Öğrenci Değerlendirmesi 

Mesleki ve teknik ortaöğretim okullarında ölçme ve değerlendirmenin nasıl yapılacağı, her bir alana ait öğretim programında belirtilmiş ve Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği ile düzenlenmiştir. Öğretmenler, sınav sorularını düzenlerken, öğretim programlarında belirtilen özel ve genel amaçları, öğrenme kazanımlarını ve hedeflenen bilgi, beceri ve yetkinlikleri ile uygulama açıklamaları ve konuları esas alır. Sınav, ödev ve projeler ile uygulamalar, 100 tam puan üzerinden değerlendirilir ve ders geçme puanı 50 olarak düzenlenmiştir. Dönem puanı, yılsonu puanı, yılsonu başarı puanı ve mezuniyet (diploma) puanı 100 üzerinden belirlenir. Öğrencinin, ders yılı sonunda herhangi bir dersten başarılı sayılabilmesi için; iki dönem puanının aritmetik ortalamasının en az 50 veya birinci dönem puanı ne olursa olsun ikinci dönem puanının en az 70 olması gerekir (Madde 56). Haftalık ders saatine bakılmaksızın her dersten en az iki sınav yapılır (Madde 45). Yazılı sınavların açık uçlu maddelerden oluşan yazılı yoklama şeklinde yapılması esastır. Ancak her dersin sınavlarından biri kısa cevaplı, doğru-yanlış, eşleştirmeli veya çoktan seçmeli testlerle de yapılabilir (Madde 45/2). Dil ve anlatım ile yabancı dil derslerinin sınavları dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerini ölçmek için yazılı ve uygulamalı olarak yapılır (Madde 45/1-h). Dil derslerinin sınavları dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerini ölçmek için yazılı ve uygulamalı olarak yapılır. Aynı derse giren öğretmenlerin ortak değerlendirme yapabilmelerine imkân vermek üzere birden fazla şubede okutulan tüm derslerin yazılı sınavları ortak yapılır ve ortak değerlendirilir (Madde 45/1-b). Bu ortak sınavlar ilçe, il ve ülke genelinde de gerçekleştirilebilir. Kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimlerine devam eden öğrencilerin başarılarının değerlendirilmesinde Bireyselleştirilmiş Eğitim Programında (BEP) yer alan amaçlar esas alınır (Madde 45/ğ). Öğrenciler dönem sonunda başarı durumlarını bildiren bir karne alırlar.

Mesleki eğitim merkezi öğrencilerine sadece derse hazırlık, devam, aktif katılım ve örnek davranışlarına göre performans puanı verilir (Madde 50-9). Mesleki eğitim merkezlerinde kurum aynı olmakla birlikte iş yeri değişikliği yapılması durumunda, öğrencinin dönem puanının hesabında dönem içinde en fazla pratik eğitimi aldığı işletmede ilgili usta öğretici/eğitici personelin vereceği puanlar dikkate alınır (Madde 53/e).

İşletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler, beceri eğitiminin değerlendirilmesi amacıyla ders yılının son haftasında beceri sınavına alınırlar. Öğrenciler bu süre içerisinde işletmelerce izinli sayılır. Bu sınav, dersin özelliğine göre komisyonca alınacak karar doğrultusunda uygulamalı ve/veya yazılı olarak yapılır. Öğretim programlarında birden fazla uygulamalı ders bulunan alanlarda, işletmede eğitimi yapılan her ders için beceri sınavı, sınav komisyonunun kararına göre birlikte veya ayrı ayrı yapılabilir. Birlikte yapılan sınavların değerlendirmesi ayrı yapılır. Sektörün özelliği, çalışma ve kapasite durumuyla kurum ve iklim şartları da dikkate alınarak yılın belli zamanlarında faal olan ve beceri eğitimi süresi, ders yılı süresini aşan meslek alanlarındaki beceri sınavı, beceri eğitiminin bitimini izleyen hafta içinde yapılır. Beceri sınavları, işletmenin usta öğreticileri veya eğitici personeli ile ilgili alanın alan/bölüm/atölye/laboratuvar şeflerinden birisi, branş öğretmenlerinin ve o meslek alanındaki/dalındaki işveren kuruluşunu temsil eden üyelerden oluşturulan komisyon tarafından yapılır. Beceri sınav puanı, iş dosyası ve sınav değerlendirilmesi sonucu takdir edilen puanların toplamıdır. Beceri sınavı 100 puan üzerinden değerlendirilir. Bunun yüzde 80’i sınav, yüzde 20’si de iş dosyasına takdir edilir. İşletmeye gönderilemeyen öğrenciler için okulda yüz yüze eğitimini aldıkları alan/dal derslerinden beceri sınavı yapılmaz (Madde 46).

Mesleki eğitim merkezine devam eden öğrenciler, 11'inci sınıftan itibaren her ders yılı sonunda yılsonu beceri sınavına alınır. 11 inci sınıfın sonunda girilen beceri sınavı kalfalık, 12 nci sınıfın sonunda girilen beceri sınavı ustalık sınavı olarak uygulanır. Kalfalık ve ustalık sınavları il istihdam ve mesleki eğitim kurulunun uygun görüşü alınarak ilgili meslek odasının koordinesinde yapılabilir. Sınava girecek öğrenci sayısının fazla olduğu alan/dallarda; alanın özelliğine bağlı olarak zümre toplantısında alınacak karara göre birden fazla komisyon kurulabilir (Madde 46). Yılsonu beceri sınavında başarısız olan öğrencilerin bu derslere ait sorumluluk sınavları, iş dosyası dikkate alınmaksızın yazılı ve/veya uygulamalı sınav şeklinde yapılır. Kalfalık sınavında başarısız olan öğrenciler ise ilk sorumluluk sınavı döneminde beceri sınavı esaslarına göre yeniden kalfalık sınavına alınır (Madde 58-3).

Öğrencilerin Sınıf Geçmesi

Öğretmenler, ölçme ve değerlendirmenin genel esaslarını, derslerin öğretim programlarında yer alan genel amaçlar ile kazanımları dikkate alarak öğrencilere sınav uygular, proje ve performansını belirlemeye yönelik çalışmaları yaptırır. Ders yılı sonunda; tüm derslerden başarılı olan, başarısız dersi/dersleri olanlardan yılsonu başarı puanı en az 50 olan öğrenciler doğrudan sınıf geçer. Yılsonu başarı puanıyla başarılı sayılamayacak derslerden başarısız olan öğrenciler, o dersten/derslerden sorumlu geçer (Madde 57). İşletmelerde beceri eğitimi gören öğrencilerin, beceri sınavı puanı en az 50 olmak kaydıyla birinci ve ikinci dönem puanları ile beceri sınav puanının aritmetik ortalamasının en az 50 veya beceri sınav puanının 70 olması gerekir (Madde 56/b). Doğrudan, yılsonu başarı puanıyla veya sorumlu olarak sınıf geçemeyenlerle devamsızlık nedeniyle başarısız sayılanlar sınıf tekrar eder. Sınıf tekrarı hazırlık sınıfı hariç, orta öğrenim süresince en fazla bir defa yapılır. Öğrenim süresi içinde ikinci defa sınıf tekrarı durumuna düşen öğrencilerin ders yılı sonunda okulla ilişiği kesilerek mesleki eğitim merkezine, Açık Öğretim Lisesine, Mesleki Açık Öğretim Lisesine veya Açık Öğretim İmam Hatip Lisesine kayıtları yapılır. Mesleki eğitim merkezinde öğrenim görenlerden ikinci defa sınıf tekrar etme durumuna düşen öğrencilerin kayıtları Açık Öğretim Lisesine, Mesleki Açık Öğretim Lisesine veya Açık Öğretim İmam Hatip Lisesine yapılır (Madde 59/a). Aynı yönetmelik gereği, mesleki eğitim merkezlerinde kurum aynı olmakla birlikte işyeri değişikliği yapılması durumunda öğrencinin dönem puanının hesabında dönem içinde en fazla pratik eğitim aldığı işletmede ilgili usta öğretici/eğitici personelin vereceği puanlar dikkate alınır. Evde veya hastanede eğitim alan öğrencilerin sadece eğitimini gördüğü derslerin puanları esas alınır.

Sertifikasyon

Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olanlara, e-Okul sistemindeki kayıtlar esas alınarak bitirdikleri okul türüne göre diploma verilir (Madde 69). Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi sağlık alanı mezunlarının diplomaları Sağlık Bakanlığı tarafından da onaylanır.  Diplomalarda mezuniyet puanı ve varsa mezuniyet alanı/dalı belirtilir. Ortaöğretim diplomaları özel ve resmi kurumlarca ulusal çapta tanınmaktadır. Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarından mezun olanların diplomalarına, “Bu diploma sahibi 3795 Sayılı Kanun’un 3. Maddesi’ne göre eğitimini aldığı alan/dalda ‘Teknisyen’ unvanını kazanmıştır” ifadesi yazılır (Madde 69/5).

Anadolu teknik ve Anadolu meslek programından mezun olanlara öğrenimleri süresinde alanın çerçeve öğretim programında belirlenen sertifikalara ait seçmeli meslek derslerini başarı ile tamamlamaları hâlinde çerçeve öğretim programında belirtilen isim ile sertifika verilir. Sertifika e-Okul sistemi üzerinden öğrencinin mezun olduğu okul müdürlüğünce düzenlenir. Alana ait çerçeve öğretim programında belirlenen sertifikalar yalnızca aynı alanda/dalda öğrenim gören öğrenciler için verilir. MADDE 71/A – (Ek:RG-2/9/2020-31232)

2017 yılında güncellenen Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin 70/A Maddesi’nde; Mesleki eğitim merkezi öğrencilerinden 11 inci sınıfın sonunda yapılan kalfalık sınavlarında başarılı olan ve başarısız dersi bulunmayanlara Kalfalık Belgesi, kalfalardan programlarında öngörülen teorik ve pratik eğitim süresi sonunda yapılan ustalık sınavlarında başarılı olanlara Ustalık Belgesi düzenlenir. Ustalık ve işyeri açma belgesine sahip olanlar ile en az önlisans seviyesinde mesleki eğitim almış olanlar, okul/kurumlarca açılan iş pedagojisi kursuna katılabilirler. Bu kursu başarıyla tamamlayanlara usta öğreticilik belgesi verilir. Usta öğreticilik belgesi, ustalık belgesi, iş yeri açma belgesi veya en az önlisans belgesi ile birlikte kullanılır. Aynı yönetmeliğin 69. Maddesi’nde öğrencilerin diploma alabilmesi için en az ortaöğretim kurumu mezunu olup aynı zamanda ustalık belgesi almaya hak kazananlara, istemeleri hâlinde, ilgili alan/dala ait mesleki ve teknik ortaöğretim diploması düzenlenir. Mesleki eğitim merkezi öğrencilerinden bir ortaöğretim kurumu diploması sahibi olmayanlar, diploma alabilmek için ustalık belgesini almaya hak kazanmış olmanın yanında Bakanlıkça belirlenecek fark derslerini açık ortaöğretim kurumları yoluyla başarmak zorundadır. Ustalık belgesine sahip olanların mesleki ve teknik ortaöğretim diploması Mesleki Açık Öğretim Lisesi tarafından düzenlenir.

2013-2014 Eğitim-Öğretim yılından itibaren Mesleki ve Teknik Ortaöğretim mezunlarına, mezun olduğu alan/dala ait Europass Sertifika Eki düzenlenmektedir. Europass Sertifika Ekleri, mesleki eğitim için ülkemizde ilk başvuru noktası olan Ulusal Referans Noktası web sitesinde (http://urn.meb.gov.tr) yayımlanmaktadır. 2017 yılında geliştirilen veya güncellenen öğretim programları doğrultusunda Europass Sertifika ekleri de güncellenmiştir. Ayrıca, ECVET referans alınarak oluşturulan mesleki ve teknik eğitimde kredi transfer sistemi (MKTS) kapsamında, mesleki ve teknik ortaöğretim okullarından mezun olan öğrencilere aldığı, başardığı dersleri, modülleri, kredileri ve işletmelerde mesleki eğitimini gösteren belge düzenlenir.