlçelerindeki Özel Okullarda Öğrenim Gören/Görecek Öğrenciler İçin Eğitim ve Öğretim Desteği Verilmesine İlişkin e-Kılavuz" hazırlanarak "http://ookgm.meb.gov.tr" internet adresinde yayımlanmıştır. 6 Şubat depremi kapsamındaki söz konusu 2023-2024 Öğretim Yılı Eğitim ve Öğretim Desteği alan öğrenci sayısı 22.982 olmuştur.

Öğretmen Bilişim Ağı (ÖBA)

Küresel değişimler ve tüm Dünyayı etkisi altına alan pandemi nedeniyle öğretmenlerin ve yöneticilerin mesleki gelişimlerinin desteklenmesinde bilgi teknolojilerinden yararlanma gereği ortaya çıkmış ve 23 Ocak 2022 tarihinde Öğretmen Bilişim Ağı (ÖBA) kurulmuştur. ÖBA, öğretmenlerin ve okul yöneticilerinin mesleki gelişimlerini uzaktan eğitim yoluyla desteklemeye yönelik oluşturulan bir platformdur. ÖBA, mesleki gelişim için bir buluşma noktası olmasının yanında iyi uygulamaların paylaşılmasına da ev sahipliği yapabilecek şekilde tasarlanmıştır.  Öğretmen Bilişim Ağı platformunda; ÖBA Merkezî hizmet içi eğitim başvuru ve uzaktan eğitim faaliyetleri, senkron ve asenkron şekilde uzaktan eğitim yoluyla düzenlenen hizmet içi eğitimler, sanal kütüphane, mesleki gelişim toplulukları, öğretmen-yönetici hareketlilik programları, öğretmenlerimizce gerçekleştirilen iyi uygulamaların tanıtımı gibi uygulamalar bulunmaktadır. Öğretmenlerin Mesleki Gelişimine yönelik, 2022 yılında Öğretmen Bilişim Ağı platformu da kullanılarak merkezi ve mahalli olarak düzenlenen 37.543 eğitim faaliyeti ile 9.457.591 belge verilmiş olup tüm öğretmenlere hizmet içi eğitim yoluyla ulaşılmıştır. Öğretmen başına düşen hizmet içi eğitim saati ise 210,44 olarak gerçekleşmiştir.

Eğitimde Dijitalleşme Uygulamaları

Yapay zekâ destekli bireysel öğrenme platformu (MEB Dijital Okul Platformu) geliştirilerek öğrencilerin kendi öğrenme süreçlerini planlamasını ve geliştirmesini sağlama, öğrenme süreçlerini kişiselleştirme, zamandan, mekândan ve öğretenden bağımsız öğrenmeyi gerçekleştirme, gerçek zamanlı geri bildirim ve değerlendirmede bulunma, öğrenme eksikliklerini tespit etme ve giderme, öğrenme motivasyonunu arttırma, veriye dayalı karar verme sürecini işletme, rehberlik ve meslekî yönlendirme faaliyetlerini yürütme, velilerin ek kaynak ihtiyacı ve maddi külfete katlanma gibi sorunların giderilmesi amaçlanmaktadır. 

Web Tabanlı Dijital Eğitim Araçları Öğretmen Rehber Kitabı, öğretmenlerimizin web araçlarını eğitim ortamlarında daha etkin bir şekilde kullanabilmelerini sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Ders esnasında ve derse hazırlık sürecinde kullanılabilecek bu web araçları ile öğrencilerin derse ilişkin motivasyonunu artırılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda hazırlanan rehber kitap, öğretmenlerin web 2.0 araçlarını tanıma ve kullanma yetkinliklerini geliştirmek amacıyla 15 kategori içerisinde 175 web 2.0 aracını tanıtmaktadır. 

Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi Projesi

Akademik Becerilerin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi (ABİDE) araştırması öğrencilerin öğrendikleri bilgi ve becerileri günlük yaşamlarında ne kadar etkili bir şekilde kullanabildiklerini ve üst düzey zihinsel becerilerini ölçmek amacıyla Bakanlığımız tarafından geliştirilmiştir. Bu araştırma, ilkokul 4. sınıf, ortaokul 8. sınıf ve ortaöğretim 10. sınıf düzeyindeki öğrencilerin aldıkları örgün eğitimin günlük hayat becerilerine yansımalarını değerlendirmeyi hedefler. Öğrencilerin problem çözme, eleştirel düşünme, analiz etme gibi üst düzey becerilerini ölçmek için tasarlanan ABİDE araştırmasında, farklı madde türleri kullanılmaktadır. Araştırma, öğrencilerin eğitim sürecinde elde ettikleri bilgi ve becerilerin gerçek hayattaki kullanımına odaklanarak eğitim sisteminin etkinliğini değerlendirmeye ve iyileştirmeye yönelik önemli bir adımı temsil etmektedir.

ABİDE araştırması; 4, 8 ve 10. sınıf düzeyinde örneklem alınarak gerçekleştirilmektedir. Bu araştırmada kullanılan örneklem, Türkiye'nin her ilini temsil edecek şekilde tasarlanmaktadır. Böylece ülke genelinde öğrencilerin akademik becerileri ve başarılarını etkileyen faktörler hakkında geniş kapsamlı ve temsil edici veriler elde edilebilmektedir. Her ildeki farklı sosyo-ekonomik ve kültürel yapılar göz önünde bulundurularak yapılan bu çalışma kapsamında öğrenci, öğretmen ve yöneticilere uygulanan anketler ile eğitim sisteminin tüm Türkiye çapındaki durumu kapsamlı bir şekilde değerlendirilebilmektedir.           

Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı

Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı; “1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu’nun 10. maddesine istinaden Türkçenin korunması ve geliştirilmesi amacıyla öğrencilerin ilkokul, ortaokul ve lise düzeylerindeki öğretim süreçleri boyunca kazandıkları okuma, dinleme izleme, konuşma, yazma dil becerilerinin ölçülmesine yönelik Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından yapılan bir izleme sınavıdır. Bu sınav Aralık 2019’da, farklı eğitim kademelerinde öğrenim gören öğrencilerin dört temel dil becerisine ilişkin yeterliklerini belirlemek amacıyla geliştirilmeye başlanmıştır. 

Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı, e-Sınav salonlarında tümüyle elektronik ortamda, öğrenci adına tanımlanmış bilgisayarlarda gerçekleştirilmekte ve okuma, dinleme/izleme, konuşma ve yazma oturumlarından oluşmaktadır. Konuşma ve dinleme/izleme oturumlarında ortam seslerini geçirmeyen kulaklıklar kullanılmaktadır. Çoktan seçmeli ve açık uçlu soru ve görevler aracılığıyla öğrencilerin Türkçe dört becerideki yeterliklerini ölçmek hedeflenmektedir. Bu soruların hazırlanması ve puanlanması amacıyla sınıf, Türkçe, Türk dili ve edebiyatı öğretmenlerine yönelik eğitimler verilmekte öğretmenlerin bu konudaki mesleki gelişimlerine katkı sağlanmaktadır.

Dört Beceride Türkçe Dil Sınavı, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 9 Eylül 2023 tarihinde 32304 sayılı Resmî Gazete’ de yayımlanan “Millî Eğitim Bakanlığı Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği” ile ulusal izleme araştırması niteliği kazanmıştır. İki yıllık döngüler hâlinde yapılan bu sınavla öğrencilerin dil becerilerine ilişkin yeterliklerinin sistematik olarak tespit edilmesi, böylece Türkçe ve Türk dili ve edebiyatı dersleri öğretim programlarına, öğretmen yeterliklerine ve ders materyallerine yönelik bulgularla bu alanda etkili politika önerilerinin geliştirilmesi planlanmaktadır

Elektronik İçerikler

Elektronik eğitim içeriklerinin taslak ders kitaplarını zenginleştirmede daha yaygın kullanılmasına yönelik Ders Kitapları Elektronik Eğitim İçerikleri Tablosu hazırlanmıştır. Söz konusu içeriklerin güncelleme ve  zenginleştirme çalışmalarına devam edilecektir. Böylelikle başvurusu yapılacak taslak ders kitaplarının öğrenme sürecini destekleyici farklı e-içeriklerle zenginleştirilmiş olarak hazırlanması amaçlanmıştır.

Yapay Zekâ Destekli Ulusal Mesleki İlgi Envanteri Geliştirilmesi

Mesleki rehberlik hizmetleri kapsamında lise ve ortaokulda okuyan öğrencilerimizin mesleki ilgilerinin belirlenmesine yönelik ölçme aracı geliştirilme çalışmaları yürütülmektedir. Mesleki ilgi envanteri geliştirilme süreci tamamlandıktan sonra yapay zekâ tabanlı olarak hizmete sunulacaktır.

Türkiye Geneli 14-19 Yaş Arasında Eğitime Devam Eden Gençlerde Bağımlılık Araştırması

Bağımlılık, madde bağımlığı ile davranışsal bozuklukları içeren geniş bir anlama sahip olduğundan sigara, alkol, uyuşturucu gibi madde bağımlılıkları ve fiziksel bir maddeye dayanmayan, davranış tabanlı yeme bağımlılığı, oyun, bilgisayar, televizyon, alışveriş, kumar, internet bağımlılığı gibi türlerinin araştırılması önem arz etmektedir. Bu nedenle 2023 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanan “Bağımlılık Araştırması Anketi”, “Türkiye’de 16 Yaş Lise Öğrencilerinde Sigara-Alkol-Madde ve Teknoloji Kullanımı Araştırması” kapsamında uygulanmıştır. Gençlerimizin risklerden korunması ve risk faktörlerine karşı baş etme becerilerinin güçlendirmesi, gençlerimizi bağımlılıktan korumak ve bağımlılık ile mücadele konusunda etkili politikalar geliştirebilmek amacıyla bu araştırma yapılmış olup veriler raporlaştırılma sürecindedir.

Temel Eğitim Düzeyinde Özel Eğitim Hizmetlerinin Güçlendirilmesi Projesi

Gelişimsel yetersizliği bulunan ya da risk altında olan çocukların fark edilmesi, yönlendirme hizmetlerinin gerçekleştirilmesi ve eğitim hizmetlerinin sunulmasına yönelik erken müdahale modeli geliştirilmiştir. Hazırlanan model kapsamında bir “Eylem Planı” oluşturulmuştur.

Dijital İçerik Geliştirme Çalışmaları

Bilim ve sanat merkezleri öğretim amaçlarına uygun e-içeriklerin üretilmesi ve bu e-içeriklerin EBA platformu üzerinden öğrenci ve öğretmenlerin kullanımına sunulması amacıyla çalışma başlatılmıştır.

BİLSEM Öğretmen Akademisi

Bilim ve sanat merkezlerinde görev yapan öğretmenlerin özel yetenekli öğrencilerin özellikleri, bu öğrencilerin bilişsel, duyuşsal, sosyal ve fiziksel gelişimleri, yetenek tespiti ve geliştirmesi, öğretimde farklılaştırma, zenginleştirme uygulamaları, araştırma yöntemleri, proje gibi alanlarda bilgi ve becerilerini arttırmaya dönük branş bazında hizmet içi eğitimler planlanmıştır.

ÖBA Öğretmen Eğitimleri

Örgün eğitime devam eden özel yetenekli öğrencilerin eğitim ortamlarından daha üst düzeyde faydalanmaları, özel yetenekli öğrencilere yönelik kaynaştırma/bütünleştirme uygulamalarının amaca uygun yürütülmesi için ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerine yönelik ÖBA platformu üzerinden özel yetenekli öğrencilerin özellikleri, özel yetenekli öğrencilere sunulan özel eğitim hizmetleri, özel yetenekli öğrencilerin tespit edilmesine ve tanılama hizmetleri, program farklılaştırma, zenginleştirme uygulamaları gibi konu başlıklarında eğitim içeriklerinin hazırlanması planlanmaktadır. 

Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitim Faaliyetleri

 2023 Yılında merkezi ve mahalli olarak düzenlenen 48.207 hizmet içi eğitim faaliyetine öğretmen ve okul yöneticilerinden 6.810.684 katılım olmuştur.  Öğretmen başına düşen eğitim saati 74,5 saat olarak gerçekleşmiştir. (2023 yılında 634.778 okul yöneticisi hizmet içi eğitim faaliyetlerine katılmıştır.) 

2022

Ortaöğretimde Devam ve Okullaşma Oranlarının Artırılması Projesi (IPA II)

Ortaöğretimin zorunlu eğitim kapsamında olduğu dikkate alındığında, öğrencilere okul içinde ve dışında kendilerini gerçekleştirmelerine katkı sağlayacak etkinlikler ve bu etkinlikler için gerekli ortamların sağlanması, bireyselleştirilmiş öğrenme, telafi ve yetiştirme kurslarıyla öğrencilerin kendi hızında öğrenmelerinin önünü açarak akademik başarısızlığın devam oranlarını düşürmesinin önüne geçilmesi önem arz etmektedir.

Bu doğrultuda Avrupa Birliği Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA II) kapsamında hazırlanan proje ile ortaöğretim kademelerinde herkesin eğitime erişiminin sağlanması ve okuldan erken ayrılma/devamsızlık ile mücadele edilmesi yolu ile eğitim ve beceri düzeylerinin artırılması amaçlanmakta olup ortaöğretimde öğrencilerin okula aidiyet duygularının geliştirilmesi, okul ortamlarının cazip hale getirilmesi, okuldaki motivasyonlarının iyileştirilmesi ve öğretmen-öğrenci etkileşiminin artırılmasına yönelik çalışmalar yapılarak devam ve okullaşma oranlarının artırılması da projenin genel hedefleridir.

Proje Millî Eğitim Bakanlığı İstatistiklerine göre İBBS-I düzeyinde en yüksek sınıf tekrarı ve devamsızlık oranına sahip 14 ilde 50 okulda uygulanmaktadır. Pilot iller 14 NUTS II bölgesini temsil etmektedir (Afyonkarahisar, Ağrı, Ankara, Bingöl, Çankırı, Hakkari, Hatay, İstanbul, Nevşehir, Sakarya, Şanlıurfa, Şırnak, Tekirdağ, Trabzon). Buna istinaden proje uygulanma sürecinde ortaöğretim düzeyinde öğrenim gören öğrenciler, ortaöğretim kurumlarında görev yapan öğretmenler, veliler ve ilgili Millî Eğitim Bakanlığı merkez teşkilatı personeli projenin hedef grupları olup azami fayda sağlamaları beklenmektedir.

Öğretim Materyalleri ve e-İçerik Çalışmaları E-İçerik Çalışmaları

19.10.2022 tarihli ve 61372661 sayılı Kurul Mütalaası ile taslak ders kitaplarının ünite kapakları, ölçme ve değerlendirme gibi çeşitli alanlarında elektronik eğitim içeriklerinin verilmesi zorunlu kılınmıştır.

Pansiyonları İyileştirme ve Geliştirme Projesi (PİGEP)

Bakanlığımıza bağlı okul pansiyonlarımızda barınan öğrencilerimize ev ortamı sıcaklığını sunmak, yeni yaşam alanları oluşturmak, öğrencilerimizi sanatla ve bilimle buluşturmak, öğrenci ihtiyaçlarını göz önünde bulundurarak donatım ve onarım ihtiyaçlarını gidermek amacıyla Pansiyonları İyileştirme ve Geliştirme Projesi (PİGEP) hazırlanmıştır. Proje kapsamında; okul pansiyonlarında mevcut alanlar (yatakhane, yemekhane ve etüt salonları) standart hale getirilecek ayrıca uygun alanı olan okul pansiyonlarında sanat ve müzik atölyesi, bilim atölyesi ve açık adres köşesi adı verilen ortak yaşam alanı gibi öğrencilerin ders dışındaki zamanlarını değerlendirebilecekleri yeni alanlar oluşturulabilmesi amaçlanmaktadır. Pansiyonları İyileştirme ve Geliştirme Projesi (PİGEP) 2022-2024 yıllarını kapsayacak şekilde uygulanmaya başlanmıştır.

Etkileşimli Ders Kitapları

2021-2022 eğitim-öğretim yılında Bakanlığımızca tarafından hazırlanan ders kitapları etkileşimli tahtaya uygun hale getirilmiştir. Kitaplar farklı e-içeriklerle zenginleştirilmiştir. E-içerik geliştirme ve etkileşimli kitaba ekleme çalışmaları devam etmektedir.  Kitaplarda yapılan güncellemeler Bakanlığımızca takip edilmekte olup her değişiklik kitaplara yansıtılmaktadır.

Ayrıca basılı olarak hazırlanan ders kitapları ders anlatım videoları, ders anlatım sunuları, konu özetleri ile karekodlar aracılığıyla zenginleştirme çalışmaları da devam etmektedir Söz konusu içeriklerin güncelleme ve  zenginleştirme çalışmalarına devam edilecektir.

Mobil Soru Bankası Uygulaması

9, 10, 11 ve 12. sınıf öğrencilerinin çalışmalarında yardımcı olmak üzere OGMMATERYAL SORU BANKASI mobil uygulaması Appstore ve Playstore üzerinden ücretsiz erişime açılmıştır. Hazırlanan mobil uygulamada, Türk Dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, Felsefe grubu, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji ve İngilizce derslerine ait ünitelerden oluşan tüm müfredatı kapsayan öğrencilerin edindikleri bilgileri günlük yaşamlarında kullanma becerilerini de ölçecek şekilde hazırlanmış sorular bulunmaktadır.

YKS Kampı

12. sınıf düzeyinde öğrenim gören ve mezun öğrencilere yönelik, 2021-2022 eğitim öğretim yılı için 14 Şubat 2022 tarihinden itibaren Biyoloji, Coğrafya, Felsefe, Fizik, İngilizce, Kimya, Matematik, Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı derslerine ait YKS soru çözümleri Haziran ayının ilk haftasına kadar Bakanlığımız Youtube kanalından canlı olarak yayınlanmaya devam edecektir.

Ayrıca YKS ye hazırlanan öğrencilere yönelik tüm dersleri içeren soru çözüm testleri ve videolarına, konu anlatım videolarına, mini denemelere “OGMMATERYAL” web sitesinden ulaşılmaktadır.

Çalışma Defterleri

Öğrenci ve öğretmenlere destek olmak üzere tüm sınıf ve kademelerde kaynak çeşitliliğini artırmak amacıyla temel derslere yönelik çalışma defteri hazırlanarak her ayın başında "yardimcikaynaklar.meb.gov.tr" ve “OGMMATERYAL” e-İçerik ambarından öğrenci ve öğretmenlere sunulmaya başlanmıştır. Çalışma defterleri oyunlaştırılmış konu özeti, eşleştirme, boşluk doldurma, bulmaca, açık uçlu sorular, çoktan seçmeli sorular ile zenginleştirilerek hazırlanmaktadır. Her ayın başında yıllık plana uygun yenilenerek temel derslere (Türk dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, Felsefe, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji, İngilizce) yönelik hazırlanan çalışma defterlerine ait çalışmalara devam edilmektedir.

Dijital Dünyanın Araştırma ve Öğrenme İmkânları: “Dijital Öğrenme Köprüsü”

Dijital dünyanın avantajlarından biri araştırma alanlarını ve imkânlarını elimizin altına getirmesi ve bir tık ile onlara ulaşmamızı sağlamasıdır. Yapılan araştırmalar ve çalışmalara geniş kaynak erişimi, hız ve kolaylık, güncellik, veri analizi araçları ve çeşitlilik gibi imkânlar sunan dijital veri ortamları bu çalışmalara önemli katkılar sunmaktadır. Bu kapsamda, öğrenci ve öğretmenlerimizin, derslerinde, araştırmalarında ve proje çalışmalarında istifade edebilecekleri faydalı linklerin yer aldığı “Dijital Öğrenme Köprüsü” Bakanlığımızca hazırlanarak öğrenci ve öğretmenlerimizin hizmetine sunulmuştur. 4 bölümden oluşan “Dijital Öğrenme Köprüsü” öğrenci ve öğretmenlerimizin farklı alanlarda gerçekleştireceği çalışma ve projelerde yararlanabilecekleri toplamda 29 faydalı linkten oluşmaktadır. “Dijital Öğrenme Köprüsü” yeni faydalı linkler tespit edildikçe zenginleştirilmesi hedeflenmektedir. 

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çocuklar Güvende Ekipleri tarafından Kırsal Bölgelerde Çocuklar İçin Eğitim ve Gelişim Destek Paketleri

Cumhurbaşkanlığı İcraat Programı 180 Günlük Eylem Planları kapsamında kırsal bölgelerde yaşayan çocuklar için önleyici hizmetlere erişimi artırmaya ve fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik çalışmalar yapılmaktadır. 2022-2023 eğitim öğretim yılına hazırlık kapsamında kırsal bölgelerdeki ihtiyaç sahibi ailelerin ilköğretime devam eden çocuklarının psikososyal ve akademik gelişimlerinin desteklenmesi amacıyla 22 ilde dağıtılmak üzere “Eğitim ve Gelişim Destek Paketleri” hazırlanarak ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmıştır. Eğitim ve Gelişim Destek Paketlerinin içine sırt çantası, kalemlik, beslenme çantası, boya, defter, kalem gibi malzemelerin yanı sıra Bakanlığımızın hazırladığı Çocuk Dostu Kitap Listesi’ndeki kitaplar da yer almıştır. https://www.aile.gov.tr/haberler/aile-ve-sosyal-hizmetler-bakanligindan-cocuklara-egitim-paketi/ 

Öğretmenlerin Hizmet İçi Eğitim Faaliyetleri

2022 Yılında merkezi ve mahalli olarak düzenlenen 37.543 hizmet içi eğitim faaliyetine 9.457.519 katılım olmuştur. Tüm öğretmenlere hizmet içi eğitim yoluyla ulaşılmıştır. Öğretmen başına düşen eğitim saati 210,44 saat.