Skip to main content
European Commission logo
EACEA National Policies Platform:Eurydice
Tek Yapılı Eğitimde Öğretme ve Öğrenme

Türkiye

5.Tek Yapılı Eğitim (Birleştirilmiş ilköğretim ve alt ortaöğretim)

5.2Tek Yapılı Eğitimde Öğretme ve Öğrenme

Last update: 14 December 2023

Müfredat, Dersler ve Ders Saati Sayısı

Öğretim programları merkezi olarak hazırlanmakta vetüm okullarda aynı öğretim programları uygulanmaktadır. Öğretim programları, ilgili birimler veya Talim ve TerbiyeKurulunca hazırlatılarak Bakan onayı ile yürürlüğe konmaktadır. İlköğretimde dersler Türkçe olarak okutulmaktadır. Öğretim programları, gerektiğinde ve ihtiyaç duyulduğunda Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı ve ilgili birimler tarafından  gözden geçirilerek güncellenmektedir.

Programda yer alan dersler, zorunlu ve seçmeli olarak ikiye ayrılmıştır. İlköğretimkurumlarında dersler ve ders saatleri sınıf esasına göre düzenlenmiştir. Sınıflara ait ders sayıları ve saatleri için 22.12.2020 tarih ve 40 sayılı çizelgeye bakınız. Okutulacak seçmeli dersler, öğrencilerin ilgi, yetenek ve istekleri doğrultusunda velisinin de rehberliğinde öğrenciler tarafından seçilmektedir.

İlköğretim okul ve kurumlarının eğitim ve öğretim programları, Temel Eğitim Genel Müdürlüğünce hazırlanarak/hazırlatılarakTalim ve Terbiye Kurulunca onaylandıktan sonra yürürlüğe girer.

İlköğretim (ilkokul ve ortaokul) kurumlarında; İlkokulda haftalık ders saati toplam 30 saattir. 1. Sınıfta 26 saat zorunlu, 4 saat serbest etkinlikler, 2 ve 3. Sınıflarda 28 saat zorunlu, 2 saat serbest etkinlikler, 4. Sınıfta ise 30 saat zorunludur. Ortaokulda haftalık ders saati toplam 35 saattir.29 saat zorunlu, 6 saat seçmeli derslerdir.

İmam-hatip ortaokullarında haftalık ders saati toplam 36 saattir. 5.6.ve 7. sınıflarda 35 saat zorunlu, 1 saat seçmeli derslerdir.8. Sınıflarda ise 34 saat zorunlu 2 saat seçmeli derslerdir.

Görme, işitme, ortopedik engeli ile hafif zihinsel engeli bulunan öğrencilerin eğitim gördüğü okullar ile bu öğrencilerden oluşan özel eğitim sınıflarındaki haftalık ders saati toplamı ilkokulda 30, ortaokulda ise 35 saat olup normal gelişim gösteren öğrencilerin aldığı derslerin programlarına ilave olarak “Toplumsal Uyum Becerileri” ve “Türk İşaret Dili” gibi özel eğitim alanına özgü derslerin öğretim programları da uygulanmaktadır. Orta ve/veya ağır zihinsel engeli bulunan öğrencilerin eğitim gördüğü Özel Eğitim Uygulama Merkezi (Okulu) (I. ve II. Kademe) haftalık ders saati 30 saattir. Pogramlar, tamamen öğrencilerin özelliklerine uygun olarak hazırlanmış özel eğitim programlarıdır

Öğretim Yöntemleri ve Materyalleri

Her öğretmen kendi dersi ile ilgili olarak programının gerektirdiği hazırlıkları yapmaktan sorumludur. Ortaöğretim okullarında öğretim yılı başında her öğretmenin verdiği dersler için yıllık plan yapması ve bu planın okul müdürünce onaylanmış olması esastır. Öğretmen kılavuz kitabı bulunmayan dersler için, eğitim-öğretim kurumlarında bir veya birkaç ders saati için sınıf öğretmeni, alan (branş) öğretmeni ve/veya zümre öğretmenleri tarafından yıllık plana uygun ders planı hazırlanır ve uygulanır. Her bir dersin programı öğretmenler için aynı zamanda bir rehber niteliği taşır. Programda dersin genel amaçları, üniteleri, her bir ünitenin kazanımları ve konu başlıkları yer alır. Programlarda ayrıca, etkinlik örneklerine, süreç düzenleme ve değerlendirme örneklerine ve  açıklamalara yer verilebilmektedir. Ders kitaplarının da bu programlar temel alınarak yazılmak zorunda olması, öğretmenler için yol gösterici olmaktadır. Millî Eğitim Bakanlığı tarafından onaylanan ders kitapları tüm eğitim kademelerinde (resmi/özel okullar) öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılmaktadır.

Öğrenciler okulların özelliklerine göre yazılı sınavların dışında proje ve performans çalışması ile topluma hizmet etkinliklerine yönelik seminer, konferans ve benzeri çalışmalar yaparlar. Öğrenciler, her dönemde tüm derslerden en az bir performans çalışması ile her ders yılında en az bir dersten proje hazırlama görevini yerine getirirler. 

 

Tüm bunların yanı sıra eğitim teknolojilerinin derslerde etkin ve yaygın kullanımının sağlanması amacıyla bilgi teknolojisi altyapısını geliştirmeye yönelik yatırımlara ağırlık verilmektedir.

FATİH Projesi kapsamında   2022 itibarıyla, 16.547okulda 1.084.978 adet data ucu ile ağ altyapısı sağlanmıştır. Ağ altyapısı ve etkileşimli tahtası tamamlanan okullardan 13.800 ’ü FATİH Projesi için özel olarak oluşturulan VPN ağına dâhil edilmiş olup bunlardan 13.212’si aktif olarak kullanılmaktadır. Toplamda 26.176 okulda 503.941adet etkileşimli tahtanın dersliklere kurulumu tamamlanmıştır.

 Toplamda 474.991 adet etkileşimli tahtanın dersliklere kurulumu tamamlanmıştır.

45.653 çok fonksiyonlu yazıcı ve 3.657 adet doküman kamera okullarımızda öğretmen ve öğrencilerimizin kullanımına sunulmuştur. Etkileşimli tahtası bulunan dersliklerde öğretmenlerimizin uzaktan eğitim sunabilmelerine olanak sağlamak amacıyla okullarımıza 105.000 adet web kamera dağıtımı yapılmıştır.

FATİH Projesi başlangıcından 2016 yılına kadar 300.000 adedi öğretmenlerimize olmak üzere kademeli olarak 1.437.800 adet tablet bilgisayar seti dağıtılmıştır.

Ayrıca küresel salgın döneminde elverişsiz sosyo-ekonomik koşullar nedeniyle uzaktan eğitime erişim imkânı olmayan öğrencilerimize 665.157 adet aylık 25 GB kotalı 4.5 GSM sim kartlı olmak üzere toplamda 681.307 tablet bilgisayar dağıtılmıştır. 4 Şubat 2022’de, COVİD-19 salgını nedeniyle kronik rahatsızlığından dolayı okula devam edemeyen öğrencilere, bir üst öğrenime etkin ve verimli bir şekilde hazırlanmalarını sağlamak ve akademik olarak da desteklemek amacıyla 6.500 adet tablet bilgisayar tedarik edilerek dağıtılmıştır. Her bir tablet bilgisayarlara öğrencinin okul türüne uygun olarak yaklaşık 40 GB içerik yüklenmiştir. Böylece  bu öğrenciler internete bağlanamadıkları durumlarda da ders içeriklerine erişimi mümkün olacaktır. Böylece FATİH Projesi’nin başladığı 2011 yılından bu yana dağıtılan tablet bilgisayar seti 2.125.907’ye ulaşmıştır.

Okullarda kurulu bulunan etkileşimli tahtaların etkin ve verimli kullanılabilmesini sağlamak için temin edilen 20.000 adet SSD diskin değişim operasyonu 30 Kasım 2021’de tamamlanmıştır.

Temel Eğitimde 10.000 Okul Projesi’ni desteklemek üzere “1.000 okula Bilişim Teknolojileri Laboratuvarının Ağ Altyapısı Kurulumu sürmektedir.

UNICEF, MEV, OSBÜK ve diğer bağış bütçeleri ile 320 adet Bilişim Teknolojileri Laboratuvarının Ağ Altyapısı Kurulumu tamamlanmıştır.

Öğrencilerin Bilişim Teknolojileri Laboratuvarlarında bilgi işlemsel düşünme becerilerini geliştirmeleri amacıyla 420 adet 3D yazıcı alımı yapılmıştır.

 Ayrıca; salgın döneminde ortaya çıkan uzaktan eğitim sürecinde ilave çalışmalar gerçekleştirilmiş olup:

23 Mart 2020–18 Haziran 2021 tarihleri arasında uzaktan eğitim çalışmalarına dair veriler şu şekildedir:

EBA Platformu, 23 Mart 2020 – 18 Haziran 2021 tarihleri arasında 23 Milyar 769 Milyon kez tıklama sayısına ulaşarak 2021 yılında eğitim kategorisinde dünyada ilk 5 arasında yer almıştır.

2020 yılında 14 Milyar 776 Milyon kez tıklanarak dünyada en çok ziyaret edilen 1. eğitim sitesi olmuştur. 2020 yılı Google arama verilerine göre EBA Türkiye’de en çok aranan kelime olmuştur.

EBA Mobil uygulaması, Android cihazlar için 31 milyon, İOS cihazlar için 3,1 milyon indirilme sayısına ulaşmıştır.

Uzaktan eğitim süreci boyunca TRT EBA İlkokul, Ortaokul ve Lise kanallarında yayınlanmak üzere 112 branşta yaklaşık 1.000 öğretmen ile 13 ayrı stüdyoda 11.523 ders, 1.049 ders dışı etkinlik videosu çekilmiş ve kurulan bu kanallar üzerinden 18.06.2021 tarihine kadar 18.377 saat yayın yapılarak bir rekora imza atmıştır

14 milyon 111 bin 941 öğrenci ile 1 milyon 177 bin 725 öğretmen EBA'yı, 1 milyon 917 bin 365 öğrenci ve 267 bin 942 öğretmen EBA Akademik Destek’i aktif kullanmıştır.

Yapılan altyapı yatırımları ve çalışmalar neticesinde okul öncesinden 12.sınıfa kadar tüm seviyelerde yapılması ön görülen derslerin canlı ders özelliği ile yapılabilmesine olanak sağlanmıştır.  Bu çerçevede 300 milyon 122 bin 722 saat canlı ders gerçekleştirilmiştir.

TRT EBA Lise

Uzaktan Eğitim çalışmaları kapsamında TRT işbirliği ile Türk dili ve Edebiyatı, Tarih, Coğrafya, Felsefe, Matematik, Fizik, Kimya, Biyoloji ve İngilizce derslerine yönelik tüm sınıf seviyelerinde tüm ünite ve konu ve kazanımları kapsayan ders anlatım videoları hazırlanarak TRT EBA  Lise kanalından yayınlanmıştır.

Yaz Okulu kapsamında 2019-2020 eğitim öğretim yılı ve 2020-2021 eğitim öğretim yılında yaz döneminde bilim, Kültür, Sanat, Spor etkinlik kuşakları oluşturularak TRT EBA Lise kanalında yayınlanmıştır.

Telafi programları çerçevesinde 23 Mart 2020’den itibaren uzaktan geçilmesiyle yüz yüze işlenemeyen dersler ve kazanımlar için Talim Terbiye Kurulu Başkanlığının planladığı telafi eğitimi doğrultusunda telafi ders içerikleri hazırlanmış ve TRT EBA Lise kanalında yayınlanmıştır.

Uzaktan eğitim çerçevesinde hazırlanan içerikler hafta içi TRT EBA Lise kanalından yayınlanmaya devam etmektedir. Yayınlanacak içeriklerin belirlenmesi ile ilgili yayın akışları hazırlanarak TRT’ye iletilmektedir.

Diğer yandan, EBA Mobil uygulaması da Android cihazlar için 31 milyon, iOS cihazlar için 3,1 milyon indirilme sayısına ulaşmıştır. 21 Eylül 2020 - 18 Haziran 2021 tarihleri arasında 12.873.739 öğrenci ve 1.005.980 öğretmen EBA'yı, 836.384 öğrenci ve 177.344 öğretmen de EBA Akademik Destek'i aktif bir şekilde kullanmıştır. Ayrıca okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise seviyelerinde 2020 - 2021 eğitim öğretim yılında 19 Haziran tarihine kadar toplam 287.183.328 Canlı Ders gerçekleştirilmiştir.

Uzaktan eğitim sürecinde internet erişimi ve cihaz desteği ihtiyacı olan öğrenciler için 15.352 EBA Destek Noktası kurulmuş, 189 gezici EBA Destek Noktası oluşturulmuştur. Ayrıca 25 GB kapasiteli GSM internet hizmeti olan 664.157 adet tablet bilgisayar ve 105.000 sınıf için webcam dağıtımı gerçekleştirilmiştir.  

Salgın döneminde, 16 Mart 2020 tarihinden itibaren uzaktan ve karma eğitim ile yeni bir hibrit öğrenme modeline geçilmesiyle, eTwinning, FCL ve Scientix Projeleri kapsamında yürütülen webinarlar ve MOOC tabanlı eğitimlerden faydalanan öğretmen sayısı yaklaşık 850.000 olmuştur. Öğretmenler, ilgi ve merakına göre birden fazla eğitime katılma fırsatı yakalayabilmiştir.

Uzaktan eğitim sürecinde özel eğitim ihtiyacı olan öğrenciler için yapılan çalışmalar şunlardır:

  1. Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerimizin uzun bir süre yüz yüze eğitim almamaları, salgın sürecinden de davranışsal ve sosyal-duygusal açıdan etkilenmiş oldukları göz önünde bulundurularak “Özel Eğitim Öğrencilerine Uyum Eğitimi Rehberlik Programı”  ve “Özel Eğitim Öğrencilerine Uyum Programı ” oluşturulmuştur.
  2. TRT EBA TV İlkokul ve Ortaokul kanallarında Türkçe, Matematik, Hayat Bilgisi, Fen Bilimleri ve Sosyal Bilgiler dersleri ile birlikte kavram öğretimi, beceri öğretimi videoları, aile bilgilendirme oturumları yayınlanmaktadır. Bu kapsamda toplam 1.000 özel eğitim içeriği hazırlanmıştır. Söz konusu yayınlar öğrencilerimize, velilerine ve öğretmenlerine ulaştırılmaktadır. 
  3. OECD tarafından diğer ülkelere örnek gösterilen ÖzelimEğitimdeyim mobil uygulaması 491.387 mobil kullanıcı tarafından indirilmiş, günlük ortalama 100.000 aktif kullanıcı tarafından kullanılan uygulama, pandemi süreci boyunca yaklaşık 30 milyon kez ziyaret edilmiştir. Tüm özel gereksinimli gruplara yönelik zengin içerikler uygulama ile cep telefonu ve tabletlerde kolaylıkla kullanılabilmektedir. Ayrıca tüm özel eğitim içeriklerine orgm web ve elektronik kütüphane ile EBA platformundan erişim sağlanmıştır.
  4. EKPSSMEBÖZEL mobil uygulaması hayata geçirilerek engelli kamu personel sınavına giren bireylere soru ve konu anlatımlı zengin özel eğitim içerikleri sağlandı.
  1. Özel eğitimde 20 dijital uygulama (Kavram Öğretimi, Kelime Treni, Boncuk Dizmece, Çöp Adam, Eşle Oyna, Mevsimler gibi) tamamlanarak EBA ve mobil uygulamadan yayınlanmıştır.
  2. Kademe öğrencilerine yönelik 6 kitaptan oluşan Ses Temelli Okuyorum Yazıyorum Eğitim Materyal seti tamamlanarak dijital olarak yayınlanmış, 5000 adet basımı yapılarak okullarımıza gönderilmiştir.
  3. Okul Öncesi özel eğitim öğrencilerimize yönelik Eğlenmece Öğrenmece Kutusu eğitim seti ve öğretmenlerine yönelik Kapsayıcı Eğitimde Öğretmenin Yol Haritası Kitabı dijital olarak yayınlanmış, basımı yapılarak tüm okullarımıza gönderilmiştir.
  4. “Özel Çocuklara Özel Materyaller” projesi kapsamında pandemi süreci başında 600 set illerimize gönderilmiştir. Devamında ise 1500 set materyal gönderimine başlanmıştır.
  5. Türk İşaret Dili Kitabı 1, 2 ve 3, etkileşimli hale getirilerek EBA üzerinden yayınlanmış, Türk İşaret Dili Web Portalı içerikleri zenginleştirilmeye devam edilmektedir. Dijital Türk İşaret Dili Sözlüğü hazırlanmış 5040 kelimenin işaret dili videoları erişime açılmıştır.
  6. İşitme yetersizliği olan öğrenciler için 5 kitaptan oluşan “ İşitme Engelli Öğrenciler İçin Okuma Yazma Öğreniyorum” seti tamamlanmış, dijital olarak yayınlanmıştır.
  7. Görme engelli öğrencilerimizin istediği kaynağı sesli hale çeviren ve not almalarına olanak sağlayan 400 adet “Orbit Reader Braille Okuma ve Not Alma” dağıtımına devam edilmektedir.
  8. Görme engelli öğrencilerimize betimleme yapılarak 170 ders içeriği hazırlandı ve EBA platformundan yayınlanmıştır.
  9. Yaz tatili çerçeve programı ile yaz tatili sürecinde öğretmenlerimiz gönüllü olarak öğrencilerimize ve velilerimize uzaktan eğitim çalışmaları yapmış ve içerikleri sağlamıştır.
  10. Özel Çocuklara Eğlenceli Etkinlikler Takvimi (ÖÇEET) 3 cilt olarak hazırlanarak öğrencilerimizin evde yapabilecekleri 600 etkinlik dijital platformlardan yayınlanmıştır         
  11. Temmuz 2020 ayı içerisinde işitme, görme ve zihin grubu öğrencilerimize yönelik kültür ve spor becerilerini içeren etkinlikleri içeren Hazır mısın? programı senaryo ve içerikleri öğretmenlerimiz tarafından oluşturulmuş olup video çekimleri profesyonel olarak yapılmış ve yaz tatili boyunca TRT EBA TV’de yayınlanmıştır.
  12. «mebozelegitim» adıyla YouTube, Twitter, Instagram ve Facebook gibi sosyal medya hesapları açılmıştır. Bu hesaplar üzerinden aile bilgilendirme videoları, EBA TV içerikleri, duyurular vb. içerikler günlük olarak kamuoyuyla paylaşılmaktadır.
  13. Kaynaştırma/Bütünleştirme yoluyla eğitim gören öğrencilerimiz için matematik dersi, hayat bilgisi dersi, fen bilgisi dersi, Türkçe dersi, sosyal bilgiler dersi, din kültürü ve ahlak bilgisi dersi kazanımlarıyla ilgili toplam 8000 sayfa, 33 kitaptan oluşan bir set hazırlanmıştır. Setin içinde yer alan Türkça, Matematik, Hayat Bilgisi ve Fen Bilgisi dersleri yayınlanmış olup Sosyal Bilgiler ile Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersleri yayınlanacaktır. Ayrıca dijital web sayfası oluşturularak etkileşimli kitaplar orgm.meb.gov.tr/uyet platformundan yayınlanmıştır. Setin diğer kitapları da dizgi sürecindedir.    
  14. “7 Bölgede Etkin Özel Eğitim” buluşmaları düzenlenmiştir. İdarecilerin, öğretmenlerin ve velilerin uzaktan eğitim süreçleri hakkında sorularının cevaplandığı bu programda toplamda 19.416 kişiye ulaşılmıştır.    
  15. Otizmi olan öğrencilerimize eğitim veren 600 öğretmene yönelik özel eğitimde yoğunlaştırılmış davranış değiştirme eğitimi verilmiştir.