Türkiye’de zorunlu eğitimin bir parçası olan ortaöğretimin yapısal unsurları bazı temel okul türlerine bağlı olarak şekillenmiştir. Bu okullar Genel Ortaöğretim Okulları üst başlığı altında Anadolu Liseleri, Fen Liseleri, Sosyal Bilimler Liseleri, Güzel Sanatlar Liseleri ve Spor Liseleri olarak tanımlanmıştır (ISCED 3). Bu son iki okul türü, 2018-19 eğitim-öğretim yılından itibaren teknik ve mesleki liseler olarak tasnif edilmiştir. Tüm bu ortaöğretim kurumları dört yıllık bir lise eğitimi sunmaktadır. Genel liselerin yanı sıra, ortaöğretim seviyesi Mesleki ve Teknik Eğitim kurumları da içermektedir. Bu okullar Mesleki ve Teknik Liseler, Çok Programlı Liseler, Mesleki Eğitim Merkezleri ve ayrıca Güzel Sanatlar Liseleri ile Spor Liselerinden oluşmaktadır. Genel ortaöğretim kurumları Ortaöğretim Genel Müdürlüğü tarafından yönetilirken, mesleki ve teknik ortaöğretim kurumları Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü’ne bağlıdır. Bu okulların yanı sıra ortaöğretim düzeyinde “Anadolu İmam Hatip Liseleri” bulunmaktadır.
Zorunlu eğitimin bir parçası olarak yüz yüze ve okulda eğitim veren bu ortaöğretim kurumlarının yanı sıra, Türkiye’de alternatif yapı anlamında ele alınması gereken “Açık Öğretim Okulları” bulunmaktadır. Bu okullar dört-yıllık uzaktan eğitim hizmeti sunmaktadır. Bu alternatif eğitim yapısı dahilinde bulunmak isteyen öğrenciler belirli koşullar altında açık öğretim okullarında eğitim görebilirler.
Alternatif bir Yapı: Açık Öğretim Lisesi
18 yaşını bitirmiş olanlar Açık Öğretim Liseleri, Mesleki Açık Öğretim Lisesine veya Açık Öğretim İmam-Hatip Lisesine kayıt yaptırabilirler. Öğrenimine ara vermemiş olanlarda yaş sınırı aranmaz, ancak 22 yaşını tamamladığı eğitim öğretim yılının sonunda sorumluluk sınavlarına girerek okuldan mezun olacaklar hariç olmak üzere okuldan mezun olamayanların ilişiği kesilerek açık öğretim kurumlarına veya mesleki eğitim merkezlerine yönlendirilir. Açık Öğretim Lisesi sistemi uzaktan eğitim sistemine göre kurulmuştur. Açık Öğretim Lisesinde sınıf geçme yerine ders geçme ve kredi sistemi uygulanır. Örgün eğitimden ayrılıp tasdiknamesi ile başvuru yapan öğrenciler başarılı oldukları derslerden muaf tutularak haftalık ders sayısına göre kredi alırlar. Açık Öğretim Lisesi sınıf yerine dönem kavramı vardır. Öğrenci 8 dönem sonunda mezuniyet kredisine ulaştığı takdirde mezun olur. Açık Öğretim Lisesinde sınıfta kalma, okuldan atılma yoktur. Öğrenci kayıt yenilediği takdirde mezuniyet şartlarını tamamlanıncaya kadar okuyabilir. Açık Öğretim Lisesi Öğrencileri Örgün eğitimde okuyan öğrencilerin sahip olduğu tüm haklara sahiptirler.
Meslekî Açık Öğretim Lisesi
Meslekî Açık Öğretim Lisesi 02.02.2006 tarih Bakanlık makamının onayı ile Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğüne bünyesinde kurulmuştur. Meslekî Açık Öğretim Lisesi program içeriği bakımından örgün eğitimdeki meslek liselerinin program içerikleriyle aynı olmasına karşın, yapısı ve işleyişi bakımından diğer örgün eğitim kurumlarından farklı, kendine özgü bir modeldir. Halen yönetmelik gereği ders geçme ve kredi sistemine göre mezun vermekte olan Meslekî Açık Öğretim Lisesinde uzaktan öğretimin temel süreçlerinden yararlanılmaktadır.
Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi
Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi; uzaktan öğretim teknolojilerine yüz yüze eğitim uygulamalarının da eklenmesi suretiyle bir program olarak 1995 yılından 2006 yılına kadar Açık Öğretim Lisesi bünyesinde, 02.02.2006 tarihinden 22.03.2017 tarihine kadar da Meslekî Açık Öğretim Lisesi bünyesinde hizmet vermiştir. Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi program içeriği bakımından örgün eğitimdeki Anadolu İmam Hatip Liselerinin program içerikleriyle aynı olmasına karşın, yapısı ve işleyişi bakımından diğer örgün eğitim kurumlarından farklı, kendine özgü bir modeldir. Yönetmelik gereği ders geçme ve kredi sistemine göre mezun veren Açık Öğretim İmam Hatip Lisesi'nde uzaktan öğretimin temel süreçlerinden yararlanılmaktadır. Yüz yüze eğitimle verilen Alan (Meslek) derslerinin eğitimi; örgün Anadolu İmam Hatip Liselerinde, hafta sonlarında veya hafta içinde okulların ders bitiminde yüz yüze eğitim şeklinde yapılmaktadır.