Curriculum, onderwerpen, studielast

In de onderwijs- en examenregeling (OER), die door het bestuur van de instelling wordt vastgelegd worden de inhoud, inrichting van het onderwijs en de examinering van de door de instelling verzorgde opleidingen vastgesteld. In de overeenkomst die tussen instelling en deelnemer wordt afgesloten worden bepalingen opgenomen over studiebegeleiding, waaronder een regelmatige advisering over de voortzetting van de studie binnen of buiten de opleiding.

Wat mbo-studenten aan het eind van hun opleiding moeten kunnen, staat in de kwalificatiedossiers.

• Op basis van deze eisen stelt de mbo-opleiding onderwijsprogramma’s en examens op.

• Tijdens het examen toetst de onderwijsinstelling of een student aan de kwalificatie-eisen voldoet.

Samenstellen kwalificatiedossiers

Vertegenwoordigers van werkgevers, werknemers en het onderwijs werken mee aan de ontwikkeling van de kwalificatiedossiers. Zij geven voor beroepen op mbo-niveau aan:

• wat het beroep inhoudt;

• wat de kerntaken en werkprocessen zijn;

• wat iemand moet kunnen om het beroep uit te oefenen als beginnend beroepsbeoefenaar.

Deze samenwerking vindt plaats binnen het verantwoordelijkheid gebied van de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). In SBB werken het mbo en het georganiseerd bedrijfsleven samen.

De minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) stelt de kwalificatiedossiers vast. Alle regionale opleidingscentra (roc's), agrarische opleidingscentra (aoc's) en vakscholen moeten deze kwalificaties gebruiken. De kwalificatievereisten staan in een kwalificatiedossier. Het onderwijs en het bedrijfsleven stelen de kwalificaties op. Ze passen ze aan als de arbeidsmarkt verandert.

Vanaf 2016- 2017 is er sprake van een verandering in de kwalificatiestructuur. Meer informatie over deze kwalificatiestructuur volgt in hoofdstuk 6.9.

• De nieuwe kwalificatiedossiers bestaan uit een basisdeel en een profieldeel. Ook komen er minder kwalificaties dan voorheen waardoor het voor de student makkelijker wordt te kiezen.

• Het basisdeel zijn de beroep specifieke en generieke onderdelen. De generieke onderdelen betreffen de kwalificatie-eisen van de overheid voor Nederlandse taal, rekenen, Loopbaan en burgerschap en voor mbo-4 Engels. Specifieke onderdelen gaan over de gemeenschappelijke kerntaken en werkprocessen voor alle beroepen in het dossier.

• Het profieldeel bevat de kerntaken en werkprocessen waarop de kwalificaties in het kwalificatiedossier van elkaar verschillen.

In elk kwalificatiedossier staat een verwijzing naar keuzedelen. Keuzedelen vergroten de arbeidsmarktkansen van de mbo-student of vergemakkelijken de doorstroom naar een vervolgstudie. Dit vormt een plus op het diploma. Het doel van deze vernieuwde kwalificatiestructuur is het verbeteren van de aansluiting tussen het mbo en de arbeidsmarkt en de vergroting van de doorstroom naar het hoger beroepsonderwijs.

De studielast en normuren zijn besproken in hoofdstuk 6.7

Mbo en de arbeidsmarkt

De overheid neemt een aantal maatregelen waardoor de mbo-opleidingen goed kunnen blijven aansluiten bij veranderingen op de arbeidsmarkt. Het mbo moet aantrekkelijk zijn als  opleidingskeuze voor de arbeidsmarkt, zodat er voldoende vakmensen beschikbaar blijven. In de brief ‘Ruim baan voor vakmanschap: een toekomstgericht mbo’ staat hoe de overheid dit wil bereiken.  

Doorstroom

Het kabinet probeert de overstap van vmbo- mbo te versoepelen.

• Vanaf de bovenbouw van het vmbo kan in drie jaar tijd een mbo-diploma niveau 2 worden gehaald.

• Vanaf schooljaar 2016-2017 kunnen instellingen ook een doorlopende leerroute van vmbo naar mbo-3 aanbieden (in aanvulling op de vakmanschaproute naar niveau 2).

• Ook kunnen instellingen een doorlopende leerlijn van vmbo kader, gemengde of theoretische leerweg (tl/gl) naar mbo-4 aanbieden, dit is een verbreding van de technologieroute.

Het kabinet verwacht dat hierdoor meer jongeren een beroepsopleiding als een aantrekkelijker alternatief voor algemeen vormend onderwijs zullen zien. Daarbij zal betere doorstroom betekenen dat meer leerlingen sneller en op een goed niveau beschikbaar komen voor de arbeidsmarkt. Van de vmbo-gediplomeerden stromen de meeste leerlingen door naar het mbo. Met de invoering van de 4 leerlijnen is de aansluiting tussen het vmbo en het mbo versterkt. Ook wordt er nazorg geregeld voor leerlingen die van vmbo naar mbo overstappen.

Onderwijsaanbod en materialen

Over de onderwijsmethoden is in de WEB niets vastgelegd. Het is de verantwoordelijkheid van de instellingen en het veld zelf het onderwijs zo in te richten en aan te bieden dat de deelnemers in staat worden gesteld om het diploma te halen.

Bibliografie

SBB: OECD- rapport blz. 31

Kwalificatiestructuur: Zie https://www.s-bb.nl/onderwijs/kwalificeren-en-examineren/kwalificeren-en-examineren en https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/middelbaar-beroepsonderwijs/inhoud/beroepsgericht-mbo 

mbo en de arbeidsmarkt: bron: https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/middelbaar-beroepsonderwijs/documenten/kamerstukken/2014/06/02/kamerbrief-over-een-toekomstgericht-middelbaar-beroepsonderwijs