Skip to main content
European Commission logo

Eurydice

EACEA National Policies Platform:Eurydice
Yükseköğretimde Rehberlik ve Danışmanlık

Türkiye

12.Eğitsel Destek ve Rehberlik

12.6Yükseköğretimde Rehberlik ve Danışmanlık

Last update: 14 December 2023

Akademik Rehberlik

Yükseköğretim kurumlarında öğrencilere sunulan diğer rehberlik ve psikolojik danışman hizmetleri de akademik ve mesleki olmak üzere iki grupta ele alınabilir. Lisans ve önlisans programlarına kayıt yaptıran öğrenciler için sınıf ya da şube düzeyinde bir danışman görevlendirilir. Akademik danışmanlar öğrencilerin ders alma, ders bırakma, seçmeli derslere yönlendirilmesi, eğitim etkinlikleri gibi akademik konularda yardım ve rehberlik sağlarlar. Bu danışmanlar ayrıca öğrencilere kredi, burs, barınma vb konularda da yardım ve rehberlik sağlarlar. Lisansüstü öğrencilere de programlarına kayıt yaptırdıktan sonra bir ders danışmanı, tezli programlarda teze geçmeden önce bir tez danışmanı atanır. 

Psikolojik Danışma

Yükseköğretim öğrencileri, üniversitelerde bulunan MEDİKO birimlerinde görevlendirilen psikologlardan veya mevcutsa üniversite hastanelerindeki ilgili birimlerden destek alabilirler.

Kariyer Rehberliği

Mesleki danışmanlık hizmetlerinin sağlanması yasal zorunluluk olmasına karşın, tüm yükseköğretim kurumlarına genellenebilecek bir yapılanma söz konusu değildir. Yükseköğretim Kanunu yükseköğretim kurumlarının, özel ve kamu kuruluşları ile iş birliği yaparak mezunlarına iş bulma konusunda yardımcı olmalarını öngörmektedir (Madde 47). Bazı yükseköğretim kurumlarında bu hizmetleri sağlamak amacıyla Kariyer Danışmanlık Merkezleri kurulmuştur. Bu merkezler aracılığıyla ya da çeşitli birimlerce öğrencilere yönelik mesleki tanıtım toplantıları yapılmakta, özel sektör kuruluşlarının temsilcilerinin bu etkinliklere katılımı sağlanmaktadır. Bu yolla öğrenciler ve işveren kuruluşları bir araya getirilmeye çalışılmaktadır. 

Öğrencilerin mesleklerini daha iyi tanımaları, istihdam olanaklarını öğrenmeleri, işverenlerle etkileşim içine girebilmeleri daha çok programların gereği olan staj uygulamaları ile gerçekleşmektedir. İşyerinde eğitim ve staj uygulamaları lisans ve önlisans programlarında yaygın biçimde yapılmaktadır. Birçok programda alanına göre bu uygulama bir zorunluluktur. 

Önlisans programları kapsamında yer alan meslek yüksekokullarının işyeri eğitim ve staj uygulamalarının nasıl yapılacağı yasal bir çerçeveye bağlanmıştır. Bu konuları düzenleyen yönetmelik mesleki ve teknik eğitim bölgelerinde yer alan meslek yüksek okulu öğrencilerinin işyerlerindeki eğitim ve uygulama ve stajlarına ilişkin ilke ve uygulamaları belirlemektedir. (Mesleki Teknik Eğitim Bölgesi İçindeki Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin İşyerlerindeki Eğitim, Uygulama ve Stajlarına İlişkin Esas Ve Usuller Hakkında Yönetmelik). Bu yönetmeliğe göre öğrenciler stajlarını yarı yıl ve yaz tatillerinde yaparlar. Ancak işyeri koşullarının uygun olmaması durumunda bu süreler dışında öğretimi aksatmamak koşuluyla staj yapılabilir. Staj süresi programın niteliğine göre 30 işgününden (240 saat)’den az 60 işgününden (480 saat)’den çok olamaz. Öğrenim süresi içinde mesleki uygulama yapan yüksekokulların öğrencileri yukarıda belirtilen 30-60 günlük staj süresinin dışında değerlendirilir. Bu süreç hem işyeri yetkilisi hem de ilgili öğretim elemanı tarafından değerlendirilir.

Lisans programlarının staj uygulamaları ise, fakülte/yüksekokul veya bölüm düzeyinde düzenlenir, sürecin izlenmesi ve değerlendirilmesi ilgili dersin öğretim elemanı tarafından yapılır.

Staj programları hem işyerleri ile yükseköğretim kurumları arasındaki bağların güçlenmesine hem de öğrencilerin istihdam fırsatlarından yararlanmalarını kolaylaştırıcı bir süreç niteliği taşımaktadır. 

Üniversite-endüstri ilişkilerinin gelişmesi daha çok üniversiteler bünyesinde yer alan Teknoparklar ya da Teknoloji Geliştirme Bölgeleri/merkezleri aracılığı ile gerçekleştirilmeye çalışılmaktadır. Bu bölgelerde çeşitli firmalar yer alabilmekte ve çeşitli düzeylerdeki araştırmacılar bu bölgelerde yer alan firmalarda yarı ya da tam zamanlı olarak çalışabilmektedirler. Böylece hem endüstri kuruluşlarının üniversiteyi daha iyi tanıması hem de ilişkilerin geliştirilmesi olanaklı olmaktadır.

1416 sayılı kanun kapsamında yurt dışında lisansüstü eğitimlerine devam eden öğrencilerin de yurt içinde bağlı bulundukları kurum ya da üniversitelerle yurt dışında bulunan eğitim müşavirliklerinde yer alan birer danışmanı bulunmaktadır. Yurt içi danışmanlar, bursiyerin ders içerikleri hakkında, yurda döndüklerinde çalışacakları kurum hakkında destek ve bilgi sağlar. Bununla birlikte lisansüstü tez aşamalarında da bursiyerlere yardımcı olurlar. Yurt dışında eğitim müşavirliklerinde bulunan danışmanlar ise, öğrencinin bulunduğu ülkeye uyum sağlamasında yardımcı olur. Ülkenin yerel şartlarına yönelik temel ihtiyaçların karşılanmasında öğrenciye destek olur. Bununla birlikte öğrencinin bulunduğu ülkede devam ettiği üniversitedeki durumu (ders devamı, notlar, tez aşamaları vs.) hakkında Millî Eğitim Bakanlığına raporlar sunar. Yurt dışında bulunan öğrencinin Bakanlıkla olan iletişimini ve koordinasyonunu sağlar.