Skip to main content
European Commission logo

Eurydice

EACEA National Policies Platform:Eurydice
Okul Öncesi ve Okul Eğitiminde Uluslararasılaşmanın Diğer Boyutları

Türkiye

13.Hareketlilik ve Uluslararasılaşma

13.4Okul Öncesi ve Okul Eğitiminde Uluslararasılaşmanın Diğer Boyutları

Last update: 14 December 2023

Müfredat Geliştirmede Küresel ve Kültürlerarası Boyut

2012-2013 eğitim öğretim yılından itibaren uygulamaya giren 12 yıllık zorunlu eğitimin hedefi; ülkemizin ortalama eğitim düzeyini yükseltmek, dünyadaki çağdaşlarıyla rekabet edebilecek becerilerle donanmış bir kuşak yetiştirmek, 21 inci yüzyıl becerilerini geliştirmek ve öğrencilerin ilgi ve yeteneklerini keşfetmelerini ve geliştirmelerini sağlayacak fırsat ve seçenekler oluşturmaktır. Bu amaçla güncellenen İlköğretim Kurumları (İlkokul ve Ortaokul) Haftalık Ders Çizelgesi’nde 17 zorunlu ve öğrencilerin kendi ilgi ve istekleri doğrultusunda seçecekleri 23 çeşit seçmeli derse yer verilmiştir. Bununla birlikte  seçmeli dersler arasında yer alan yabancı dil dersi altında Bakanlar Kurulu Kararıyla kabul edilen diller: İngilizce, Almanca, Fransızca , Arapça, İspanyolca, İtalyanca, Japonca, Rusça,  Çince vb. dersler; “Yaşayan Diller ve Lehçeler” dersi altında    Adığece (Kiril alfabesine göre), Adığece (Latin Alfabesine göre), Abazaca, Kurmancca, Zazaca, Lazca, Gürcüce, Arnavutça, Boşnakça dersleri ve ayrıca Görsel Sanatlar dersi altında Resim, Grafik Tasarım, Seramik, Ebru, Tezhip, Minyatür; Müzik dersi altında Genel Müzik Eğitimi, Bağlama, Gitar, Keman, Piyano, Ut ve Türk Halk Müziği Koro;   Spor ve Fiziki Etkinlikler dersi altında ise   Basketbol, Atletizm, Okçuluk, Yüzme,  Bisiklet, Tenis  modülleri de öğrencilerimize seçmeli ders çeşidi olarak sunulmaktadır.

Ayrıca öğrencilerimize yazılı ve sözlü iletişim kurabilecek düzeyde yabancı dil öğretimine yönelik çalışmalar devam etmektedir.  Yabancı dil ağırlıklı eğitim uygulaması yapılan 5. sınıflarla birlikte 6, 7 ve 8. sınıflarda da uygulanmak üzere “İngilizce Yabancı Dil Ağırlıklı Öğretim Programı” geliştirilmiş;  5 ve 6. sınıflar için alternatifli destek materyalleri hazırlanmıştır.  İngilizce 4 temel dil becerilerine (okuma, yazma, konuşma, dinleme) yönelik 2-8. sınıflar için toplamda 70 fasikül, 1642 sayfa olmak üzere 7 adet etkinlik kılavuz kitabı, dinleme metinleri ve ses dosyaları hazırlanmıştır. İngilizce alanında 2-8. sınıflar için 34 temada 817 kelimeden oluşan resimli İngilizce kelime kartları hazırlanmıştır. Yabancı Dil Ağırlıklı Eğitim kapsamında 5. sınıflara yönelik 36'şar üniteden, 6. sınıflara yönelik 10'ar üniteden oluşan ve 2'şer alternatif olarak kullanılabilen toplamda 7 kitap hazırlanmıştır.

  • MEB’in eğitim sistemine yönelik hedefleri Kalkınma Bakanlığınca hazırlanan Orta Vadeli Programda (2015-2017) yer almaktadır. Bu programda “Eğitim sisteminde, bireylerin kişilik ve kabiliyetlerini geliştiren, hayat boyu öğrenme yaklaşımı çerçevesinde işgücü piyasasıyla uyumunu güçlendiren, fırsat eşitliğine dayalı, kalite odaklı dönüşüm sürdürülecektir” (s.12) hedefi yer almaktadır. 

Paydaşlar ve Ağlar

Türkiye-Avrupa Birliği üyelik sürecinde eğitim ile ilgili hususlar 26 No’lu Eğitim ve Kültür Faslı çerçevesinde takip edilmektedir. 26 No’lu Eğitim ve Kültür Faslına ilişkin Tanıtıcı Tarama Toplantısı 26 Ekim 2005 tarihinde yapılmış Ayrıntılı Tarama Toplantısı ise 16 Kasım 2005 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Komisyon tarafından hazırlanan ve Konsey tarafından onaylanan Tarama Sonu Raporu çerçevesinde Türkiye’nin uyum düzeyi yeterli bulunmuştur. Türkiye, Müzakere Pozisyon Belgesi’ni 25 Mayıs 2006 tarihinde sunmuş olmasına rağmen fasıl müzakerelere açılamamıştır. Nitekim 2006 Yılından bu yana Avrupa Komisyonunca yayımlanan İlerleme Raporlarında genellikle Türkiye’nin  eğitim ve kültür alanında  orta düzeyde ilerlemiş olduğu belirtilmektedir.

Türkiye AB ile entegrasyonu güçlendiren Eğitim ve Kültür faslı kapsamındaki Birlik Programlarına katılım sağlamaktadır.  Ülkemizde Avrupa Birliği’nin eğitim ve gençlik programları 2004 yılından bu yana Türkiye Ulusal Ajansı tarafından yürütülmektedir. Söz konusu programlar kapsamında, 2004 yılından bu yana 166 bine yakın proje başvurusu alınmış olup, yaklaşık 37 bini  proje için 1.4 milyar Avro'nun üzerinde hibe tahsis edilmiştir (Şubat 2022, Türkiye Ulusal Ajansı). Türkiye Ulusal Ajansı bünyesinde yürütülen programların yanı sıra, Yürütme Ajansına başvurusu yapılan ortaklık, kapasite geliştirme, politika geliştirme, ağ ve network projeleri, vb. ile de öncelikle programa üye olan ülkeler olmak üzere müfredat geliştirmede Avrupa boyutunun güçlendirilmesine çalışılmaktadır. 

Milli Eğitim Bakanlığı, Avrupa Birliğinin eğitim ve öğretimdeki ortak hedefleri ile uyumlu şekilde, iş hayatının ihtiyaçları ile uyumlu, istihdama yönelik geçerli bir meslek edindirmeyi amaçlayan bir ortaöğretim ve yükseköğretim sisteminin hayata geçirilmesini hedeflemektedir. Bu yöndeki çalışmalarda hayat boyu öğrenim yaklaşımı göz önünde tutulmaktadır.  Özellikle temel eğitimde cinsiyet ve nitelik farklılıklarından kaynaklanan sorunları aşmak, hem erişimde hem de kaliteyi arttırmada en önemli koşul olan eğitime ayrılan kaynakları artırmak, temel eğitimde okullaşmayı %100 hedefine ulaştırırken ortaöğretimde okul terk oranlarını en aza indirecek önlemleri almak, Bakanlığımızın AB hedefleriyle uyumlu öncelikleridir. “Ulusal Meslek Standartları”nın oluşturulmasına yönelik çalışmalar da Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile birlikte yürütülmüş ve bu çerçevede 5544 sayılı Meslekî Yeterlikler Kurumu Kanunu 2006 yılında TBMM’de kabul edilerek yürürlüğe konulmuş ve kurumsallaşma süreci başlatılmıştır (MEB 2010 Bütçe Raporu).

2015 yılı sonunda yayımlanan yönetmelikler çerçevesinde ulusal meslek standartlarının ve ulusal yeterliliklerin hazırlanması ve ulusal yeterlilikler dâhilinde Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) tarafından belgelendirme kuruluşlarının başvurularının incelenmesi, değerlendirilmesi; kuruluşların denetlenmesi, yetkilendirilmesi, izlenmesi ile sınav, ölçme ve değerlendirme işlemleri, Meslekî Yeterlilik Kurumu sorumluluğundadır. MYK bu doğrultuda, yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşları aracılığıyla MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi düzenlemektedir  (MYK).

Mesleki Yeterlilik Kurumu (MYK) sorumluluğunda geliştirilen Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ), Avrupa düzeyinde eğitim ve yeterlilik sistemlerinin karşılaştırılmasında kullanılan Avrupa Yeterlilikler Çerçevesine (AYÇ) referanslanmıştır. Böylece, vatandaşlarımızın Avrupa düzeyindeki eğitim ve istihdam fırsatlarına erişimi kolaylaşacak ve artacaktır (MYK).

TYÇ’nin, 2015 yılında Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle referanslama çalışmaları başlatılmıştır. Çalışmalar, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Yükseköğretim Kurulu başta olmak üzere bakanlıklar, kamu kurumları, meslek kuruluşları, işçi ve işveren sendikaları, öğrenci konseyleri ve sivil toplum kuruluşlarıyla aktif iş birliği ve iletişim içerisinde yürütülmüştür. Bir başka ifadeyle, TYÇ’nin AYÇ ile uyumluluğunu gösteren Türkiye Referanslama Raporu, AYÇ Ulusal Koordinasyon Noktası olan MYK tarafından 2016 yılı sonunda Avrupa Komisyonuna iletilmiştir. Türkiye Referanslama Raporu, 29 Mart 2017’de Brüksel’de gerçekleştirilen toplantıda ise AYÇ Danışma Grubuna sunulmuş ve müzakere edilmiştir. Türkiye Referanslama Raporu, AYÇ Danışma Grubu tarafından açık, şeffaf ve güvenilir bir çalışma olarak değerlendirilmiş ve müzakereler sonucunda TYÇ’nin AYÇ’ye referanslandığına karar verilmiştir (MYK).

Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde Avrupa Yeterlilik Çerçevesi ile uyumlu Mesleki ve Teknik Eğitimde Kredi Transfer Sistemi (MKTS) kapsamında 2013-2014 eğitim öğretim yılından itibaren öğretimini başarı ile tamamlayan her öğrenciye diploması ile birlikte EUROPASS sertifika eki ve aldıkları ve başardıkları ders, modül ve kredilerini gösteren belge düzenlenmektedir. Halihazırda, Mesleki ve Teknik Ortaöğretimde 54 alan, 200 dalda eğitim öğretim yapılmaktadır (MEB, Mesleki ve Teknik Eğitim Gn. Md.).