Skip to main content
European Commission logo
EACEA National Policies Platform:Eurydice
Okul Öncesi ve Okul Eğitiminde Hareketlilik

Türkiye

13.Hareketlilik ve Uluslararasılaşma

13.1Okul Öncesi ve Okul Eğitiminde Hareketlilik

Last update: 14 December 2023

Öğrenci Hareketliliği

Türkiye’de öğrenci hareketliliği, ağırlıklı olarak Türkiye Ulusal Ajansı tarafından 2004 yılından bu yana yürütülen Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik programları kapsamında gerçekleştirilmektedir. 2014-2020 dönemini kapsayan Erasmus+ Programı bünyesinde yer alan ve yeni dönemde Erasmus+ (2021-2027) Programı kapsamında devam eden Okul Eğitimi ve Meslekî Eğitim sektörü projeleri, anaokulu, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki öğrencilerin hareketliliğine olanak sağlamaktadır. Okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim kurumları, il millî eğitim müdürlükleri, ilçe millî eğitim müdürlükleri ve Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlı Genel Müdürlükler tarafından hazırlanan projelerin değerlendirme, kabul, fonlama ve denetim  işlemleri Türkiye Ulusal Ajansı tarafından yapılmaktadır.

Erasmus+ (2014-2020) Stratejik Ortaklık projeleri kapsamında, Okul Eğitimi için Stratejik Ortaklıklar ve Okullar Arası Değişim Ortaklıkları faaliyetleri altında okul öğrencilerinin hareketliliği desteklenebilmektedir. Bu kapsamda Türkiye’deki kurumlar tarafından koordine edilen projelerle 2014’ten bugüne toplam yaklaşık 35 bin öğrenci hareketliliği fonlanmış olup, bunların 8 binden fazlası Türkiye’den yurt dışına gerçekleşmiştir . Erasmus+ (2021-2027) Program dönemi çerçevesinde KA1 Bireylerin Öğrenme Hareketliliği ve KA2 İşbirliği Ortaklıkları projeleri öğrenci hareketliliği içermekte olup, 2021 Çağrı yılı KA1 Öğrenci ve Personel Hareketlilikleri projeleriyle 7 binden fazla okul eğitimi öğrencisinin desteklenmesi öngörülmektedir . (Şubat 2022, Erasmus+ 2014-2020 ve Erasmus+ 2021-2027 QlikSense Dashboard verileri, Türkiye Ulusal Ajansı).

Bunun yanında, halihazırda devam etmekte olan Erasmus+ (2014-2020) ve Erasmus+ (2021-2027) Meslekî  Eğitim sektörü kapsamında  mesleki eğitim ve öğretime yönelik yürütülen projelerle de öğrenci hareketliliği gerçekleştirilmektedir. Mesleki eğitimdeki staj hareketliliği ile mesleki lisesi öğrencileri ve çırakların yeterliliklerinin geliştirilmesi desteklenir.

Erasmus+ (2014-2020)  Meslekî Eğitim Stratejik Ortaklıklar ve Erasmus+ (2021-2027) Mesleki Eğitim İşbirliği Ortaklıkları kapsamında ise katılımcı kurum/kuruluşlara uluslararası işbirliği deneyimi ve kurumsal kapasite gelişimi için fırsatlar sunulmaktadır. Kurumsal, yerel, bölgesel, ulusal veya AB düzeylerinde yenilikçi uygulamaların geliştirilmesi, transferi veya uygulanmasıyla neticelenebilecek farklı ülkelerden, farklı eğitim, öğretim ve gençlik alanlarından ve/veya farklı sosyo-ekonomik sektörlerden kuruluşları içeren ortaklıklar kurulabilmektedir. Eğitim personeli ve öğreniciler için yurt dışı hareketlilik fırsatları da bulunmaktadır. Bu kapsamda da, öğrenciler 5 gün ile 2 ay arasında değişen sürelerle kısa dönemli değişim faaliyetlerine katılım sağlayabilmektedir.

Erasmus+ Programı çerçevesinde ise Mesleki Eğitim Hareketlilik ve Stratejik Ortaklıklar faaliyetleri ile 2014’ten bu yana 49 binden fazla mesleki eğitim öğrenicisi yurt dışı mesleki eğitim/öğretim çalışmalarına katılmıştır. Yeni dönemde uygulanmaya başlayan Erasmus+ Mesleki Eğitim 2021 Çağrı yılı KA1 Öğrenci ve Personel Hareketlilikleri projeleri çerçevesinde 4 binden fazla mesleki eğitim öğrenicisinin hareketliliği öngörülmektedir. (Şubat 2022, Erasmus+ 2014-2020 ve Erasmus+ 2021-2027 QlikSense Dashboard verileri, Türkiye Ulusal Ajansı).

Ayrıca, Meslekî ve Teknik Eğitimde kardeş okul eşleştirmeleri kapsamında, öğrencilerin katılımları ile kültürel ve mesleki eğitime yönelik hareketliliğe kurumlarının ve yerel fon kaynaklarının kullanımı ile katılım sağlamaktadır (2008/48 nolu Genelge MEB METEK). “Uluslararası Kardeş Okul Uygulaması” kapsamında ülkemizden 468 okul ile 56 farklı ülkeden 454 okul arasında 562 eşleştirme gerçekleştirilmiştir

Mevlana Değişim Programı, yurtiçinde eğitim veren yükseköğretim kurumları ile yurtdışında eğitim veren yükseköğretim kurumları arasında öğrenci ve öğretim elemanı değişimini mümkün kılan bir programdır. 23 Ağustos 2011 tarih ve 28034 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yönetmelik ile birlikte yurt dışındaki yükseköğretim kurumları ile ülkemizdeki yükseköğretim kurumları arasında öğrenci ve öğretim elemanı değişiminin önü açılmıştır. Diğer değişim programlarından farklı olarak, hiçbir coğrafi bölge ayrımı olmaksızın değişim programı bünyesindeki hareketlilik bütün dünyadaki yükseköğretim kurumlarını kapsamaktadır.

Öğretmen Hareketliliği

Türkiye’de öğretmen hareketliliği, ağırlıklı olarak Türkiye Ulusal Ajansı tarafından 2004 yılından bu yana yürütülen Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları kapsamında gerçekleştirilmektedir. 2014-2020 dönemini kapsayan Erasmus+ Programı bünyesinde yer alan ve yeni dönemde Erasmus+ (2021-2027) kapsamında devam eden Okul Eğitimi ve Meslekî Eğitim sektörü projeleri ile anaokulu, ilköğretim ve ortaöğretim düzeyindeki kamu veya özel kurum ve kuruluşlardaki öğretmenlerin hareketliliğine olanak sağlanmaktadır.

Erasmus+ (2014-2020) ve devamı niteliğindeki Erasmus+ (2021-2027) Okul Eğitimi faaliyetleri ile okul eğitimine taraf olan kamu ya da özel kurum ve kuruluşlar ile bu kurumlardaki personel, eğitim ve öğretim amacıyla kısa veya uzun dönemli çeşitli kategorilerde hareketlilikler gerçekleştirmektedir. Projeler çerçevesinde öğretmen hareketliliği Bireylerin Öğrenme Hareketliliği ve Ortaklık projeleri altında gerçekleştirilir.

Erasmus+ Okul Eğitim sektörü kapsamında Bireylerin Öğrenme Hareketliliği ve Türkiye’deki kurumlar tarafından koordine edilen Stratejik Ortaklıklar projelerinde 2014’ten bugüne yaklaşık 18 bini Türkiye’den yurt dışına olmak üzere toplam 25 bine yakın öğretmen ve idareci eğitim/öğretim faaliyetlerinde yer almıştır. Yeni dönemde uygulanmaya başlayan Erasmus+ Okul Eğitimi 2021 Çağrı yılı KA1 Öğrenci ve Personel Hareketlilikleri projeleri çerçevesinde 4 binden fazla öğretmenin hareketliliği öngörülmektedir. (Şubat 2022, Erasmus+ 2014-2020 ve Erasmus+ 2021-2027 QlikSense Dashboard verileri, Türkiye Ulusal Ajansı).

Bunun yanında, Erasmus+ (2014-2020) ve yeni başlayan Erasmus+ (2021-2027) Meslekî Eğitim projeleri kapsamında, öğretmenlerin yeterliliklerinin geliştirilmesi ve bu kişilere yurt dışında mesleki gelişim fırsatları sunulması amaçlanmaktadır. Mesleki eğitim personelinin ise, iş pratiği bilgisi elde etme ve güncelleme veya pedagojik becerilerini artırmayı amaçlayan bu faaliyetler;  meslekî eğitimden sorumlu personelin proje ortağı bir kurumda öğretmenlik yapması,  bir işletmede ya da bir mesleki eğitim kurumunda işe yerleşmesi veya burada bir işbaşı eğitimi, iş ve işleyişi gözlemleme süreci geçirmesi temel faaliyetleri içermektedir. Değerlendirme, kabul, fonlama ve denetim işlemleri Türkiye Ulusal Ajansı tarafından yapılan projelerde öğretmenler değişen sürelerde yurtdışı hareketliliğine katılabilmektedir. 

Erasmus+ Mesleki Eğitim Bireylerin Öğrenme Hareketliliği projeleri ve Stratejik Ortaklıklar projeleri kapsamında bugüne kadar 7.000'den fazla mesleki eğitim öğretmeni ve idarecisi eğitim/öğretim faaliyetlerinde yer almıştır. Yeni dönemde uygulanmaya başlayan Erasmus+ Mesleki Eğitim 2021 Çağrı yılı KA1 Öğrenci ve Personel Hareketlilikleri projeleri çerçevesinde binden fazla öğretmenin hareketliliği öngörülmektedir. (Şubat 2022, Erasmus+ 2014-2020 ve Erasmus+ 2021-2027 QlikSense Dashboard verileri, Türkiye Ulusal Ajansı).

Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülen ve Türk kültürünün yurt dışında tanıtılması, yayılması ve korunması, yurt dışındaki vatandaşlarımız ve soydaşlarımızın kültürel bağlarının korunması, güçlendirilmesi ile Türk dilinin öğretilmesini amaçlayan 03 Temmuz 2003 tarih ve 25157 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 5/6/2003 tarih ve 2003/5753 sayılı "Bakanlıklararası Ortak Kültür Komisyonun Çalışma Esas ve Usulleri ile Bu Komisyon Tarafından Yurt Dışında Görevlendirilecek Personelin Nitelikleri ile Hak ve Yükümlülüklerinin Belirlenmesine İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı" yla belirlenen mevzuat çerçevesinde, yurtdışında öğretim üyesi, öğretim görevlisi, okutman ve öğretmen yurtdışında görevlendirilmektedir (MEB).