Skip to main content
European Commission logo
EACEA National Policies Platform:Eurydice
Erken Çocukluk Eğitim ve Bakımında Ulusal Reformlar

Türkiye

14.Devam Eden Çalışmalar ve Politika Geliştirme

14.1Erken Çocukluk Eğitim ve Bakımında Ulusal Reformlar

Last update: 14 December 2023

2023

2023 yılı ortası itibarıyla ulusal çapta reform bulunmamaktadır.

2022

Temel Eğitimde 10 Bin Okul Projesi

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından okullar arası başarı ve imkan farklılıklarını azaltmak, eğitimde fırsat eşitliğini güçlendirmek, erken çocukluk eğitimini yaygınlaştırmak için "Temel Eğitimde 10 Bin Okul Projesi" hayat geçirilmiştir.

Proje kapsamında erken çocukluk eğitiminin yaygınlaştırılması için 3 bin anaokulu yapılması ve 40 bin ana sınıfı açılması çalışmaları başlatılmıştır. Ana sınıfı açılması için yeterli sayıda öğrenci bulunmayan yerleşim yerlerine yönelik gezici öğretmen sınıfı ve taşıma merkezi ana sınıfı uygulamaları çalışmaları başlatılmıştır. Çalışmalar sonucunda 2022 yılı sonuna kadar 3 yaş grubundaki okullaşma oranının yüzde 14'ten yüzde 50'ye, 4 yaştaki okullaşma oranının yüzde 35'ten yüzde 70'lere, 5 yaştaki okullaşma oranının ise yüzde 78'den yüzde 100'e çıkarılması hedeflenmektedir.

Okullar arası başarı ve imkân farklılıklarını azaltmak,  eğitimde fırsat eşitliğini güçlendirmek için 6.581 ilkokul, 1.043 ortaokul, 489 anaokulu, 211 diğer kurumlar bünyesindeki ana sınıfından oluşan 8.324 temel eğitim kurumunda iyileştirme çalışmalarına başlanmıştır.

İyileştirme çalışmaları kapsamında okullarımızın bakım, onarım ve donatım ihtiyaçları karşılanarak eğitim ortamlarının niteliğinin artırılması hedeflenmektedir. Bu kapsamda iç mekan boya ihityacı, dış mekan boya ihtiyacı, kapı, pencere, lavabo, sınıf zemin döşeme, tesisat onarımları; genel bahçe düzenlenmesi yapılmaktadır. Donatım olarak ise okullarımızın ihtiyaç talepleri doğrultusunda sınıf donatım malzemeleri, öğretmenler odası için masa, sandalye, dolap, bilgisayar ve yazıcı, öğrencilerin gelişimlerini çok yönlü desteklemek için spor malzemesi ve müzik aleti desteği, okul kütüphaneleri ve sınıf kitaplıklarının zenginleştirilmesi için kitap desteği, ilkokul ve ortaokullar için Matematik, Fen Bilimleri, Sosyal Bilgiler eğitim aracı takımı desteği sağlanmaktadır.

Ayrıca öğrencilerimiz, öğretmenlerimiz, okul yöneticilerimiz ve velilerimiz için düzenlenen  farkındalık ve psikososyal gelişim eğitimleri, mesleki gelişim eğitimleri ile okul iklimi güçlendirilmektedir.

2021

Okul Öncesi Eğitimde Aile Materyali (Benim Oyun Sandığım Seti-Ev Temelli Model)



2023 Eğitim Vizyonunda yer alan “Erken Çocukluk Eğitim Hizmeti Yaygınlaştırılacak” hedefi altında yer alan “Erken çocukluk eğitiminde yoksul hane halkına çocuk gelişimini destekleyici temel materyaller sağlanacaktır.” faaliyeti kapsamında aile materyali geliştirmek amacıyla çocukların gelişimini destekleyici çeşitli eğitim materyallerinin bulunduğu “Benim Oyun Sandığım” seti hazırlanmıştır. Hazırlanan set 2019-2020 eğitim öğretim yılında dezavantajlı 500 haneye dağıtılarak pilot uygulama yapılmıştır.  “Benim Oyun Sandığım” aile materyali setinin pilot uygulamasında veli eğitimini gerçekleştirmek amacıyla, söz konusu set ailelere dağıtılırken okul müdürü ile öğretmenler ev ziyaretinde bulunmuş ve aileyi çocuk gelişimi ve söz konusu setin kullanımı hakkında bilgilendirmiştir.

Benim Oyun Sandığım seti içerisinde 52 farklı eğitim materyali (sayı çubuğu, bloklar, kuklalar, yap-bozlar, hikaye setleri gibi) ile 365 günlük Erken Çocukluk Eğitim Takvimi yer almakta olup dezavantajlı hanelere dağıtımı yapılmaktadır. Alandan gelen dönütler doğrultusunda güncellenen set, 2020-2021 eğitim öğretim yılında köy ve benzeri yerleşim yerlerinde özellikle bir sonraki yıl zorunlu eğitime başlaması gereken 5 yaşındaki çocukların bulunduğu şartları elverişsiz 3200 aileye Benim Oyun Sandığım seti dağıtılmıştır. Yürütülen bu çalışma ile şartları elverişsiz hanelerdeki çocukların araç gereç ihtiyaçları karşılanarak çocukların aileleri ile verimli zaman geçirmeleri ve ilkokula daha hazır başlamaları sağlanmıştır.

Etkinlik Kitapları ve Boya Seti Dağıtımı

Bakanlığımız 2023 Eğitim Vizyonu'nda yer alan "Erken çocukluk eğitiminde yoksul hane halkına çocuk gelişimini destekleyici temel materyaller sağlanacaktır." faaliyeti ile Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Hayat Boyu Genel Müdürlüğü ve Alman Uluslararası İşbirliği Kurumu arasında imzalanan “Erken Çocukluk Eğitiminin Desteklenmesi İş Birliği Protokolü” kapsamında çocukların evde verimli vakit geçirmesi için ulaşılabilir ve maliyeti düşük materyaller ile bir ana malzemeden çeşitli ürünler ortaya koymayı teşvik eden “Bir Şeyden Çok Şey” etkinlik kitabı hazırlanmıştır. Bu materyaldeki etkinlikler taş, kâğıt, ip, dal, kumaş ve benzeri her ailenin evde temin edebileceği malzemeler temel alınarak hazırlanmıştır.  Oyun, sanat, matematik ve fen etkinlikleri şeklinde hazırlanan materyalin şartları elverişsiz hanelerde yaşayan 11.000 aileye dağıtılmıştır. Bu materyale http://tegmmateryal.eba.gov.tr/m/cok_sey_var/ adresinden ulaşılabilir.

Çocukların düşünme, hayal etme, merak, yaratıcılık, problem çözme becerilerini geliştirmeye yönelik “İlk Arkadaşım” etkinlik kitabı geliştirilmiştir. Söz konusu materyalde çocuk merkeze alınarak bu süreçte çocuğun yaşamındaki değişimlere (duygusal, bedensel vb.) ilişkin hissetmeye ve düşünmeye yönlendiren etkinliklere yer verilmiştir. Hazırlanan materyalin şartları elverişsiz hanelerde yaşayan 10.000 aileye dağıtılmıştır. Bu materyale http://tegmmateryal.eba.gov.tr/m/ilkarkadasim/ adresinden ulaşılabilir.

İlk Arkadaşım ve Bir Şeyden Çok Şey materyallerinin kullanımını desteklemek amacıyla kalem, silgi, boya kalemleri vb. materyallerden oluşan bir boya setinin şartları elverişsiz hanelerde yaşayan 11.000 aileye dağıtılmıştır. Yürütülen bu çalışma ile şartları elverişsiz hanelerdeki çocukların araç gereç ihtiyaçları karşılanarak çocukların aileleri ile verimli zaman geçirmeleri ve ilkokula daha hazır başlamaları sağlanmıştır.

Erken Çocukluk Eğitimde “365 Gün Öykü” Çalışması

Ayrıca Erken çocukluk döneminden başlanarak çocuklara okuma alışkanlığı kazandırmak, onların kelime hazinesini artırmak, dinleme ve konuşma yeteneklerinin gelişimlerini desteklemek amacıyla Genel Müdürlüğümüz tarafından okul öncesi eğitim çağındaki çocuklar için ihtiyaç duyulan öykü kitaplarının yazımı amacıyla "365 Gün Öykü" adında bir proje başlatılmıştır. Proje kapsamında yazar ve çizerlerin çalışmaları devam etmekte olup öykülerin 2021-2022 eğitim öğretim yılında okullara dağıtılması planlanmaktadır.

TRT EBA Anaokulu

Okul öncesi eğitimi zenginleştirmek amacıyla TRT EBA televizyonunda 12 Ekim'den itibaren okul öncesi çocuklar için hazırlanan “TRT EBA Anaokulu” programı çekimi yapılmıştır. Her gün sabah ve akşam saatlerinde, ülkemizdeki 3,4 ve 5 yaşlarındaki yaklaşık 4 milyon çocuk ile yurt dışındaki binlerce çocuğun gelişimi nitelikli içeriklerle desteklenmektedir. Bu program, 2020-2021 eğitim öğretim yılı boyunca hafta içi her gün 08:00-09:00 ve tekrar bölümüyle 19:30-20:30 saatleri arasında yayınlanmıştır.

Çocukların her ortamda ve fırsatta, daha çok ve nitelikli eğitim alabilmesi için söz konusu program ailelere yönelik olan "Ailece" adı altında bir kuşakla da desteklenmiştir.

Okul Öncesi Eğitimde Yaz Eğitimi 

2023 Eğitim Vizyonu’nda yer alan “Göçmen, geçici koruma altındaki ve mevsimlik tarım işçisi çocuklarla okulsuz köy ve köy altı yerleşim yerlerindeki çocukların bulunduğu okullarda hızlandırılmış, yoğun ve bir arada yaşamı destekleyici müfredatlar oluşturulacaktır.”  faaliyetleri kapsamında hali hazırda mevzuat gereği her yıl uygulanan yaz eğitimi uygulaması için PIKTES Koordinatörlüğü işbirliğinde Suriyelilerin yoğun olduğu bölgelere özel bir plan oluşturulmuştur. Dil ve sosyal uyum becerilerini destekleyen 45 günlük eğitim akışı 2018-2019 eğitim öğretim yılı ve 2020-2021 eğitim öğretim yılında yaz eğitimi uygulaması yapılan okullara dağıtılmıştır. 

Ayrıca 2023 Eğitim Vizyonu’nda yer alan “Şartları elverişsiz yerleşim birimlerindeki çocukların beslenme ihtiyaçları karşılanacaktır.”  Hedefi kapsamında 2018-2019 ve 2020-2021 eğitim öğretim yılında yaz eğitimine devam eden şartları elverişsiz çocuklara bir öğünlük beslenme hizmeti verilmiştir.   “Şartları elverişsiz hanelerdeki çocukların erken çocukluk eğitiminde araç-gereç ihtiyacı karşılanacaktır.” faaliyeti kapsamında ise PIKTES Koordinatörlüğü ile Suriyelilerin yoğun olduğu yerleşim yerlerindeki okullardaki yaz eğitimi uygulaması alan çocuklara donatım, kırtasiye, materyal desteği sağlanmış, okul müdürleri ve il/ilçe yöneticisinin katıldığı ikişer günlük 8 eğitim düzenlenmiştir.