Strategieën inzake levenslang leren

De Vlaamse strategie inzake Levenslang Leren is vastgelegd in drie strategische documenten: (1) de Beleidsnota Werk 2009-2014, (2) de Beleidsnota Onderwijs 2009-2014 en (3) het 'VESOC-akkoord loopbaanbeleid' van 17 februari 2012.

Het VESOC-akkoord loopbaanbeleid is het belangrijkste recente initiatief tot versterking van de coherentie tussen onderwijs en vorming en het tewerkstellingsbeleid. In dit akkoord is de transitie van de initiële leerloopbaan naar de eerste job of van leren naar werken een kerndoelstelling, met als strategische actielijnen:

• inzetten op leer- en beroepskeuze en op leerloopbaanbegeleiding;

• inzetten op werkplekleren en werkervaring;

• afstemming tussen het opleidingsaanbod (inhoud van de curricula) en de realiteit op de arbeidsmarkt;

• ongekwalificeerde uitstroom voorkomen of remediëren.

De deelname aan levenslang leren nam licht af: in 2012 nam 6,8% van de 25- tot 64-jarigen deel aan een opleiding voor het werk of voor privédoeleinden. Voornamelijk op vlak van formele vormen van leren (zoals volwassenenonderwijs, VDAB, Syntra, enz.) blijft de participatie stijgen. Dit is echter minder het geval bij non-formele leervormen en bedrijfsopleidingen.

Platform Vlaams arbeidsmarktonderzoek van de toekomst

In het najaar van 2010 kwam het (ESF-) project “Platform Vlaams arbeidsmarktonderzoek van de toekomst” tot stand in een breed samenwerkingsverband (VDAB, ESF-agentschap, departement Werk en Sociale Economie, SERV, SYNTRA Vlaanderen, Onderwijs, Vorming en Werk, ..). Het pilootproject startte in april 2011. In september 2012 publiceerde de Vlaamse Regering een handleiding voor het bedrijfleven en de industrie om voorspellend onderzoek op te starten naar vereiste competenties en vaardigheden voor de toekomst.

Prikkels voor LLL en tweedekansonderwijs

Er bestaan verschillende financiële incentives ter ondersteuning van cursisten die deelnemen aan het volwassenenonderwijs of beroepsopleidingen: opleidingscheques, terugbetaling van het inschrijvingsgeld, tijdskrediet, ... In 2012 werden deze initiatieven geëvalueerd in functie van een grotere coherentie van het systeem. Voortaan zal de steun toegespitst worden op arbeidsmarktgerichte opleidingen.

EVC-beleid

Een nota "Geïntegreerd EVC-beleid" werd besproken door de verschillende strategische adviesraden. Op basis van deze input zijn de overheidsinstanties van de verschillende betrokken beleidsdomeinen (Onderwijs en Vorming, Cultuur, Werk en Welzijn) begonnen met het uitbouwen van een nieuw wettelijk kader voor de erkenning van voorafgaand leren. De 2012 EU aanbeveling over het valideren van niet-formeel en informeel leren werd meegneomen in het ontwerp van het kader.

HBO5 en Se-n-Se

Op 1 september 2009 werden de hogere opleidingen binnen het volwassenenonderwijs en de secundaire beroepsopleiding verpleegkunde en technische specialisatiejaren binnen het voltijds secundair onderwijs geïntegreerd in de Vlaamse kwalificatiestructuur als HBO5-opleidingen (EQF niveau 5) en technische specialisatiejaren Se-n-Se-opleidingen (EQF niveau 4). Voorbereidende analyses werden gelanceerd voor het ontwikkelen van criteria voor nieuwe HBO5 en Se-n-Se-opleidingen die kunnen inspelen op de groeiende vraag vanuit het bedrijfsleven en de arbeidsmarkt.

In juli 2012 hechtte de Vlaamse Regering haar principieel akkoord aan het ontwerpdecreet over het versterken van de HBO5-opleidingen in Vlaanderen. Op 12 juli 2013 werd het decreet bevestigd door het Vlaamse Parlement. Het decreet focust op:

1. Intensieve structurele samenwerking tussen de aanbieders van HBO5 opleidingen

2. Schaalvergroting in het volwassenenonderwijs (samengaan in grotere instellingen)

3. Hervormen en ontwikkelen van hoger onderwijs van het korte type

4. Financiering van HBO5

Vanaf 2013 zijn inschrijvingen in HBO5 mogelijk (zie ook hoofdstuk 14.3).

Modularisering van het volwassenenonderwijs

Alle lineaire programma's van opleidingen van basiseducatie en het secundair volwassenenonderwijs werden vervangen door modulaire programma's. Deze modulaire opleidingsprofielen werden ontwikkeld op basis van extern gevalideerde referentiekaders (zoals beroepscometentieprofielen), zoals overeen gekomen met de beroepssector.

Afstandsonderwijs

In 2012 werd het "Actieplan voor Afstandsonderwijs" goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Het plan wil afstandsonderwijs en blended learning (een mix van verschillende aanbiedingsvormen zoals webleren in combinatie met groepleren) promoten.